Sayıştay tespitine göre fakir ailelere dağıtılmak üzere TKİ adına sosyal yardım vakıflarına teslim edilen kömürlerin taşınmasında daha fazla para kazanmak için bir kamyon aynı gün içinde 1.700 km'lik yolu 5 kez gidip gelmiş gibi gösterildi.

Yoksul-fakir ailelere asgari 500 kilogram Kömür Yardımı yapılmasıyla ilgili Bakanlar Kurulu kararı, Nisan 2014'te Resmi Gazete'de yayımlanarak uygulamaya konuldu. Kömür yardımı yapılacak fakir aile sayısı ve kömür talep miktarı için TKİ görevlendirildi. TKİ'nin fakir aile kömürlerinin öncelikle TKİ'nin kendi sahalarından ürettiği ürettirdiği kömürlerden temin edilmesi, üretim kapasitesinin üzerinde kalan kömür ihtiyaçlarının ise ruhsatı TKİ'ye ait ve rödovans karşılığı faaliyette olan sahalardan temin edilerek valiliklere ulaştırılması gerekiyor. Kömür yardımlarının üretim ve taşımasından (kalite, torbalama, nakliye gibi) TKİ sorumlu olup, yükleneci firma hiçbir şekilde işi alt yükleniciye devredemiyor. Aksi halde, sözleşme feshediliyor. Her yıl, sosyal yardımlaşma vakıfları aracılığıyla yaklaşık 2 milyon aileye kömür yardımı yapıyor.

Sayıştay, fakirlere dağıtılmak için taşınan kömürlerde yapılan hilenin TKİ yönetiminden araştırılmasını istedi. Sayıştay incelemesinden önce olayı özetledi: ‘Birim fiyat teklif cetvelinde; Erzurum ve ilçelerine 318 TL/ton, Kars ve ilçelerine 322 TL/ton, Çorum ve ilçelerine 249 TL/ton birim fiyat üzerinden kömür gönderildiği, firmanın üretim sahasının Çorum-Dodurga ilçesi olduğundan Çorum ve ilçelerinde nakliye maliyetinin düşük olduğu, diğer illere gönderilecek kömürlere taşıma mesafesinden kaynaklı nakliye masrafının ilave edildiği, dolayısıyla Çorum'a kıyasla Erzurum ve ilçelerine sevk edilecek veya sevk edilen kömürlerde 69 TL/ton, Kars ve ilçelerine sevk edilecek veya sevk edilen kömürlerde ise 73 TL/ton nakliye farkı ilave edildiğinin anlaşıldığı, tespit edilmiştir.' Sayıştay TKİ 2014 Denetim Raporu'nda önemli bir konuya vurgu yaptı: Haziran 2015 ayında tespiti yapılan bu konular, TKİ Kurumu Genel Müdürlüğü'nün ilgili üst birim yöneticilerine aktarılmış ve incelenmesi için kendilerine belgeler verilmiştir. Ancak, raporun tamamlandığı Eylül 2015 ayına kadar kurum tarafından belirtilen hususların incelenmediği ve incelenmek üzere Teftiş Kurulu Başkanlığı'na intikal etmiş bir talimatın da olmadığı anlaşılmıştır.

Sayıştay denetçileri, TKİ'nin sosyal yardımlaşma vakıfları üzerinden yoksullara verilen kömür yardımlarında yapılan usulsüzlükleri örneklerle ortaya çıkardı: 'Söz konusu belgeler üzerinden yapılan incelemelerde; 1.030 adet sevk irsaliyesi ve kantar fişlerinin tamamının, yüklenici firmanın Çorum-Dodurga ilçesinde bulunan tesislerinden alınıp Erzurum-Oltu ilçesindeki özel firmaya ait tesislere gönderilmek üzere düzenlendiği, yüklenici firmanın Çorum-Dodurga'daki kömür üretim tesislerinden, Erzurum-Oltu'daki firmanın tesislerine aynı gün içerisinde birkaç kez gidip geldikleri, hatta 06 ... plakalı aracın 15.08.2014 tarihinde bu yolu 5 kez gidip geldiğini ifade edecek şekilde sevk irsaliyesi ve kantar fişi düzenlenmiş olduğu, bu şekilde 28 adet araç için aynı güne rastlayan birden fazla sevkiyata denk gelecek şekilde toplam 105 adet sevk irsaliyesi ve kantar fişinin düzenlendiği...'. İncelemelerde kömür taşıdığı belirtilen 3 kamyona ait plakaların da Ankara'da otomobillere ait olduğu tespit edildi.