Dıng Şiaoping'in dışa açılım ve reform politikasının ardından ülkenin lokomotif ekonomisi, ekonomik büyümesinin öncüsü haline gelen Şanghay, son yıllarda ardı ardına büyük organizasyonlara ev sahipliği yaparak adından her geçen gün daha da bahsettiriyor. Dünyanın en büyük organizasyonlarından biri olarak kabul edilen EXPO Dünya fuarının sonuncusuna da ev sahipliği yapan Şanghay, fuarda kırdığı rekorlar ve muhteşem organizasyonlarla bir kez daha dikkatleri üzerine çekti. Birkaç asır önce basit bir balıkçı köyü olan Şanghay, 20 milyonu aşkın nüfusu ve kozmopolit yapısıyla ülkenin en büyük ticaret merkezi ve Asya ekonomisinin en önemli liman şehirlerinden biri. Dev metropolde 2009 verilerine göre kayıtlı olarak 10,7 milyon insan çalışıyor. Bunlardan 1,4 milyonu devlet iştiraki ya da doğrudan devlet kurumlarında hizmet verirken kalanı özel sektörde hizmet veriyor. Şehirde kayıtlı işsiz oranı ise yüzde 4,7 olarak belirtiliyor. Şanghay ekonomisin en dikkat çeken unsurlardan birisi de dünyada yaşanan küresel krize rağmen sürekli büyüme hızında bir değişiklik olmaması. Şehrin gayri safi milli hasılası 2009 yılında 1,4 trilyon yüene (392,3 milyar lira) ulaşarak bir önceki yıla oranla yüzde 8,2 büyüdü. Şehrin kişi başına düşen geliri 1990'da 1000 ABD Doları iken (yaklaşık 1391 lira) 1995'te 2 bin ABD Doları'na 2008'de 10 bin ABD Doları'na ve geçen yıl da orta düzeyde gelişmiş ülke seviyesindeki 11 bin 451 ABD Doları'na yükseldi. -ÇİN'İN CAN DAMARI- Şanghay'ın mali geliri gelişen ekonomisiyle beraber özellikle son yıllarda sürekli bir büyüme gösteriyor. Çin'in dışa açılma ve reform politikasıyla birlikte 1970'lerde 19 milyar yüenlik (yaklaşık 3,9 milyar lira) geliri, 2000 yılında 170 milyar yüene (yaklaşık 35,4 milyar lira) yükseldi. Asya ekonomisinin can damarı olan Şanghay, özellikle 2000'li yılların başından itibaren geçmişe oranla çok daha hızlı bir ekonomik artış sergileyerek 2009'da mali gelirini yaklaşık 254 milyar yüenlik (yaklaşık 53 milyar lira) iç mali geliriyle 776 milyar 97 milyon yüene (yaklaşık 162 milyar lira) kadar yükseltti. Uluslararası bir metropol olan Şanghay, Çin'in genel olarak sosyal ve ekonomik kalkınmasından büyük rol oynuyor. Çin'in en büyük bereket havzası olan Yangzı deltasında başı çeken Şanghay, ülke nüfusunun sadece yüzde 1'i ve ülke topraklarının yüzde 0,06'sıyla ülkenin finansal gelirine yüzde 8 katkıda bulunuyor. -ÇİN'İN KAVŞAK NOKTASI- Şanghay tüm Çin'in kargosunun yüzde 10'unun giriş-çıkış yaptığı bölge olarak dikkati çekerken, Çin gümrüğünden geçen emtiaların yüzde 25'i de bu şehirden geçiyor. Çin'in en büyük ulaştırma ve bağlantı noktalarından biri olan Şanghay, Çin'in batısını orta ve iç kesimleri birbirine bağlayan merkezi bir bağlantı noktası konumunda. Kara, hava, demiryolu, deniz ve nehir taşımacılığının aynı anda yapılabildiği şehir ülke genelindeki emtia giriş çıkışında başı çeken şehirlerden. 2009 yılında demiryolu, kara ve hava taşımacılığıyla 769,6 milyon ton kargo iç ve dış bağlantı noktalarından taşınırken, Çin'in en büyük liman şehri ve dünyanın en büyük antrepo şehirlerinden biri olan Şanghay limanlarına 592 milyon ton kargo giriş ve çıkış yaptı. -BEYAZ YAKALILARIN KAÇTIĞI ŞEHİR- Çin'in en pahalı şehirlerinden olan Şanghay, emlak sektöründeki yatırım oranları ve pahalılık düzeyiyle başı çekenlerden. Kente 2009 yılında 146,4 milyar yüen emlak yatırımının yapıldı ve 2008'e oranla yüzde 7,1'lik emlak hacmindeki genişleme görüldü. Ancak emlak hacmindeki bu genişlemeye rağmen, geniş iş olanakları ve ev sahipliği yaptığı uluslararası organizasyonlar nedeniyle fiyatlarda düzenli bir artış gözleniyor. Bu nedenle Şanghay başta olmak üzere, Çin'in belli başlı bazı büyük şehirlerinde ''beyaz yakalı'' olarak da tabir edilen birçok iyi meslek sahibi üniversite mezunu şehirlerden kaçıyor. Hayat pahalılığı ve giderek artan emlak fiyatları beyaz yakalıların şu andaki gelirlerinin yarı fiyatına da olsa küçük ve ucuz şehirlerde yaşamak istemesine neden oluyor. Bu nedenle bir çok çalışan Şanghay'a hızlı trenler sayesinde çevre şehirlerden ya da uydu kentlerden gelip gidiyor. -TARIM HAVZASINDAN GÖKDELENLERE- Hükümet, Şanghay'ı şehrin ortasından geçen Huangpu nehrinin doğu yakasında bulunan ve iş merkezlerinin yoğun olarak bulunduğu Pudong bölgesini 20 yıl içinde ''modern bir gökdelen havzasına'' çevirdi. Çok uluslu birçok şirketin Şanghay şubelerinin bulunduğu bölge, şehrin yeni finans merkezi konumunda. Henüz 20 yıllık bir mazisi olan bu bölge binlerce yıllık tarihi olan Şanghay'ın en bilinen ve Şanghay denince zihinlerde ilk çizilen portre olarak dikkati çekiyor. Bu dev gökdelenlerin arasındaki en ilginç mimarilere sahip olan Dünya Finans Merkezi binası, Jin Mao Kulesi ve Çinlilerin tabiriyle Doğunun İncisi (Oriental Tower) şehrin simgeleri olarak biliniyor. Pudong, 1990ların başına neredeyse hiç gelişmemiş bir tarım alanıyken, 20 yıl içinde modern, muhteşem ve zarif mimarili gökdelenlere, süper lüks konutlara ve dev alışveriş merkezlerine ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle 20 yıl öncesine kadar sıradan bir Çin kenti görünümünde olan bölge, Çin'in dışa açılım politikasının en büyük göstergesi ve penceresi olarak anılıyor. Şanghay'ın batı yakası olan Puşi'ye birçok açıdan yetişen Pudong, Expo fuar alanının da büyük bir bölümüne ev sahipliği yaparak, EXPO 2010'u ziyaret eden milyonlarca yabancının da en çok dikkatini çeken bölge oldu. -ELEKTRİKLE ISINAN ŞEHİR- Çin'in güney hattında kabul edilen Şanghay'da, kış mevsimini soğuk geçirmesine rağmen merkezi hükümetin kararıyla kalorifer sistemi kurulmamış. Şehrin hemen hemen hepsi elektrikli ısıtıcı ve klimalarla ısınıyor. Merkezi kalorifer sistemi ya da elektrikli yerden ısıtma sistemine sahip konut oranı yüzde 10'un da altında. Yazları aşırı sıcak ve kışları rüzgarlı ve soğuk olan bu şehrin insanları hayatları boyunca kalorifer ya da benzeri bir ısınma sistemi kullanmadıkları için elektrikle dev bir metropolün ısıtılmasını normal karşılıyor. AA