Bir araştırmada İzmir'deki binalarının yalnızca yüzde 3'ünün kaliteli malzemeden yapıldığı ortaya çıkmasına rağmen güçlendirilmesine yönelik çalışmaların yetersiz kaldığı gözlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi'nin bu ay içinde açılabilecek olması da endişeleri dindirmiyor, çünkü bir an önce yapıların güçlendirilmesi gerekiyor. Bu konuda herhangi bir planlı çalışma görülmezken daha çok pansuman tedbirlerle konuya yaklaşılıyor. Özellikle seçim dönemlerinde yoğun olmak üzere kaçak yapılaşma da bütün hızıyla devam ediyor. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi H. Hikmet Çatal, İzmir Valiliği'nin öncülüğünde yaptıkları araştırmada, oldukça ürkütücü bir tabloyla karşı karşıya kalındığını söyledi. Çatal, "İzmir için bir an önce harekete geçilmesi şart. Binaların güçlendirilmesi veya yıkılıp yeniden yapılması gerekiyor. Bu konuda Büyükşehir Belediyesi de bir an önce harekete geçmeli ve halkın bilinçlendirmelidir." dedi. Prof. Dr. Çatal, valiliğin öncülüğünde 30-35 inşaat mühendisinin gözleme dayalı çalışmasıyla Bayraklı, Yeşilyurt ve Alaybey'de toplam bin 490 binanın incelendiğini belirterek, "Gördük ki Afet Koordinasyon Merkezi tarafından seçilen ve İzmir'in geneline yayılabilecek çalışmaya göre bu binaların sadece yüzde 3'ü kaliteli." şeklinde konuştu. İzmir'deki yapıların yüzde 60 oranında eski Deprem Yönetmeliği'ne göre inşa edildiğini vurgulayan Çatal, betonlarının elle döküldüğünü, mahalle aralarında, "mikap" denilen ölçeklendirme usulüyle ustaların harç kardığını hatırlattı. Erdemir'den kaliteli demir almak yerine, gemilerden sökülmek suretiyle haddanelerde eritilen, mukavemeti daha düşük demirler kullanıldığını anlatan Hikmet Çatal, "Ürkütücü bir tablo esasında ama birilerinin de çıkıp açıkça söylemesi ve önlem almamız gerekiyor." dedi. KISA VADEDE NELER YAPILABİLİR? 1975 yılıda çıkarılan eski Deprem Yönetmeliği'ne göre yapılan binaları süratle gözden geçirmek gerekiyor. Takviye edilmesi, güçlendirilmesi, gerekiyorsa yıkılması lazım. Yapı stoğu envanterinin çıkarılması, işin birinci ve ikinci ayağını oluşturuyor. Daha ileri tekniklerle hangi binaların yıkılacağı, hangilerinin güçlendirileceği ve malî portresinin çıkarılması gerekiyor. Bunları yapıp yapmamaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İnşaat Mühendisleri Odası karar verecek. İnsanlar da inanırsa ellerini taşın altına koymaları gerekiyor. İzmir'de 6,5 büyüklüğünde bir deprem durumunda iç açıcı olmayan manzalarla karşılaşılabileceğini Prof. Dr. Hikmet Çatal, "Sayın Valimiz Cahit Kıraç, çalışmalarda bize yardımcı oldu. İşin asıl sahibinin Büyükşehir Belediyesi, yerel yönetimler olması lazım. Krediler harekete geçirilerek evlerin sağlamlaştırılması ve deprem sigortasının yaygınlaşması gerekiyor." şeklinde konuştu. TOROS KRİZ YÖNETİM MERKEZİ BU AY HİZMETE GİRİYOR İzmir Büyükşehir Belediyesi, depreme hazırlık konusunda hâlâ bitirilemediği yönünde eleştiriler alan Toros Kriz Yönetim Merkezi'ni bu ay içinde hizmete alacağını duyurdu. Diğer tedbirler arasında coğrafi bilgi sistemleri kapsamında yapı envanteri çıkarılması, âfetlere hazırlık projesi çerçevesinde Toros Eğitim Merkezi'nde lise öğrencilerine eğitim verilmesi, deprem simülatöründe uygulamalı öğretilmesi gibi çalışmalar bulunuyor. İzmir Körfezi'ni çevreleyen bölgeye 16 deprem kayıt istasyonunun yerleştirildiği sistemle yer hareketlerinin kayıtları alınıyor. İZSU Genel Müdürlüğü de hazırladığı âfet planıyla kanal ve su sisteminin çökmemesi için önlem almaya çalışıyor. KUTU "İzmir Körfezi'nde de yoğun gaz çıkışı var, inceleme yapılmalı" Dokuz Eylü Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Çifçi, "K.Piri Reis" araştırma gemisiyle Marmara Denizi'ndeki sismik çalışmalar yaptıklarını söyledi. İzmir Körfezi'nin Marmara Denizi'nden çok farklı olmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Çifçi, "Tarihte İzmir'de de büyük depremler olmuş. Bir deprem kuşağında olan bu şehirde araştırmalar yapılmalı. Körfezdeki faydan ciddi miktarda gaz çıkışları mevcut. Bunları kamerayla da görüntüledik. Depremden korunmanın bir yolu da bu alanlarda araştırma yapmak ve sismik gelişmeleri görmektir." dedi. KUTU İzmir'deki büyük depremler: Tarih Merkez Büyüklüğü MÖ 17 yüzyıl İzmir-Ege Denizi 7.4 688 İzmir 6.8 1653 Ege Denizi 6.4 1688 İzmir 7.4 1739 İzmir 6.2 1778 İzmir 6.2 1880 Manisa-İzmir 6.8 1883 Sakız-Çeşme 6.8 1883 İzmir-Çeşme 6.2 1895 Aydın 6.2 1899 Menderes 6.8 1904 Seferihisar 6.8 1974 İzmir 5.8 1979 Karaburun-Seferihisar 5.7 2003 Seferihisar 6.1 2005 Sığacık 5.9 (CİHAN)