Sağlık Bakanlığı verilerine göre geçen yıl 432 bin 460 olan yeşil kartlı sayısı Ekim 2006 sonu itibari ile 558 bin 940'a yükseldi. Yeşil kartlı sayısının 12 milyona ulaştığı Türkiye'de bu rakamın yarısı Doğu ve Güneydoğu illerinde yaşıyor. Türkiye'de ilk kez 1992 yılında, DYP ile SHP'nin oluşturduğu 7'inci Demirel Hükümeti Koalisyon Protokolü'nde "Tüm vatandaşlar sigortalanacak ve hepsine tedavi olma imkânını sağlayan yeşil kart verilecektir" sözleri ile yeşil kart uygulaması başladı. Sosyal güvencesi olmayan ve maddi durumu yetersiz olan vatandaşların sağlık giderlerini karşılamak için 14 yıl önce başlayan uygulama fakirliğin had safhada olduğu Doğu ve Güneydoğu illerinde ciddi rağbet gördü. Öyle ki Doğu ve Güneydoğu illerinin birçoğu nüfusunun yarısı yeşil kartlı kategorisine girdi. Aradan geçen 14 yılsonunda ülke genelinde yeşil kartlı sayısı 12 milyona ulaştı. Nüfusunun yarısı yeşil kartlı olan Doğu ve Güneydoğu illerinde ekonomik göstergelere rağmen fakir fukaranın sağlık giderlerini karşılamak için uygulanın yeşil kart sayısında önceki yıllara göre artış olduğu gözlemleniyor. Bu artışın bariz olarak yaşandığı illerin başında 1990 yılında bu yana hızlı nüfus artışı olan Van ilinde yaşandı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TUİK) verilerine göre 2005 yılı itibari nüfusu 998 bin 973 rakamına ulaşan Van'da geçen yıl 432 bin 460 olan yeşil kartlı sayısı Ekim ayı sonu itibariyle yüzde 30 artışla 558 bin 940 oldu. Bu rakam il nüfusunun yaklaşık yüzde 56'sı demek. Geri kalan nüfusun tamamına yakını ise diğer sosyal güvencelerden yararlanıyor. Vali Mehmet Niyazi Tanılır, fert başına düşen milli gelir bakımından Van'ın Türkiye'nin en yoksul illerinden biri olduğunu belirterek, vatandaşın bu kadar yoksul olduğu ve kent merkezinin aşırı göç alması nedeniyle bu rakamı normal karşıladığını söylüyor. Tanılır, "Kalkıp Van'ın rakamlarını Denizli ve Uşak gibi illerle kıyaslamak olmaz. Geçmişte bazı sahtekarlıklar yeşil kartı hak etmeyen kişiler bundan yararlanıyordu. Ancak uyguladığımız Yeşil Ağ Projesi ile bunun önüne geçiyoruz. Haksız yere yeşil kart alanların kartları bu uygulama ile iptal ediliyor." diyor. VAN VALİLİĞİ BÜROKRATİK İŞLEMLERİ AZALTMAK İÇİN YEŞİL KART MERKEZİ AÇTI Türkiye'de yeşil kart uygulamasının başlaması ile il ve ilçelerde komisyonlar oluşturuldu. Yeşil kart başvuruları muhtarlıktan alınan fakirlik kağıdı ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na (SYDV) yapılmaya başlandı. SYDV, muhtarlıktan alınan belge ile kişinin fakir olduğunu kabul etmeyerek bunun için yaşadığı yerin belediye başkanlığı, tarım il müdürlüğü, mal müdürlüğü, ziraat bankası, tapu kadastro müdürlüğü gibi kurumdan onay aldıktan sonra yeşil kart verilmesi kararlaştırıyor. Uzun süren bu bürokratik işlemler vatandaşı mağdur ediyordu. Üstelik her yıl yapılan vize işlemleri için bu işlemler sil baştan yenileniyor. Uzun bürokratik işlemlerden dolayı vatandaşların mağdur olduğunu gören Van Valiliği bütün bu işlemlerin bir merkezde yapılması için 'Yeşil Ağ Projesi' adı altında Yeşil Kart Merkezi kurdu. Ancak Yeşil kart bürosunda geçici olarak çalışan personelin büyük kısmının bilgisayar kullanmayı bilmemesi işleri yavaşlatıyor. Bölgede sık sık yaşanan enerji kesintilerinden dolayı sistemde hatalar oluşuyor. Bu da vatandaşların sırada beklemesine neden oluyor. Ancak vatandaşlar yine geçmişte evrakları elinde kurum kurum gezerek 6 ay içinde yeşil kart almalarına karşın şimdiki uygulamadan memnun. Vatandaşlardan Hacı Aktaş, memleketin fakir olduğunu belirterek, iş ve güç olmadığı için vatandaşların akşama kadar kahvelerde oturduğunu ifade ediyor. Kendi aile ferdinde 14 kişinin yeşil kartı olduğunu kaydeden Aktaş, uygulamadan memnun olduğunu vurguluyor. Cemil Şen ise geçmişte sosyal güvenceleri olmadığı için çoğu zaman hastalarının doktora bile götürmediklerini anlatarak, yeşil kart uygulaması sonucunda tüm tedavi ve ilaç masraflarının karşılandığını söylüyor. Vali Mehmet Niyazi Tanılır, yeşil kart alan vatandaşların işlemlerini kolaylaştırmak, bürokrasiyi ortadan kaldırmak, zaman ve kaynak israfını önlemek amacıyla Yeşil Ağ Projesi adı altında böyle merkezinin açtıklarını söylüyor. Bu uygulamanın bir ihtiyaçtan doğduğunu anımsatan Tanılır, bundan önce vatandaşların yeşil kart beyannamelerini doldurmak için en az kamu kurumu ve 10 banka dolaştıklarını ve bu kurumlarda uzun kuyrukların oluştuğunu vurguluyor. Zaman ve kaynak açısında büyük israf olan bu durum kamu kurumlarının verimini düşürdüğünü anlatan Tanılır, "Burada yaptığımız aslında basit ve yalan bir iş. Bilgi ve iletişimi devreye sokarak bürokrasiyi ortadan kaldırdık. Valilik bünyesinde kurduğumuz merkezde yeşil kart araştırması için zorunlu olan kurumlar için birer masa oluşturarak yapılan veri tabanları ve ağ bağlantıları tüm işlemleri bu merkezden yürütmeye başladık. Eskiden bir vatandaşımız yeşil kart almak için 6 ay mücadele ederken şimdi en fazla 15 gün içinde yeşil kartını verebiliyoruz. Bu uygulamamız Başbakanlık tarafından ilgiyle takip edildi. Şimdi Başbakanlık İdareyi Geliştirme Başkanlığı üzerinde çalışarak bunu bütün illerde uygulamayı düşünüyor." şeklinde konuştu. Türkiye'de yeşil kartlının en fazla bulunduğu kent 586 bin 560 ile Diyarbakır ilk sırada yer alırken, 558 bin 940 ile Van ikinci ve 12 milyonu aşan nüfusuyla İstanbul ise 521 bin 100 kişi ile 3. il olarak istatistiklere geçti. En az yeşil kartlının bulunduğu il ise 12 bin 55 kişi ile Bilecik son sırada yer alıyor. Bilecik'i, 19 bin 790 ile Karabük ve 24 bin 130 kişi ile Bartın takip ediyor. Diyarbakır ve Van'ın yeşil kartlı sayısı 1 milyon 145 bin 495 oldu. Bölgenin diğer illerinde de durum bundan hiç farklı değil. Yine Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye'deki yeşil kartlının (12 milyon) yarısı Doğu ve Güneydoğu illerinde yaşıyor. Doğu ve Güneydoğu illerindeki bazı illerdeki yeşil kartlı sayısı: Ağrı 324 bin 60, Bingöl 160 bin 975, Muş 204 bin 660, Bitlis 175 bin 175, Hakkâri 152 bin 80, Batman 272 bin 130, Şırnak 160 bin 900, Siirt 148 bin 260, Mardin 311 bin 970, Tunceli 29 bin 190, Şanlıurfa 550 bin 840, Kahramanmaraş 367 bin 575, Gaziantep 336 bin 385 ve Adıyaman 315 bin 480.