T24 yazarı Tolga Şardan, 57 ilde yapılan Valiler Kararnamesi’nin ayrıntılarını bugünkü köşesinde kaleme aldı.

Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya “gönülden bağlı olanlar”ın merkeze alındığına dikkat çeken Şardan, uzun yıllar mülki irade görev yapmış bir dostunun kararnameyle ilgili dikkat çeken değerlendirmesini de okuyucularıyla paylaştı.

Şardan, kararname ile ilgili "Bu kararname, olağanüstü koşullarda, göreve bir 'sapma davranışı' olarak getirilen Soylu döneminin inişli çıkışlı yönetimini de sona erdirdi. Çünkü İçişleri Bakanlığı, bugüne kadar kurumları ve kuralları iyi çalışan bir bakanlık olarak temayüz etmişti. Üstlenilen her görev, mensupları tarafından otomatik olarak icra edilirdi” denildiğini aktardı.

Yazının öne çıkan kısımları şöyle:

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın hem valiler hem de emniyet müdürleri kararnamelerinden ortaya çıkan ilginç bir tablo ise, yedi yıl boyunca bakanlık koltuğunda oturan önceki Bakan Süleyman Soylu'nun ekibine yönelik dokunuşlar gerçekleşmesi.

Mevcut sosyal medya hesapları arasında halen Soylu'nun etkisindeki kimi troll hesapları veryansın edecek olsa da; Yerlikaya her iki kararnameyle 38 kentin hem valisini hem de il emniyet müdürünü değiştirdi. Bu değişikliklerde; Muş, Şanlıurfa, Ordu, Denizli, Gümüşhane ve Bayburt'un gerek valisi gerekse il emniyet müdürü merkeze çekildi. Yerlikaya, kalan 43 kentte ise ya valiyi ya da il emniyet müdürünü değiştirdi.

Soylu döneminde bakanlık merkez teşkilatında etkin görev alan dört isim vali yapılarak merkezden uzaklaştırıldı. Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl Bilecik'e, Personel Genel Müdürü Mehmet Fatih Serdengeçti Giresun, İller İdaresi Genel Müdürü Selçuk Aslan Düzce ve AFAD Başkanı Yunus Sezer Edirne'ye vali olarak atandı. Sezer, 6 Şubat depremi sırasında AFAD'ın faaliyetlerinin yetersiz olması nedeniyle, başta Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan olmak üzere, ağır eleştiriler almıştı. Hatta bu nedenle daha önce AFAD Başkanı olan ve halen Tanzanya Büyükelçisi olan Mehmet Güllüoğlu Türkiye'ye çağrılmış ve koordinasyonda görev almıştı.

Aslen Erzurumlu olan Sezer hakkında "yine melekler korudu" değerlendirmesini yapmak yanlış olmaz.

Bu isimlerin yerine yakında çıkacak olan yeni kararnameyle atama yapılacak. Bazı görevlere de merkez valisi verileceğini söyleyebilirim.

Yerlikaya'nın kararnamesiyle merkeze çekilen valiler arasında bazı isimler dikkat çekiyor.

Bu isimlerin başında Denizli Valisi Ali Fuat Atik, Şırnak Valisi Osman Bilgin ve Sakarya Valisi Çetin Oktay Kaldırım var. Geçen hafta kaleme aldığım Büyüteç'te her üç isimle ilgili bilgiler aktardım. Her üç vali de Soylu'ya gönülden bağlı isimler.

Kaldırım'ın adı Bataklık Operasyonu'nda kamuoyuna yansıdı. Dosyanın iki liderinden birisi olan Çetin Gören'e, Hollanda tarafından kırmızı bültenle arandığı dönemde Elazığ'dan taşıma silah ruhsatı verdi. Bilgin ise, Soylu'nun bizzat Alaşehir Kaymakamlığı'ndan getirip bakanlığın tüm parasal işlerini teslim ettiği isim. İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı'ndan önce Kırklareli Valisi, ardından da Şırnak Valisi yapıldı. Bilgin, 6 Şubat depremi sırasında koordinatör vali olarak görevli yaptığı Nurhak'taki açıklamasında "hiçbirine benzeyen bir deprem değil. Şehirler haritadan silindi, yeni haritalar oluşturulacak. Devlet olarak, devletin görevlileri olarak geç gelmişsek sizden özür diliyoruz. Kusura bakmayın belki geç geldim ama durum gördüğünüzden bildiğinizden çok daha vahim. Açıklanan rakamlardan en az 3-4 belki 5 kat daha kötü. Bazı illeri komple yıkıp yeniden iller yapacağız" şeklindeki değerledirmesi tepki çekti.

Denizli Valisi Atik, sağlık durumundaki sıkıntılı süreç ve Soylu'yla olan yakınlığı ile gündeme gelmişti ve merkeze merkeze çekildi. Atik, uzun süre deprem bölgesinde koordinatör olarak görev yapmıştı.

Diğer isimlerden Şanlıurfa Valisi Salih Ayhan, kendisi adına hayata geçirilen sahte sosyal paylaşım hesabı, AKP'li bir heyetle Ankara'ya gelerek bakan ziyateri gerçekleştirme, tarikat liderleriyle buluşma ve Şenyaşar Ailesi'nin adliyeye girmesini yasaklama kararıyla hatırlanıyor.

Karabük Valisi Gürel'in oğlu Ali Emre Gürel, 2022 Haziran'da Karabük'te yaptığı trafik kazasında Salih ve Behiye Portakal çiftinin yaşamını yitirmesine neden oldu. Alkollü olduğu iddia edilen Gürel, mahkeme kararıyla tutuklandı.

Çankırı Valisi Abdullah Ayaz, Ankara'da 2021'de Göç İdaresi Genel Müdürlüğü yaptı. Bu dönemde Göç İdaresi'nde bir suç örgütü ortaya çıkartıldı. Ayrıca "Ankara – İstanbul – İzmir" ve "Ankara – Kırıkkale – Kırşehir" hattında da suç örgütlerinin faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. Soruşturmalarda Ayaz'ın ismi yer almadı ancak sorumlu makamda oturuyor olması dikkatleri çekti.

Ordu Valisi Tuncay Sonel'in merkeze alınmasının gerekçesinin fazlaca kamuoyunun önünde bulunması olduğu ifade edilirken, ayrıca 29 Ekim 2021'deki Cumhuriyet Bayramı töreninde yaptığı Atatürkçü konuşma nedeniyle Korgan Kaymakamı Miraç Akbulut'u görevden aldı. Ayrıca, 2022'de bir milyon lirayla "güreş ağası" oldu.

Nevşehir Valisi İnci Sezer Becel de, Ocak 2022'de kentte bir anaokulunun açılışıyla ilgili fotoğrafla gündeme geldi. Becel, beraberinde bir grup AKP'li ile açılışta dua eden Hafız Cemil Usta'ya büyük ilgi gösterirken, Usta'ya adeta "üst makam" gibi davranması dikkat çekti o günlerde.

Merkeze alınan Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz, 2021'de Atatürk'ün gençliğe hitabesinin mazgala kapak yapılması ve sanatçı Edip Akbayram'ın kentteki konserinin iptaliyle hatırlanıyor.

Kararnamede yer almayan tek isim olan Erzurum Valisi Okay Memiş'in yine İçişleri Bakanlığı bünyesindeki AFAD'ın başına getirileceği ifade ediliyor. Sezer'in görevden alınmasıyla birlikte Yerlikaya'nın AFAD'da yeni yapılanmaya gideceği bakanlık kaynaklarınca ifade ediliyor.

Kararnamede, bulundukları kentte aynı zamanda "kayyım belediye başkanı" olarak görev yapan dört vali atamaya tabi tutuldu. Mardin Büyükşehir Belediyesi kayyımı ve Mardin Valisi Mahmut Demirtaş Bursa'ya, Of kontenjanından Soylu tarafından ilk kez valiliğe getirilen Siirt Valisi ve Siirt Belediyesi kayyımı Osman Hacıbektaşoğlu Zonguldak'a, Iğdır Belediyesi kayyımı Hüseyin Engin Sarıibrahim Karaman'a ve Hakkari Belediyesi kayyımı İdris Akbıyık Muğla'ya atandı. Daha önce Kilis'in karşında Suriye topraklarındaki çalışmalarda görev alan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bir dönem özel kalem müdür yardımcılığını yürüten Karaman Valisi Tuncay Akkoyun Mardin, Kütahya Valisi Ali Çelik Hakkari, Bilecik Valisi Kemal Kızılkaya Siirt ve Zeytinburnu Kaymakamı Ercan Turan Iğdır Valisi oldu. Söz konusu dört valiye yeni dönemde kayyımlık görevi verilip verilmeyeceği önümüzdeki günlerde belli olacak.

Yayımlanan kararnamede Bakan Yerlikaya'nın ağırlığını görmek mümkün. Bu çerçevede Yerlikaya'nın liyakat ve kıdeme, hatta vefaya değer verdiğini söylemek yanlış olmaz.

Bu durumdaki isimlerden birisi Derince Kaymakamı Meftun Dallı oldu. Kıdemli mülki idare amirleri arasındaki Dallı, daha önce Yerlikaya döneminde İstanbul Maltepe Kaymakamı'ydı. Dallı, Kastamonu Valisi olarak görev yapacak.

Bir başka isim Yalova'daki görevi sırasında "Gençler ulemanın izinden gidin" tavsiyesinde bulunan kıdemli valilerden Muammer Erol, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un memleketi Ordu'ya atandı.

Daha önce Yerlikaya'nın İstanbul Valisi olduğu dönemde yardımcılığını yapan ve halen İzmir Balçova Kaymakamı olan Ahmet Hamdi Usta Bingöl Valisi oldu. Usta, aynı zamanda Türkiye Futbol Federasyonu'nda Temsilciler Kurulu üyesi.

2012'de "yılın idarecisi" seçilen, 2014-2017 arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın memleketi Güneysu'da kaymakamlık yapan ve sonrasında 2018'den yeni kabineye kadar Gençlik ve Spor Bakan Yardımcılığını yürüten İhsan Selim Baydaş, kararnameyle ikinci Rize görevine bu kez vali konumunda döndü.

Baydaş gibi daha önce kaymakam olarak görev yaptığı kente vali dönüşü yapan diğer bir isim Ağrı Valisi Mustafa Koç oldu. Yerlikaya ile birlikte önce Şırnak'ta vali yardımcısı, ardından da Eleşkirt Kaymakamı olarak görev yapan Koç, Niğde Valiliği'nden Ağrı Valiliği'ne atandı. Koç'un kararnamede yer almasını, Yerlikaya'nın vefası olarak görmek mümkün.

Yine Yerlikaya'yla birlikte İstanbul'da Bağcılar Kaymakamı görevini yürüten Çorlu Kaymakamı Mustafa Eldivan, Bayburt Valisi olarak kararnamede yer aldı.