Yasayla, ihtiyaç sahiplerinin sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanması için dağıtılan yeşil kart uygulamasına son veriliyor. Suiistimaller sebebiyle kullanıcı sayısı 13 milyonu aşan yeşil kart yerine, ödeme gücü olmayanların sigorta priminin devlet tarafından ödenmesi planlanıyor. Sistemin sağlıklı işleyebilmesi için 2 yıllık bir süre tayin edildi. Buna göre Primsiz Ödemeler Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak veri tabanı araştırmasıyla Türkiye’deki yoksulların haritası çıkarılacak ve bilgisayar ortamına aktarılacak. Bu kişiler TC Kimlik Numarası ile günü gününe takip edilerek sağlık primleri devlet tarafından karşılanacak. Primi yatırılan vatandaşlar bedava tedavi hizmeti alabilecek. Böylece, zaman zaman karşılaşılan Mercedes’li zenginlerin yeşil kart kullanarak devlete yük getirmesinin önüne geçilecek. Sosyal güvenliğin bütçede oluşturduğu 23,7 milyar Yeni Türk Liralık açığın kapatılmasını hedefleyen reform paketi Meclis’teki sürecini tamamladı. İdari yapıdaki düzenlemeyle Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve SSK gibi köklü kurumları ortadan kaldıran yeni sosyal güvenlik sistemi emeklilikte ‘norm birliği’ anlayışı getiriyor. Buna göre işçi, memur ve esnaf arasındaki aylık bağlama oranı, prim ödeme günü gibi farklılıklara son veriliyor. Emeklilik yaşında 2007-2035 yılları arasında değişiklik olmazken 2036 yılından itibaren kademeli olarak artış öngörülüyor. Buna göre 2048 yılında kadın ve erkeklerin emeklilik maaşı alabilmesi için 65 yaşını doldurması gerekecek. Reformun ikinci ayağı olan Genel Sağlık Sigortası ile sigortalı olsun olmasın 18 yaşına kadar herkese sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanma imkanı veriliyor. Sağlık karnesi ve yeşil kart uygulaması tarihe karışırken, ödeme gücü olmayanların primleri devlet tarafından ödenecek. Çocuğu olmayan kişinin 23 yaşından büyük 39 yaşından küçük olması halinde, 2 kez tüp bebek tedavi masrafları kurum tarafından karşılanacak. Reformun yürürlük tarihi ise 1 Ocak 2007. Yeni sosyal güvenlik sisteminin önemli ayağını oluşturan Genel Sağlık Sigortası uygulanmaya geçtiğinde ülkedeki herkes zorunlu olarak sağlık sigortası kapsamına girecek. Sigorta kapsamına giren ve kendi adına veya bir işverene bağlı olarak çalışan bütün vatandaşlardan gelirlerinin yüzde 12,5’i oranında Genel Sağlık Sigortası primi alınacak. Sosyal Güvenlik Kurumu, genel sağlık sigortası primlerine yüzde 3 oranında katkıda bulunacak. Hane halkı geliri, her bölge için ayrı belirlenecek olan ‘eşik değer’in altında kalanların sağlık primini devlet karşılayacak. Asgari ücretin üçte biri olan eşik değere göre üç kişilik ailenin aylık geliri kişi başı 127 YTL üzerinden hesaplanacak. Söz konusu evin geliri 127x3=381 yeni lira yaptığı için bu rakamın altında kalırsa ailenin primini devlet ödeyecek. Bunun üzerinde ise aile reisi adına kazancın yüzde 12’si oranında Genel Sağlık Sigortası primi kesilecek. Sigortalının çalışmayan, gelir veya aylık almayan eşi, 18 yaşından küçük çocukları ile anne ve babası da Genel Sağlık Sigortası’ndan yararlanabilecek. Anne ya da babası sigortalı olmayan ya da prim ödemeyen çocukların primleri devlet tarafından ödenerek 18 yaşına, eğitimleri devam ediyorsa 24 yaşına kadar sigortalı olması sağlanacak. Emekliyken çalışmaya başlayan kişiler destek primi ödemezlerse suçlu durumuna düşecek. Kayıt dışı işçi çalıştırmak nasıl suç ise emekliyi destek primi ödemeden çalıştırmak da suç olacak. Emekli esnaf, destek primi ödememesi halinde kendisi, eşi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmeti alamayacak. İyileşene kadar sağlık hizmeti Sağlık hizmetleri, kişinin iyileşmesine kadar sürecek. Hekimin veya diş hekiminin göreceği lüzum üzerine genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yurtdışı dahil yerleşim yeri dışına yapılan sevklerinde, kendisinin ve bir kişiyle sınırlı olmak üzere refakatçisinin yol gideri ve gündelikleri karşılanacak. Estetik amaçlı sağlık hizmeti ve alternatif tıp uygulamaları ise kurum tarafından karşılanmayacak. Yurtiçinde tedavisi mümkün olmayan sigortalı ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler, yurtdışında tedavi olabilecek. Emzirme yardımı herkese verilecek Ayakta tedavide hekim ve diş hekiminin muayenesinde hastadan 2 yeni lira katılım payı alınacak. Ancak aile hekimi muayeneleri ile koruyucu hekimlik hizmetlerinde katılım payı ödenmeyecek. Ortez, protez, iyileştirme araçları ve ayakta tedavi ilaçları için yüzde 10 ile yüzde 20 arasında katılım payı alınacak. Ancak, ilaçlar dışındaki tedavi araçları için ödenebilecek katılım payları asgari ücretin yüzde 75’ini aşamayacak. Halen, SSK’da, bir defaya mahsus olmak üzere verilen 50 YTL emzirme yardımı yeni sistemde işçi, memur, esnaf olduğuna bakılmaksızın bebeği olan herkese altı ay süreyle her ay 177 yeni lira verilecek. Çalışan emekliye prim şartı geliyor Yeni sosyal güvenlik sistemi işsizliğin artmasında etkili olan çalışan emeklilere dönük düzenleme getiriyor. Bir sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı almaktayken çalışmaya başlayanlara iki seçenek sunulacak. Ya emekli aylığı almaktan vazgeçecek ya da sosyal güvenlik destek primi ödemek şartıyla emekli aylığını almaya devam edecekler. Emekli aylığı almaktayken çalışan işçi, memur ve esnafın maaşından yüzde 32,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilecek. Kesinti, çalışılan işte elde edilen kazanç üzerinden yapılacak. 1 Ocak 2007’de başlayacak uygulamayla emekli maaşı alan milletvekilleri de bu kapsamda yaklaşık bin YTL prim ödeyecek. Her iş için kimlik numarası yeterli Yeni sosyal güvenlik sisteminde vatandaşlar için TC kimlik numarası hem sosyal güvenlik numarası olarak kabul edilecek, hem de sağlık karnesi yerine geçecek. Yabancı uyruklular için ise kurumdan ayrıca sosyal güvenlik numarası verilecek. Hasan BOZKURT Zaman