OPET'in ''Tarihe Saygı
Projesi'' çerçevesinde yürüttüğü
yenileme çalışmaları, geçen ay Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile imzalanan protokolün ardından başladı.
Bu kapsamda şimdiye kadar 57.
Alay Anıtı, taşıyıcı taş
duvarlarındaki
çatlamalardan ve statik açıdan sıkıntıya neden olmasından dolayı yeniden yapılmak üzere yıkıldı. Alan üzerindeki şadırvan ve namazgah yeniden konumlandırılması için kaldırılırken,
şehitlik etrafını çevreleyen taş duvarlar da
düzenleme çerçevesinde yıkıldı. Şehitlikte bulunan
mezar taşı kitabeleri,
doğal taşlardan oluşacak yenileriyle değiştirilmek üzere kaldırıldı. Otopark ve şehitlik çevresindeki diğer bölümlerde de yenileme çalışmaları sürdürülüyor.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Müdürü
İsrafil Erdoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1994 yılında
bölgede yaşanan
yangın dolayısıyla, şehitliği çevreleyen duvarda bozulmalar ve dökülmeler olduğunu söyledi.
Temellerinin zamanla oturmasından ötürü duvarlarda çatlaklar oluştuğunu dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
''Zemin döşemelerinde değişik renklerde yamalar yapıldığı için son zamanlarda bir düzensizlik vardı. Kaidenin de statik durumunun iyi olmadığına dair
rapor,
teknik bir
heyet tarafından verildi. Kaidenin alt bölümünden yukarıya doğru çıkan ayakları, üstteki kademelerinin yükünü toprağa alabilecek şekilde olmamış, kısacası bindirme yok. İçteki boşluktan, üstteki ayak çıkıyor, onun içerisindeki boşluktan, üstteki ayak çıkıyor. Bu da statik bir probleme yol açıyor. Kaideyi oluşturan taşların bir bölümünde de çatlama izleri görüldüğünden dolayı, ileride ziyaretçilerin yoğun bir zamanında tehlikeye sebep olmaması için tedbirimizi almak istedik. Projede bu kaideyi de değerlendirmek istedik ve bu kaide de yıkılarak yerine yenisi yapılacak.''
-OTOPARKTA BETON KULLANILMAYACAK-
İsrafil Erdoğan,
otopark alanının
doğal görünümlü granit küp taşlarla döşeneceğini ve buralarda hiçbir şekilde
beton kullanılmayacağını bildirdi.
Bazı bölümlerde zeminin sağlam olmamasından ötürü beton önerildiğini ancak
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun da görüşünü aldıktan sonra buraya beton yerine taş döşemenin altına yayılabilecek bir biotekstil ürünü kullanmaya karar verdiklerini ifade eden Erdoğan, ''Bu ürünü ilk olarak 57. Alay Şehitliği otoparkında uygulayacağız. Verimli olacağını da düşünüyoruz. Bu, oturmaları engelleyecek bir
sistem. Şayet verimli olduğunu da görürsek, bundan sonra yapılması düşünülen veya yeniden bakıma girilmesi gereken otopark alanlarında da kullanmayı düşünüyoruz'' dedi.
AA
Giriş bölümünde yer alan şadırvanın hem
abdest alma yeri hem de çeşme olarak kullanılmak üzere namazgahın yan tarafına alınacağını açıklayan Erdoğan, şu bilgileri verdi:
''Yukarı bölümde, kaidenin ön tarafında bir
tören alanı oluşturulacak. 57. Alay Şehitliğinde iki adet gir
iş yeri olmayacak. Tek bir girişten boydan
boya şehitlik görünecek, daha bir derinlik oluşturulacak. Giriş bölümündeki duvarın kaldırılmasıyla oluşan boşluğa da, içerisinde şehit isimlerinin yazılı olduğu taşların bulunacağı yeni şehit parselleri oluşturulacak. Duvarlar meyilli olarak geliyordu. Yeni yapılacak duvar meyilli olmayacak. Kademeli olarak yeniden inşa edilecek. Ziyaretçilerin 57. Alay Şehitliği'ni ziyaret ederlerken, aynı zamanda 57. Alay askerlerinin çarpıştıkları, şehit düştükleri yerleri de beraberlerinde görmeleri için duvar yüksekliğini düşürüyoruz. Zeminde tamamen
doğal taş kullanılacak. Mezar taşlarındaki
mermer yapıştırmalar olmayacak. Taş uzmanlarının belirleyeceği doğal malzeme ile mezar taşları mono blok olarak yapılacak. Mezar taşları eski şekline benzer yatık bir görünümde olacak. Koruma Kuruluna giden projede dik mezar taşları vardı ancak kuruldan yatık olması önerisi gelince bizler de uygun gördük. Onların önerisiyle proje değiştirilerek onaylandı.''
-KİTABELERE 57. ALAY'DAKİ ASKERLERİN İSMİ YAZILACAK-
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Müdürü İsrafil Erdoğan, tarihçilerin yapmış olduğu araştırmalarda, 57. Alay Şehitliğindeki asker isimlerinin bu alaya ait olmadığının ortaya çıktığını bildirdi.
Bu isimlerin her taraftan olsun diye sembolik olarak yazıldığını kaydeden Erdoğan, ''Ama şehitliğin ismi 57. Alay Şehitliği. 57. Alay'a ait, ismi bilinen,
kayıt altına alınan şehitlerimizin ismini bu şehitliğe koyacağız. Araştırmacılara göre sayının netleşmesiyle, yerin aldığı kadarını yerdeki mezar taşlarına, kalanlarını da kaidenin altındaki duvarın üzerine liste halinde yazacağız'' şeklinde konuştu.
Çalışmaları yerinde inceleyen
Eceabat Kaymakamı Bülent Uygur da,
Çanakkale Valisi
Abdülkadir Atalık'ın talimatları doğrultusunda, 57. Alay Şehitliğinde tören alanını da içerisine alan bir
restorasyon projesi hazırlandığını söyledi.
Projenin 5 yıldır Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkında ''Tarihe Saygı Projesi''ni yürüten OPET tarafından uygulandığını dile getiren Uygur, çalışmaların, törenlerin yapılacağı 25
Nisan 2011 tarihine kadar tamamlanmak üzere hızlı bir şekilde devam ettiğini bildirdi.
-57. ALAY ŞEHİTLİĞİ-
Şehitlik, Kabatepe-Conkbayırı yolu üzerinde Kılıç Bayırı'nın güney ucunda bulunuyor. Burası aynı zamanda Bomba Sırtı'nın kuzey ucu. Şehitlik, 1992 yılında mimar
Nejat Dinçel tarafından tasarlanarak inşa edildi.
Kaynaklara göre, Yarbay Mustafa Kemal'in komutasındaki 19. Tümen'e bağlı olan 57. Alay, Mustafa Kemal'in emriyle bu bölgeye gelmiş ve savaş sonuna kadar bu bölgenin savunmasında birçok kahramanlıklar göstermiştir.
Şehitliğin inşası sırasında iki
iskelet yan yana bulunmuştur. İskeletlerin yanlarında bulunan künyelerden, birinin
Yüzbaşı Woister'e diğerinin de 57. Alay, 6. Bölük Komutanı Üsteğmen Mustafa Asım Bey'e ait olduğu tespit edilmiştir. Bu iki
subay iskeleti şehitliğin kuzey ucunda bulunan anıtın hemen ön kısmına, ilk bulundukları yere gömülmüştür.
(BE-CC-HMD)20.01.2011 10:41:3