Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Daire Başkanlığı tarafından, özellikle son yıllarda yaygınlaşan tarihi eser dolandırıcılığı suçlarıyla mücadelenin önüne geçilebilmesi amacıyla sıklıkla taklidi gerçekleştirilen tarihi eserlerin dijital ortamda mukayesesinin yapılabileceği bir veri tabanı oluşturuldu. KOM Daire Başkanlığı, 2009 yılında 44'ü planlı olmak üzere toplam 385 operasyonel çalışma gerçekleştirdi. Bu çalışmalar neticesinde, 969 şüpheli gözaltına alındı. 3 bin 939 adet eser ile 8 bin 731 adet sikke olmak üzere toplam 12 bin 670 adet tarihi eser ele geçirildi. 2009 yılı verilerine göre ele geçirilen tarihi eser sayısında bir azalma oldu. Bu durumun son dönemde vatandaşın tarihi eserlerin korunması konusunda gösterdiği duyarlılığının artması ve bu suçla etkin mücadele ile doğrudan ilişkili olduğu değerlendiriliyor. Türkiye'nin tarih öncesi devirlerden başlayarak çok sayıda farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış olması, kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı suç faaliyetlerinde cazip bir ülke konumuna getiriyor. Kaçakçılık, genel olarak eski uygarlıkların yerleşim alanlarında yoğunlaşıyor. Türkiye kökenli tarihi eserlerin özellikle yurt dışında büyük paralar karşılığında alıcı bulmasıyla tarih ve kültür varlıkların illegal yollardan yurtdışına çıkarılmasına zemin hazırlıyor. Kaçakçılık faaliyetlerini tetikleyen en önemli faktör olan 'talep' kısmında eski eser kaçakçılığı, "kaçak kazı ve soygunlar; elde edilen kültür varlıklarının taşınması; bir başka gerçek veya tüzel kişinin eline geçmesi" şeklinde üç aşamada gerçekleştiriliyor. Bununla birlikte, gelişen teknolojinin de paralelinde günümüzde tarihi eser kaçakçılığının internet üzerinden gerçekleştirildiği görülüyor. Özellikle değeri yüksek olan tarihi eserlerin tanıtımının, internet ortamında yapılarak alıcılarına ulaşıldığı biliniyor. Taklidi yapılan bazı tarihi eserlerin de aynı şekilde internet ortamı aracılığıyla alıcılarına gösterilerek son yıllarda yaygınlaşan tarihi eser dolandırıcılığı suçlarına da konu oluyor. KOM Daire Başkanlığı kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı ile mücadele çalışmaları kapsamında; Kültür Bakanlığı ile birlikte 2005 yılında hayata geçirilen "Aranan Kültür Varlıklarımız" isimli projenin daha detaylı ve kullanışlı versiyonu geliştirilerek il KOM birimlerinin aranan eserlerin ayırt edici özellikleri hakkında doğru, detaylı ve hızlı bilgi sahibi olmaları sağlandı. Ayrıca, özellikle son yıllarda yaygınlaşan tarihi eser dolandırıcılığı suçlarıyla mücadelenin önüne geçilebilmesi amacıyla, KOM Daire Başkanlığı tarafından, sıklıkla taklidi gerçekleştirilen tarihi eserlerin dijital ortamda mukayesesinin yapılabileceği bir veri tabanı oluşturuldu. İnternet üzerinden gerçekleştirilen kültür ve tabiat varlıkları kaçakçılığı ile daha etkin mücadele edilmesi amacıyla bu suçun 5651 sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun"da sayılan katalog suçları arasında yer almasına ilişkin gerekli hukuki düzenlemelerin yapılabilmesi için çalışmalar yürütülüyor. (CİHAN)