Taliban, IŞİD ve El Kaide nasıl ayrışıyor, aralarında ne farklar var?

BBC'nin hazırladığı dosya habere göre, Afganistan'da Taliban'ın yönetimi ele geçirmesi, dünyadaki cihatçıları genel olarak memnun etti.

Yemen ve birçok ülkede havai fişekler atıldı. Somali'de cihatçılar Taliban'ın zaferini kutlamak için tatlı dağıttı. Asya'nın güney bölgelerinde İslami gruplar Afganistan'dan Batı ülkelerinin çekilmesini kutladı.

Şimdi Orta Doğu ve Orta Asya'da yeni bir cihatçılık çağı başlamasından endişe eden uzmanlar var.

En büyük tehdit El Kaide ve IŞİD ile bağlantılı gruplardan geliyordu. Bunlar son yıllarda zayıflasalar da hala faaliyet gösteriyorlar.

Taliban ABD ile yaptığı anlaşma sonucu, Batı'daki hedeflere saldırı niyetindeki aşırılıkçı gruplara yataklık etmeme taahhüdünde bulundu. Ancak El Kaide ile bağlantıları hala mevcut.

Uzmanlar, El Kaide'nin rakibi IŞİD'in kendisini gösterme basıncı altında olacağına inanıyor.

IŞİD'in Horasan kolu olarak bilinen ve IŞİD-K olarak anılan grup, hiç zaman kaybetmedi ve 26 Ağustos'ta Kabil Havalimanı dışında kanlı bir saldırıya imza attı. Saldırıda 13'ü ABD askeri 170 kişi öldü.

Köktenci bir ideolojiye sahip olmaları ortak noktaları. Peki bu üç grubu birbirinden ayıran ne?

New York'taki Soufan Center'dan araştırmacı ve güvenlik uzmanı Colin Clarke, şöyle özetliyor:

"Taliban Afganistan'daki en etkili güç. El Kaide, çok uluslu bir cihatçı grup ve eski ağlarını yeniden kurmayı hedefliyor. IŞİD de öyle, ancak IŞİD'in ezeli düşmanları El Kaide ve Taliban'a karşı zorlu bir savaş vermesi gerekecek."

El Kaide ve Taliban, 1980'lerin sonundaki Sovyet işgaline karşı direnişte ve Afganistan'ın 1990'lardaki iç mücadelelerinde ortaya çıkarak yükseldi.

IŞİD ise yıllar sonra, Irak'taki El Kaide'nin kalıntılarından ortaya çıktı ve 2003'teki Irak işgaline cevaben yerel bir El Kaide unsuru olarak varoldu.

Örgüt, 2007'de Irak'ta ABD birliklerinin sayıca artırılmasının ardından birkaç yıllığına gizliliğe gömülse de 2011'de yeniden ortaya çıkmaya başlad