Tanes, "Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009'' ve ''2009 - 4. Çeyrek Gayrimenkul Sektörü" raporlarının sonuçlarının açıklandığı basın toplantısındaki konuşmasında, 2009 yılındaki küresel krizin etkisiyle daralma yaşanan dönemde inşaat sektörünün de yıl toplamında yüzde 16,3 oranında küçülerek, "krizden en fazla etkilenen sektör" olduğunu dile getirdi. Ancak, elde edilen verilerin, sektörün krizden en az hasarla çıktığını gösterdiğine işaret eden Tanes, yeni normalleşme döneminde, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre dördüncü çeyrekte belirgin artış gözlemlendiğini söyledi. Tanes, "Her ne kadar yıl toplamları karşılaştırıldığında 2006–2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini öngörmekteyiz. Arz kanadında da eski değerlere dönüş sinyalleri olduğuna inanmaktayız. Ticari gayrimenkul yatırımlarında ise, yavaşlama olsa bile, ilave yatırımlar yapılmaya devam edilmektedir" diye konuştu. Sektördeki finansman konusunda, yatırımcılar açısından kaynak bulmanın diğer dönemlere göre daha zor olduğunu vurgulayan Tanes, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak itibarı yüksek olan ve potansiyel barındıran iyi firmalara ve projelere kreditörlerin desteği devam etti. Tüketici finansmanında ise faizler düşerek Türkiye'de ilk kez yüzde 1'in altına indi. Buna rağmen krizin etkisi ve tedbirli davranma içgüdüsü, konut kredilerinin genişlemesini sınırlı tuttu. Önümüzdeki dönemde daha yüksek bir kredi kullanımı olacağını tahmin etmekteyiz." Tanes, yeni yapılan AVM'lerde anormal boşluklar oluşmadığı, yeni metrekarelerin doldurulmasında sorun yaşanmadığı bilgisini vererek, merkezi iş alanlarında fiyatların yükselerek, doluluk oranlarının tam kapasiteye ulaştığını, ancak kriz döneminde merkezi iş alanı dışındaki bölgelere doğru kayma yaşandığına ve A sınıfı yerine B sınıfı ofis bölgelerine yönelim olduğuna dikkati çekti. GYO'ların halka arzında kolaylık sağlandığını hatırlatan Tanes, 2010'un GYO şirket sayısının artığı ve sektörün büyüklüğünün yukarılara çıkacağı yıl olacağını vurguladı. YIL SONUNA KADAR 3-4 GYO HALKA ARZ EDİLEBİLİR Turgay Tanes, soruları yanıtlarken, son 1-1,5 yıldır orta gelir grubunun altına hitap eden kira yerine, makul miktarda kredi geri ödemesi yapılabilecek projelerin yoğunlaşmaya başladığını, özellikle İstanbul'un Avrupa yakasında bunların gözlendiğini söyledi. Kriz ortamından çıkışla, GYO halka arzlarının başarısının paralelliğine işaret eden Tanes, bu yıl sonuna kadar en az 3-4 tane GYO'nun halka arz edilebileceği tahmininde bulunarak, önemli olanın adetten çok aktif büyüklük olduğuna dikkati çekti. İSTANBUL'DA 50 BİN KONUTUN ACİL YIKILMASI GEREKİYOR GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Işık Gökkaya da, lüks konut projelerinde İstanbul ve Ankara'nın önde geldiğine, ancak lüks konutun küçük kesime hitap ettiğine değinirken, piyasadaki projelerin orta gelir ve orta gelir grubu altında yoğunluk kazandığını belirtti. Lüks konutun yüzde 10-15 oranının üzerine çıkmadığını ve çıkmasının da pek mümkün olmadığı görüşünü dile getiren Gökkaya, şunları söyledi: "Konut sektörü hiçbir zaman doyum noktasına gelemez. Türkiye konut stokunun yüzde 65'inin yenilenmesi lazım. Konutta alım gücü nedeniyle sınırlı arz talep dengesi oturtabiliyoruz. TOKİ ve diğer kuruluşların C grubu ve altına yönelik ürettiği konular var. Türkiye'de en önemli konulardan biri arsa maliyetlerinin uygun olmaması. Fiyat tüketiciye yansımış oluyor. Kamu imarlı arsa üretimini artırabilirse, gerçek anlamda talep ve potansiyeli örtüştürmüş olabiliriz." Gökkaya, ikincil piyasa oluşmadan faizlerin bulunduğu seviyelerin altına düşmeyeceğini, İstanbul'daki 3 milyon konut stoku içinde 50 bin konutun acil yıkılması gerekirken, şu anda hala insanların burada yaşadığını anlattı. AA