Nasıl ki parmak izi kimseninkine benzemiyorsa metabolizma hızı da benzemez. Bunun için bir kişi diyet programı yapacaksa öncelikle metabolizma hızının ölçülmesi gerekir. Bunun için bir kişi diyet programı yapacaksa öncelikle metabolizma hızının ölçülmesi gerekir. İşte bu yüzden bütün diyetisyenler bireylere özel diyet programları hazırlar. Uzmanlara göre; ölçüm olmaksızın düşük enerjili diyet uygulandığında metabolizma yavaşlayarak enerji harcamasını oldukça azaltır. Bu da diyet süreci bittiğinde daha az besin tüketimine rağmen kilo alımına sebep olur. Metabolizma hızı; bireyin uyanık bir şekilde uzanıp dinlenirken, hiçbir fizikî aktivite yapmadan harcayabileceği enerji miktarı. Metabolizma değeri kalori değeri ile ölçülüyor. Peki öyleyse metabolizmanızın hızını nasıl ölçebilirsiniz? Diyet Formula diyetisyenlerinden Yasemin Batmaca gerçek metabolizma hızının formüllerle hesaplanmaması gerektiğine dikkat çekiyor. Batmaca’ya göre gerçek ölçüm kişinin oksijen tüketimi ile yapılan ölçümdür. 6-10 dakika arası süren bu ölçümde burun tıkalı olduğu için tek solunum merkezi ağız. Ayrıca metabolizma hızınızı yanlış ölçümlerle öğrendiyseniz, kilo sorunu sizin için en küçük problemi oluşturur. Asıl sorun bu hatadan doğan yanlış beslenme sebebiyle diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi kronik hastalıklara ve kansere davetiye çıkması. Metabolizma neye göre değişir? Cinsiyet: Erkeklerde kadınlara göre daha fazla kas bulunduğu için, genel olarak, erkeklerin metabolizma hızı kadınlardan daha yüksektir. Yaş: Yine metabolizma hızı yetişkinlerde her on yılda ortalama % 2-3 oranında azalır. Hamilelik: Hamilelikte metabolizma hızı artar. Büyüme: Büyüme süresince de metabolizma hızı çok yüksektir. Kilo miktarı, kilo alma veya kilo verme: Kilo miktarı metabolizma hızını etkiler. Vücut kompozisyonu: Aynı boy, kilo ve cinsiyette olan kişilerin kas kütleleri farklıysa metabolizma hızları da farklı olacaktır. Fiziksel aktivite düzeyi: Fiziksel aktivite metabolizma hızını artırır. Yeme alışkanlıkları: Öğün atlamak metabolizma hızını yavaşlatır. Kendini korumaya alan vücut, atlanan öğün sonrası tüketilen yiyecekleri depolama eğilimine girer. Psikolojik durum, stres: Stres kasları gereceği için, kasların hareket ettirilmesinde, daha fazla kaloriye ihtiyaç duyulur. Hormonlar: Hormon seviyeleri metabolizma hızını artırabilir veya azaltabilir. Uyarıcılar: Kafein ve diğer uyarıcılar (ilaç da olabilir) metabolizma hızını değiştirirler. Genetik: Bazal metabolik hızı, genetik faktörler etkileyerek düşük veya yüksek olmasına sebep olur. *** Metabolizma nasıl hızlandırılır? Sık öğün tüketimi: Sık yemek yemek vücudu çalıştırıp, metabolizma hızınızı sürekli yüksek tutar. Egzersiz yapma: Hareket edip kalori harcayarak veya kas kütlenizi artırarak metabolizma hızınızı artırmak oldukça faydalı. Yeterli ve dengeli beslenme: Vücuda gerekli olan tüm besin öğelerinin, tüm öğünlerde yeterli ve dengeli miktarlarda alınması önemli. Önerilenden fazlasının tüketimi kilo alımına sebep olacağı gibi, azı da metabolizmayı yavaşlatabilir. Sıvı tüketimi: Metabolik Hızın azalmaması, sindirim, emilim gibi görevlerin yapılabilmesi, hücre, doku, organ ve sistemlerin çalışması için, atıkların vücuttan atılması ve vücut ısısının dengelenmesi için; uyanık olduğunuz her saat dilimi içerisinde 1 bardak su tüketmeye özen gösterin. Özel bir sağlık durumunuz yoksa, toplam 2,0-2,5 litre su tüketimini ihmal etmeyin. DİLEK CİHAN GÜRAY- Zaman Cumaertesi