Muğla Üniversitesi (MÜ)'nin yaptığı kazılarda bulunan 5. yüzyıla ait kilisenin, kaçak kazılar sırasında çıkarılıp atılan bir sütun sayesinde keşfedildiği, üzerine bölgede "nur" olduğu gerekçesiyle "Eren Dede Türbesi" yapıldığı öğrenildi. Çatalçam Sokak'ta koru içinde bulunan türbenin etrafında kaçak kazı yapılarak, mezarın altındaki sütun, kaide ve bir levha parçasının ortaya çıkarıldığı, alandaki otlar temizlenerek yeni kazılara hazırlandığı sırada kilisenin fark edildiği belirtildi. MÜ Arkeoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Kaan İren ve Bizans sanatı uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hatice Özyurt Özcan, Muğla Müze Müdürlüğü sorumluluğunda Müzeler Genel Müdürlüğü'ne kurtarma kazısı başvuru yaparak kazı çalışmalarına başladı. 25 gündür devam eden kazıda, şu ana kadar döneminin özelliklerini gösteren yapının tabanında, birçoğu tahrip olmuş balık ve tavus kuşu mozaikleriyle sütunlar bulundu. Yrd. Doç. Dr. Özcan, 8 öğrenci ve 10 işçiyle yürütülen çalışmalar sonucunda üç nefli, üç apsisli, bazilikal planlı, erken Hıristiyanlık dönemine tarihlenen 5 veya 6. yüzyıllara ait bir kilise yapısı ortaya çıkarıldığını söyledi. Özcan, döneminin özelliklerini gösteren yapının tabanında birçoğu tahrip olmuş mozaikler bulunduğunu kaydederek, "Sadece orta nefi kapladığı anlaşılan mozaiklerde değişik konulara yer verilmiş. Yapının bema bölümündeki mozaiklerde tavus kuşları ve geometrik geçmelerden oluşan düzenlemeler görülürken orta nefin sütun dizileri hizasında, bir bordür olarak dolandığı anlaşılan balık figürlerinden oluşan kuşak yer almaktadır. Kazı sırasında yerinden kaldırılan içi boş iki geç dönem mezarının inşa edildiği 90'lı yıllarda orta nef tabanındaki birçok mozaiğin tahrip edildiği, atık toprak içinden çıkan parçalardan anlaşılmıştır." diye konuştu. Çökme ve kabarmalar sonucunda yerlerinden oynayan mozaiklerin mutlaka bir restorasyon geçirmesi gerektiğini ifade eden Özcan, şunları söyledi: "Ancak kışa giriliyor olması ve maddi imkânsızlıklar, bu sezon sadece üzerinin jeotekstil denen bir keçeyle kapatılarak geçici olarak korunmasını zorunlu kılmaktadır. Yapının batıya doğru devam ettiği, kuzey batı köşede açığa çıkarılan duvar kalıntısından anlaşılmaktadır. Gelecek sezon, Muğla Müzesi'nin talebi ve bakanlığın izni doğrultusunda yapının tamamını açığa çıkarmamız mümkün olacaktır." Akyaka Belediye Başkanı Ahmet Çalca ise kiliseyi günübirlik ziyaretçilere tanıtmayı planladıklarını anlatarak, "İlk etapta, bulunduğu alanı altına alacağız. Bölgedeki doğal unsurlardan faydalanarak yapılan eserleri de bakıma sokacağız. Akyaka'daki doğal güzelliklerin yanında kültür turizminin artması için bu tür çalışmaları belediye olarak destekliyoruz." şeklinde konuştu. (CİHAN)