Türkiye ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerinin kötüleşmesinin ardından Körfez ülkesinin iş insanlarından Türk mallarına boykot çağrıları gelirken; Türk ihracatçıları da Suudi Arabistan’da artan oranda ihracat engelleriyle karşılaştıklarını belirtiyorlar.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, geçtiğimiz hafta  Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada “Türk ürünlerinin gayri resmî boykot edildiğine ilişkin hiçbir veri yok. Türkiye ile iyi ve mükemmel ilişkilere sahibiz.” ifadelerini kullanmıştı. Ancak bugün Reuters haber ajansının servis ettiği habere göre, bir süredir Türkiye’nin ürettiği hayvansal ürünlere uygulanan üstü kapalı boykot resmiyet kazandı.

Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri tarafından üyelerine gönderilen ve Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nden alınan bir Nota’ya atıfta bulunan e-maile göre, Körfez ülkesi birçok hayvansal ürünün Türkiye’den ithalatını durdurma kararını geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye bildirdi.

Reuters tarafından görülen e-mailde, “T.C Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nden alınan bir yazıda, Riyad Ticaret Müşavirliğimizden alınan bir e-postada, Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nden alınan bir Nota’ya atıfla, ülkemizden kırmızı et ve ürünleri, beyaz et ve ürünleri, su ürünleri, yumurta ve bal ve bunların ürünleri ile süt ve anne sütü alternatifi olan aromaların ithalatının 15 Kasım tarihinden itibaren askıya alındığı ifade edilmektedir” denildi.

TARAFLARDAN GÖRÜŞ ALINAMADI

Cuma günü olması sebebiyle Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nden konuyla ilgili kimseye ulaşılamadı.

Ticaret Bakanlığı yetkililerine haberin yazıldığı sırada ulaşılamadı.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, geçtiğimiz günlerde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda boykot uygulamasına ilişkin soruları yanıtlarken, yapılan görüşmelerde Riyad’ın Türk mallarına resmi bir boykot uygulanmadığı yönünde ısrarlı olduğunu söylemişti.

Pekcan basında yer alan ifadelerinde, “Konuyla ilgili ben muhatap bakanla defalarca görüştüm. Özelden de resmi olarak da görüşmeler yaptık. Ancak burada resmi bir duruşlarının olmadığını her seferinde bize bildirdiler, bunun özel sektörün talepleri olduğunu hep gündeme taşıdılar. Biz de DTÖ üyesi olmaktan kaynaklanan hak ve hükümlülüklerimiz çerçevesinde, ticari ve ekonomik ilişkilerimizin sorunlarının çözümü konusunda somut adımlar beklediğimizi ilettik. Muhataplarımızca tarafımıza resmi hiçbir kararın olmadığı, bazı istisnai sıkıntılar olduğu dile getirildi. Biz de Dışişleri Bakanlığımızla beraber en üst düzeyde konuyu takip ediyoruz” demişti.

TİM verilerine göre, Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatı bu yılın ilk 10 ayında %16 düşüşle 2.23 milyar dolara geriledi. TÜİK verilerine göre bu toplam ihracatın yüzde 11’ini gıda ihracatı oluşturuyor.

Bölgedeki etkinlikleri açısından rekabet içinde olan iki ülkenin hali hazırda gergin olan ilişkileri, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesinin ardından krize dönüşmüştü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Suudi Arabistan Kralı Salman geçen hafta bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş; İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, iki liderin ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve sorunların giderilmesi için diyalog kanallarının açık tutulması hususunda mutabık kaldıkları belirtilmişti.

ABD’de yönetime Biden’ın geçmesinin ardından iki ülkenin de tansiyonun düşürülmesi için sebepleri bulunuyor. Erdoğan’ı daha önce sert şekilde eleştiren Biden, Rus savunma sistemini alan Türkiye’ye yaptırım uygulanmasının yanı sıra, Suudi Arabistan ile olan ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesi konusunda da Kongre’nin baskısıyla karşılaşacak.

Ancak iki ülke arasında yakınlaşmaya ilişkin bir işaret görülmezken, Türk iş dünyası da aylardır bu durumdan zarar görmekte.

Suudi Arabistan’a ihracat yapan firmalardan Beypiliç’in Genel Müdürü Sait Koca, “Suudi Arabistan zaten resmen yasak olmamasına rağmen tavuk ürünleri dahil pek çok ürünü almıyordu. Yani ürün gümrüğe geliyordu ama… Mesela kuluçkalık yumurta. Gümrükten dört haftada çıkarıyor yumurtayı. O sırada kuluçkalık yumurtanın değeri sıfıra düşüyor. ‘Laboratuvara yolladık, sonuçları bekliyoruz’ gibi bahanelerle ürünleri sokmuyorlardı” dedi ve ekledi:

“Şimdi Suudi Arabistan’ın ithalatı durdurduğu belirtiliyor. Ama zaten almıyordu.”