Rusya'nın başkenti Moskova çevresindeki orman yangınları ve bataklıklardaki torf yangını yüzünden kenti kaplayan dumandan göz gözü görmezken, görüş mesafesi iyice düştüğü için uçaklar başka kentlere yönlendiriliyor. Rusya'nın simgelerinden Kızılmeydan'ı gezmeye gelen turistler Kremlin'in çok az görülebilen duvarları önünde yüzleri maskeli şekilde fotoğraf çekmeye çalışıyor, yeni evli Rus çiftlerin de Kızılmeydan'a gelip hatıra fotoğrafı çektirdiği dikkat çekiyor. Yetkililer, halkı dışarıda maskesiz gezmeme konusunda uyarırken, kentteki karbonmonoksit oranının normalin 4 kat üzerinde olduğunu kaydediyor. Rusya'da hava kirliliğini izlemekle görevli bir devlet kurumunda uzman olarak çalışan Aleksiy Popikov, Rus haber ajanslarına yaptığı açıklamada, 10,5 milyonluk nüfusa sahip kentteki kirlilik oranının normal seviyenin 5 kat fazlası olduğunu belirterek, "Bugünkü duman ve kirliliğe baktığımızda, tarihin en kötüsü olduğunu söyleyebilirim" dedi. Moskova'daki Vnukova ve Domodedova Havaalanına gelen uçaklar, görüş mesafesinin duman yüzünden 200 metrenin altına düşmesi nedeniyle civardaki kentlere yönlendiriliyor. Özellikle bataklıktaki torf yangınından en fazla etkilenen havaalanı olan Domodedova'ya gelen tüm uçaklara, alternatif havaalanlarına inmesi öneriliyor. Kenti sabahın erken saatlerinden itibaren kontrolü altına alan yoğun koku ve duman yüzünden Moskova'da bazı bölgelerdeki görüş mesafesi 100 metrenin altına düşmüş durumda. Başkent Moskova'da sokaklar önceki günlere nazaran daha da sakinleşirken, hava sıcaklığının bugün yeni bir rekor kırarak 38,2 dereceye kadar yükselmesi yüzünden, başkentlilerin bir kısmı kent merkezindeki süs havuzlarında serinlemeye çalışıyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı yetkilisi Yuriy Besedin yaptığı açıklamada, aşırı sıcak hava yüzünden ülke genelinde bugün de 500'den fazla yangının olduğunu belirterek, "Tüm yüksek sıcaklık derecesi rekorları kırıldı. Bu ülkede daha önce böyle bir şey görülmedi. En basit tanımıyla, bu tip şartlarda çalışma tecrübemiz olmadı şu ana kadar" dedi. Besedin, Moskova'nın çevresinde 31 orman ve 15 bataklık bölgenin yandığını belirterek, dün 37,5 hektar olan bataklık alan yangının, bugün 67,7 hektara yükseldiğini kaydetti. Yetkililer, ülke genelinde çıkan yangınlarda şu ana kadar en az 52 kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, 2 binden fazla evin de kül haline geldiğini belirttiler. Moskova'nın 480 kilometre doğusundaki Sarov bölgesinde bulunan nükleer araştırma merkezindeki tüm yanıcı maddeler, yangınların tesise sıçraması olasılığına karşın başka bölgelere nakledildi. Geçen hafta Deniz Kuvvetlerinin havacılık bölümüne ait bir üste çıkan yangında, Rus basını en az 200 uçağın kül olduğunu ileri sürdü. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, üsteki yangın yüzünden bazı komutanları bu hafta içinde görevinden almıştı. Ülkeyi haziran ayının ortasından beri teslim alan aşırı sıcaklar çok sayıda çiftçinin ürününün kurumasına da neden olurken, dünyanın en büyük buğday rezervine sahip olan Rusya buğday ihracatını geçici bir süre yasakladı. Ülke genelindeki yangınların kontrol altına alınması için 150 bin kişi görev yaparken, Rusya'ya aralarında Türkiye'nin de bulunduğu çok sayıda ülkeden yardım teklifi geliyor. Rusya'nın en büyük market zincirlerinden biri olan "X5", kenti kaplayan dumanların bazı mağazalarından içeriye sızması nedeniyle başkentteki bin 500 çalışanını evlerine gönderdiği kaydedildi. Moskova'da yaşayan çok sayıda kişi ise yakınlarını Moskova dışındaki "Daça" denilen dinlenme evlerine, durumu iyi olanlar da başka kent veya ülkelere gönderiyor. Moskovalılar, kent dışındaki daçaların bulunduğu yerlerin duman altına olmasına rağmen, o bölgelerde en azından araç kirliliği olmadığını, bu yüzden Moskova dışındaki havanın kent merkezine nazaran daha iyi olduğunu savunuyor. Yetkililer, başkent Moskova'da haftasonu da hava kirliliğinin devam edeceğini ve bu haftasonu kentte "nefes almanın" neredeyse imkansız hale geleceğini belirtiyorlar. -ÇERNOBİL KORKUSU- Rusya Acil Durumlar Bakanı Sergey Şaygu, Ukrayna sınırı yakınındaki Briyanskaya bölgesindeki yangınların dumanla birlikte radyoaktif maddeleri (Çernobil tozu) havaya yaymasından endişe duyduklarını söyledi. Şaygu, bu yüzden söz konusu bölgede durumun detaylı bir şekilde incelendiğini ve bu bölgede çıkan yangınların söndürülmesinde robotların bile kullanıldığını belirterek, Acil Durumlar Bakanlığının şu ana kadar bu bölgede çıkan yangınlarla baş edebildiğini söyledi. Çernobil Nükleer Santralinde 26 Nisan 1986 tarihinde meydana gelen patlamada, Biryansk bölgesinin önemli bir bölümü radyoaktif maddelerle zehirlenirken, uzmanlar bu radyoaktif maddelerin 300 yıl içinde çözülebildiğine dikkat çekiyor. Bu arada, ülke genelinde kontrol altına alınamayan yangınlar yüzünden Moskova yakınlarındaki "Naro-Fominsk Alabinski" garnizonundaki roket ve silah deposunun başka yere taşınması kararı alındı. Garnizona yangınla mücadele etmesi için 12 itfaiye ekibi ve 5 su aracı gönderildi. -BATAKLIKLARDAKİ TORF YANGINI- Türkçede "turba" olarak kullanılmaya başlanan "torf", nemli ve çok yağış alan, yaz sıcaklarının düşük olduğu yörelerde bataklık ve benzeri su altındaki arazilerde yetişen bitkilerin (genellikle asphagnum denilen yosunlar ve bataklık sazlarının), su dibinde çökerek, hava ile ilişkisi kesilmiş bir ortamda yıllarca çürüyüp, birikerek kalın yataklar oluşturması sonucu ortaya çıkıyor. Rus medyası Moskova çevresindeki bataklık alanların, doğanın dengesine müdahale edilerek yıllar önce insan eliyle kurtulduğu, ancak torf oluşumunun önlenemediği, şimdi aşırı sıcaklarla beraber bu yarı kurumuş bataklıkların yanıcı etkisinin kolayca ortaya çıktığını belirtiyorlar. İçin için yanan torfları, klasik orman yangınlarında olduğu gibi sadece su sıkarak söndürmek kolay değil. Yeraltı yangınları olarak uzun süre devam edebilen torf yangınlarının yarattığı duman, çok daha yoğun olduğu gibi insan sağlığı için büyük tehdit oluşturuyor. Uzmanlar, torf dumanlarının karbon monoksit gazının yanı sıra zararlı gazlar içerdiğini belirterek, başkentlilerden dışarıya maskeyle çıkmaları ve sık sık vücutlarını ıslak havlularla temizlemelerini öneriyor. AA