Üç doktorun ortaklaşa hazırladığı Kalp Yetersizliği Hasta El Kitabı, sadece hastaları değil hasta yakınlarını ve bakıcıları da bilgilendiriyor Kronik kalp yetersizliği çekenlerin yaşam kalitelerini arttırabilmeyi amaçlayan bir el kitabı raflarda yerini aldı. Prof. Dr. Nuray Enç, Prof Dr. Zerrin Yiğit ve Yard. Doç. Dr. Meral Altıok’un birlikte hazırladıkları Kalp Yetersizliği Hasta El Kitabı, sadece hastaların sorularına yanıt vermiyor, yakınlarının yanı sıra hemşire ve hekim öğrenciler ile diğer sağlık bakım çalışanlarına da hitap ediyor. İşte kalp yetersizliğiyle ilgili bilmeniz gerekenler... YETERSİZLİK NEDİR? Kalp, özel bir kas dokusundan yapılmış mekanik bir pompa gibi çalışan organdır. Vücut dokularına oksijen ve besin sağlamak amacıyla günde yaklaşık 6 bin-7 bin litre kan pompalar. Kalp, iş gücünün ciddi olarak bozulması nedeniyle, dinlenme ve normal aktiviteler sırasında, dokuların ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda kanı pompalayamazsa ortaya ‘kalp yetersizliği’ tablosu çıkar. Kalp yetersizliğine neden olan ana bozukluk, kalp kasının kasılma gücündeki azalmadır. Kalp yetersizliği arttığında vücudun bazı bölgelerinde (örneğin akciğerlerde, bacaklarda, karaciğerde) su toplanabilir. NASIL TEDAVİ EDİLİR? Kalp yetersizliği kontrolünde üç önemli hedef vardır. Bunlar ilaç kullanarak kalbin pompa gücünü arttırmak, ilaç ve beslenme ile vücuttaki fazla suyun atılmasını sağlamak, kalbin yükünü azaltmaktır. Aynı zamanda bazı faktörler kalp yetersizliğinin ciddiyetini ve şiddetini arttırabilir. Bunlar ciddi kansızlık, yüksek ateş, akciğer enfeksiyonları, kalbin hızlı çarpması, fazla tuz alımı, fazla miktarda sıvı alımı, şişmanlık, aşırı yorgunluk, aşırı stres ve gerginlik. YAĞ NEDEN SAĞLIKSIZ? Özellikle katı yağlar fazla tüketildiğinde kanda kolesterol seviyesi artar. Kanda seviyesi artan kolesterol ve diğer yağ ürünleri, duvarlarında biriktikleri damarların daralıp tıkanmasına yol açar. Kalp krizine neden olabilir. O yüzden serum kolesterol seviyenizi bilmeniz ve belirli aralıklarla ölçtürmeniz gerektiğini unutmayın. STRESİ AZALTIN Sizi sıkıntıya sokan nedenleri ailenizle, yakın arkadaşlarınızla paylaşın, destek isteyin. Günde en az bir kez 15-20 dakika, rahat ve sessiz bir ortamda tek başınıza oturun ve yavaş yavaş nefes alın. Bu sırada sizi mutlu edecek şeyler düşünün. Tüm sorunlarınızı çözmeye çalışmayın, değiştiremeyeceğiniz durumları kabullenin. Stresli bir durumla karşılaştığınızda içinizden 10’a kadar sayın, yavaş ve derin derin nefes alın. (Bu işlem kalbinizin hızını yavaşlatarak hem kalbin yükünü azaltır hem de sizin gevşemenizi sağlar.) Sigara ve alkol gibi maddeleri stres atmak ya da rahatlamak için kullanmayın, bunlar yakınmalarınızın daha da artmasına neden olur. Düzenli olarak hareket yapın. Bunlar sizi zorlamayan, zevk alacağınız hareketler olmalıdır. Uyumak için yattığınızda güzel şeyler düşünün. İKİ DOZ ALMAYIN İlaçlarınızı her zaman orijinal kutularında saklayın. Yeni bir ilaç kullanmak zorunda kalırsanız bunu mutlaka doktorunuza danışın. Kendi kendinize ilaç almaya ara vermeyin, ilaçlarınızı kesmeyin. İlaç almayı unuttuğunuzda asla iki dozu birden almayın. İlaçlarınızı kullandığınız süre içinde yan etkileri ortaya çıkarsa mutlaka doktorunuzu arayın. Doktor önerileri dışında kendi kendinize asla herhangi bir ilaç kullanmayın. KÖTÜLEŞMEMESİ İÇİN Öncelikle kalp yetersizliğinin ilerlediğini gösteren herhangi bir şikayetiniz olursa hemen doktorunuza başvurun. Bunlar nelerdir? Günde 1-2, haftada 3-5 kilo almışsanız, nefes darlığınız artmışsa, özellikle uykudan uyandıran ve yataktan kaldıran nefes darlığınız varsa, bacaklarda ve ayak bileklerinde şişmeler olmuşsa, öksürükte artış olmuşsa, günlük rutin işlerinizi yaparken bile kolayca yoruluyorsanız, nabzınızda düzensizlik hissetmişseniz veya çarpıntı varsa mutlaka doktorunuzla görüşün. YAKINLAR NE YAPMALI? Kalp yetersizliği ile başa çıkmak kolay değildir. Diyet, yaşam şekli değişiklikleri ve karışık tedavi listesi uygulanmalıdır. Kalp yetersizliği tanısı konmuş hastalar çoğu kez bunları yalnız başlarına başaramazlar. Aile bireylerinin ilgi ve desteği gerekir. Hasta bakımı verecek kişinin de yeni rolüne uyum sağlaması zaman alacaktır. Öncelikle rolünüzü anlamanız gerekiyor. Yardım etmek için gereken değişikliklerin zaman aldığını kabul edin. Kişilerin yıllar içinde geliştirdikleri alışkanlıklarını değiştirmesinin sıkıntı yaratması doğaldır. Önerileri yerine getirmeleri için azarlamayın. Teşvik edin ve yeni alışkanlıklarını övün. Hastane ve doktor kontrollerine aktif olarak katılın. Bilginin çokluğu ilk başta sizi şaşırtabilir bu nedenle soru sormayı ve not almayı unutmayın. BUNLARI YAPIN HASTALIĞIN SEYRİ YAVAŞLASIN # Sigarayı bırakmak # Kilo vermek # Alkol kullanmaktan kaçınmak # Önerilen miktarda tuz kullanmak # Önerilen fiziksel hareketleri yapmak # Stresten kaçınmak # Aralıklı ortaya çıkan yakınmalarınızı kayıt etmek ve herhangi bir değişiklik hissettiğinizde doktorunuza bildirmek # Düzenli olarak sağlık kontrollerini sürdürmek. STAR