Çin otomotiv endüstrisine girdiği dönemde dünya pazarının büyük otomotiv devleri tarafından paylaşılması nedeniyle ülke ilk olarak iç ihtiyacını karşılamak üzere üretime başladı. Çin'in ucuz iş gücü ve yabancı yatırımcıya sağladığı teşvikler sayesinde Çin kendi markalarının yanı sıra yerli ortaklarıyla birlikte Volkswagen, AUDI, General Motors, Hyundai, Nissan, Honda, Toyota gibi birçok dünya markasının üretimini yapmaya başladı. Ülkenin BYD, Chery, Chang'an, Geely, JAC, Great Wall, Roewe gibi birçok yerli markanın üretimdeki piyasa payı bugünlerde yüzde 44.3 oranında seyrederken, kalanını yabancı markaların üretimi oluşturuyor. Çin'in yıllık araç üretim kapasitesi 1992'de bir milyon civarındayken, 2 binli yılların başında bu sayı 2 milyonu aştı ve ülkenin Dünya Ticaret Örgütüne girmesiyle otomotiv endüstrisinde hızlı bir gelişim görüldü. 2002 ile 2007 yılları arasında ülkedeki otomotiv üretimi yılda en az bir milyon civarında artarak 2009 yılından sonra 13 milyon düzeyindeki üretimiyle dünyanın en büyük otomotiv üreticileri ABD ve Japonya'nın önüne geçti. Ülkede yabancı yatırımcılar için oluşturulan büyük teşvik paketleri ve küresel mali krizde merkezi hükümetin piyasalara büyük bir teşvik paketini sunması yabancı yatırımcının güvenini kazandı. Ülke doğu kesimlerindeki sahil şeridindeki üretimin yanı sıra, Çin'in en uzun nehri Yangzı'nın bulunduğu deltaya yeni teknolojik gelişim bölgeleri kurarak bölgeye yatırım yapacak yerli ve yabancı iş adamları için cazibe merkezleri oluşturuyor. Delta'nın üzerinde oluşturulan iç limanlardan üreticilerin doğrudan yükleme yaparak gümrük işlemini kolaylaştıran Çin, iç nehir limanlarından okyanusa açılan nehirlerle birçok uluslararası üreticiye ucuz iş gücünün yanı sıra kolay navlun ve kolay ulaşım imkanı sağlıyor. Bu sayede merkezi hükümet ülkenin iç kesimlerinin de gelişimini hızlandırırken, iç kesimlerde Şanghay, Hong Kong, Şıncın ve Guangcou benzeri metropollar kuruyor. -OTOMOTİV İHRACATI- Ülkenin yerel otomotiv markalarının ihracat kapasitesi olanları başta Türkiye olmak üzere, Rusya ve Güney Amerika ülkelerine ihracat yapmayı ya da mevcut ihracat paylarını büyütmeyi hedefliyor. Çin otomotiv piyasasındaki büyük üreticilerden JAC firmasından Uluslararası Pazarlama Genel Müdürü Şı Say Rong AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de görüştükleri Türk şirketler olduğunu ve iki aracı deneme maksadıyla Türkiye'ye gönderdiklerini aktardı. Araçların gerekli testleri geçmesinin ardından bir sonraki aşamaya geçmek istediklerini hedeflediklerini belirten yetkili, Türkiye'ye ihracat yapmanın yanı sıra yatırımın da hedefleri arasında olduğunu ifade ediyor. Yetkili, sadece Türkiye'yi hedeflemediklerini, Türkiye üzerinden yakın Avrupa ülkelerinin hedefleri arasında olduğunu aktarıyor. Dünya genelinde Çin otomobilleri genel olarak gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere Orta Asya, Orta Doğu, Rusya ve Arap yarım adasında görülüyor. Çin'in dünyaya ağırlıklı olarak ihraç ettiği araçların başında ticari araçlar geliyor. Çin'de birçok araç üreticisi Türkiye pazarında da hafif ticari araç piyasasını öncelik olarak belirliyor. Öte yandan ulusal basında Çin otomotiv endüstrisinin son aylarda geçmişte sergilediği büyüme oranına göre yavaşladığından ötürü merkezi hükümetin otomotiv endüstrisini büyüme endeksinde tutmak için destek verilebileceği yorumları yer alıyor. Çin'de 2009'un ilk çeyreğinde oto sektöründeki talebi canlandırmak için yeni politikalar oluşturulmuştu. Hükümet geliştirdiği uyarıcı önlemlerle 2009 yılında yüzde 10 büyüme planlamış ve kırsal kesimlerde 1.6 litreden daha küçük hacimli motorlu araçlarda yüzde 50 vergi indirimine gitmiş ve bu da etkisini göstermişti. Ancak 2010 yılında bu uyarıcı önlemlerin etkisinin azalması ve küresel mali krizin oluşturduğu endişeler satışlarda düşüşe yol açtı. Dolayısıyla otomotiv endüstrisi beklenen oranda büyüme vermeyerek geçen yılın rakamları düzeyinde sabit bir çizgide kaldı. -SEKTÖRÜN ÜLKEYE KATKISI- Çin'de bu yıl Uluslararası Motorlu Taşıt Üreticileri Derneği'nin rakamlarına göre, motorlu araç üretimi yüzde 36,1 oranında artarak 13 milyon adet düzeyinde oldu. Ülkede binek araç sektöründeki büyüme ticari araçlara göre daha fazla. Eylül ayına kadar açıklanan rakamlara göre 9.8 milyon binek araç üretildi. Çin'in otomotiv sektöründeki ihracatı geçen yıla oranla nedeyse aynı çizgide kalarak büyük bir değişim göstermedi. Ülkede bu yılın üç çeyreğinde 384 bin civarında araç ihraç edildi. Yılın ilk üç çeyreğinde büyük ölçekli üreticiler ülkenin sanayi verim değerine 2 milyar 754 milyon yüen (yaklaşık 650 milyon TL) katkıda bulunarak geçen yıla oranla yüzde 42.8 oranında artış gösterdi. -YENİ ENERJİ OTOMOBİLLERİ- Sektörün gelecek yıl planları arasında yeni enerji otomobilleri yer alıyor ve bu alana yoğunlaşması bekleniyor. Zira merkezi hükümet temiz ve yakıt verimli araçların ülkede otomotiv sanayinde gelişimi noktasında teşviklerde bulunuyor. Çin, ülkedeki yakıt tüketimini tüm araç segmentlerinde 100 kilometrede yüzde 10 azaltmayı planlıyor. Bu sayede hızlı kalkınan ekonomisiyle paralel büyüyen enerji ihtiyacını kısmen de olsa azaltmayı hedefliyor. Ülkede bu nedenle elektrikli ve hibrid teknolojili araçların araştırma ve geliştirmesine öncelik veriliyor. Çin'in Pekin ve Şanghay gibi şehirlerinde hibrid araçların artışı gözlemleniyor. Pekin'de bu yıl yapılan oto fuarında birçoğu yerli üretim olan 20 adet elektrikli araç sergilenmişti. Zira Çin ilk planda Çin'deki binek tipi araçların yüzde 5'inin yeni enerji araçlarından olmasını hedefliyor. Bu anlamda yeni enerji türlerinde araç üreten yerel firmalarına destek sağlıyor ve hemen hemen her segmentte hibrid araç üretiliyor. -YEDEK PARÇA ÜRETİMİ- Çin ülkede hızla gelişen otomotiv sanayisinin bir tezahürü olarak dünyada oto tüketiminde ikinci sıraya yerleşti. Dünyadaki en büyük üçüncü oto üreticisi konumundaki Çin, yedek parça üretiminde de dünyada sayılı ülkelerden. Ülkede oto parçaları ve bileşenleri pazarı 2000 yılında 170 milyar yüen (yaklaşık 40 milyar TL) civarında seyrederken, bu rakam 2009 yılında 1 trilyon yüene (yaklaşık 235.3 milyar TL) yükseldi. Çin Uluslararası Makine ve Üreticileri Fuarında yayımlanan bir raporda ise bu rakamın yıl sonuna 1.4 trilyon yüene (yaklaşık 329.4 milyar TL) çıkmasının beklendiği kaydedildi. Çin'de oto üretimi kadar revaçta ve ekonomiye büyük katkı sağlayan sektörlerden birisi olan oto parçaları sektörü giderek büyürken, bu sektör ülkede gelecek bir kaç yıl içinde otomotiv sanayisinde kalkınması beklenen potansiyel bir sektör olarak gözlemleniyor. Sadece kendi üretimi olan araçlar için değil, dünyaca ünlü birçok aracın da üretildiği ülkede, bu araçların yedek parçaları da başta sahil kesimleri olmak üzere ülkenin bereket havzası olarak da adlandırılan Yangzı deltasında birçok fabrikada üretilerek iç piyasaya ve dış pazara satılıyor. Çin'in genel itibariyle ihracata meyilli bir yedek parça endüstrisine sahip olduğu belirtilirken, ülkede 2009 yılında otomotiv endüstrisinde birçok ürünün ihracatından 19.7 milyar dolar gelir elde edildiği kaydediliyor. Bu gelirin yüzde 43'ünün oto parçaları ve bileşenlerinden olduğu kaydedilirken, bu rakamların yıllık yüzde 51 oranında artış sergilediği ifade ediliyor. Dünyaca ünlü birçok otomotiv firmasının üretimi Çin'de olmasa bile yedek parçaları ve bileşenlerini bu ülkeden temin ettiği kaydedilirken, 2009'da dünyadaki en büyük 100 oto parça sağlayıcısı firmanın yüzde 70'inin Çin'i tedarikçi olarak kullandığı belirtiliyor. -ÜLKEDEKİ ARAÇ SAYISI VE İLGİNÇ UYGULAMALAR- Çin'de 2009 yılı itibariyle trafiğe kayıtlı 62 milyon araç bulunuyor ve bu rakamın 2020 yılında 200 milyonu aşması bekleniyor. Ancak bir zamanlar bisiklet krallığı olarak adlandırılan Çin'in büyük şehirlerinde alım gücünün artmasına bağlı olarak henüz tam anlamıyla bu duruma hazır olmayan şehirlerde altyapı eksikliği nedeniyle yolların yetersizliğinden park yerlerine kadar keşmekeşler oluşuyor. Bu nedenle Pekin başta olmak üzere ülkede ülkedeki ilginç uygulamalar dikkati çekiyor. Pekin'de olimpiyatlar öncesinde tek ve çift plakaların gün aşırı trafiğe çıkması uygulamasının ardından 1 ocaktan itibaren plakalar kura ile verilecek. Çin'in güneyindeki Guangcou şehrinde de araçlar tek-çift plaka uygulamasına tabi. Ülkenin en büyük şehri Şanghay'da ise Şanghay plakaları 40 bin yüen (yaklaşık 9 bin 400 TL) civarında fiyatlarla temin ediliyor. Araçların plakaları devamlı değer kazandığı için araç satılsa da plakasıyla satıldığında plaka bedeli de alıcıdan tahsil ediliyor. Ayrıca şehirde insanların kendi binalarının otoparkları için de ücret ödüyor. Şanghay'da farklı eyalet ve şehirlerin plakaları kullanılması durumunda belli saatlerde ana caddelere ve şehir merkezine girilmesine izin verilmiyor. AA