Punto 24 Bağımsız Gazetecilik Derneği (P24) bünyesinde 2017 yılından beri çalışmalarını sürdüren Expression Interrupted platformu, “İfade ve Basın Özgürlüğü Gündemi” raporlarının 6.’sını yayımladı. Nisan-Haziran 2022’deki olayların yer verildiği rapora göre, hapisteki gazeteci sayısı 57’den 67’e yükseldi.

Türkiye’deki medya kuruluşlarını ve gazetecileri hedef alan baskı, son üç ayda uluslararası boyuta da ulaştı. Almanya ve Amerika’dan yayın yapan Deutsche Welle (DW) ile Amerika’nın Sesi (VOA) adlı haber sitelerine de erişim engeli getirildi.

Raporda Diyarbakır’da 16 gazeteci ve medya çalışanının bir soruşturma kapsamında tutuklanmasıyla cezaevindeki gazeteci sayısında uzun süredir gözlemlenen düşüş sürecinin tersine döndüğü vurgulanıyor. 2021 başında Expression Interrupted tarafından elde edilen verilere göre 87 olan cezaevindeki gazeteci sayısı 2022’nin ikinci çeyreğinin başında 56’ya kadar inmişti. Aynı dönemin sonu itibarıyla bu sayı, uzun süredir cezaevinde bulunan dört gazetecinin tahliye edilmesine rağmen 67 oldu.

Rapora göre, yılın ikinci çeyreğinde gazetecilerin sanık olarak yargılandığı 116 dava görüldü. Bu davalarda sekizi yabancı ülke vatandaşı 168 gazeteci yargılandı. Karara bağlanan davalarda dokuz gazeteciye toplam 17 yıl 6 ay 12 gün hapis cezası, 210 bin TL tazminat ve 57 bin 980 lira adli para cezası verildi. 16 gazetecinin beraat ettiği rapora konu üç aylık dönemde, bir gazeteci hakkında açılan tazminat davası reddedildi; bir gazeteciye açılan dava ise zaman aşımından düşürüldü.

Yargılamalarda gazetecilere en sık yöneltilen suçlamalar önceki dönemlerde olduğu gibi yine “örgüt propagandası” ve “örgüt üyeliği” oldu. Bu suçlamaların ardından en sık kullanılan suçlamalar ise “hakaret” ve “Cumhurbaşkanına hakaret” olarak kayıtlara geçti. Aynı üç aylık dönemde 12 gazeteci hakkında 11 yeni dava açıldı. 14’ü haber takibi esnasında olmak üzere toplam 38 gazeteci gözaltına alındı. Dokuz gazeteci hakkında ise soruşturma başlatıldı.

Açık kaynaklardan derlenen verilere göre, yılın ikinci çeyreğinde gazetecilere yönelik en az dokuz saldırı, şiddet içeren polis müdahalesi ve tehdit vakası yaşandı. En az altı gazeteci sivil kişilerin fiziksel saldırılarına maruz kalırken çok sayıda gazeteci de 1 Mayıs, Gezi protestolarının yıldönümü ve Onur Haftası nedeniyle düzenlenen gösteriler esnasında polisin sert fiziksel müdahaleleriyle engellendi ve/veya gözaltına alındı.