İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 2009 yıl sonu verilerine göre, İstanbul'da 17'si ilköğretim toplam 22 Rum okulu bulunuyor. Bunlardan Bakırköy, Yeşilköy, Beyoğlu, Tarabya, Yeniköy, Feriköy, Karaköy ve Kurtuluş'ta bulunan 9 ilköğretim okulu öğrenci yokluğu sebebiyle eğitim faaliyetini sürdürmüyor. Heybeliada Rum Erkek Lisesi ile Yuvakimyon Rum Kız Lisesi de faaliyette olmayan okullar arasında yer alıyor. Her birinin bir zamanlar 700-800 öğrenciye sahip olduğu belirtilen Rum okullarında bugün öğrenci sayısı 1-20 arasında değişiyor. En çok öğrencisi olan okullardan Zapyon İlköğretim Okulu'nda 93, Zoğrafyon Lisesi'nde 28, Fener Rum Lisesi'nde ise 40 öğrenci eğitim alıyor. Öte yandan Özel Kadıköy Rum İlköğretim Okulu'nda sadece bir erkek öğrenci eğitim görüyor. Okul Müdürü Hristo Peştemalcıoğlu, okulun başka öğrencisinin olmamasının nedeni olarak ilçedeki Rum nüfusun yaş ortalamasının yüksek olmasını gösterdi. Beyoğlu'ndaki Özel Zapyon Rum İlköğretim Okulu Müdürü Evangeliya Kanarya da 20 anasınıfı öğrencisi ile birlikte 93 öğrenciye sahip okulun öğrenci sayısının son 10 yıl içinde fazla değişmediğini kaydetti. Kanarya, faaliyetteki 11 Rum okulunda 214 öğrencinin eğitim alması ile ilgili, cemaatin okul çağındaki çocuklarının sayısının neredeyse bu kadar olduğunu söyledi. Zoğrafyon Lisesi Mezunları Derneği Başkanı Laki Vingas ise bu 214 öğrencinin dışında cemaatin başka okullara giden sadece 30-35 öğrencisi daha olduğu bilgisini verdi. Bir Rum okulundan mezun olmasına rağmen çocuklarını bu okullara göndermediğini ifade eden Vingas, şöyle konuştu: "Ben Rum okullarında bu mütekabiliyet (karşılıklılık) sendromunun çok etkili olduğunu sezinliyorum. Çocuklarımızın da böyle politik şeylerin dışı nda eğitim almalarını istiyorum. Burada gündemde kalan bir eğitim sistemi söz konusu her iki ülkede. Bundan dolayı yabancı okula gönderiyorum çocuklarımı. Ben ç ok memnunum Rum okulu mezunu olmaktan. Ancak bu okullardaki çocukların azlığı ve hala bir mütekabiliyet anlayışı içinde yaşayan kurumlar olduğu için çocuklarımın daha özgür, bunlardan arınmış bir ortamda eğitim almalarını istedim." İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Muammer Yıldız ise Rum okullarındaki öğrenci azlığını öğrencilerin diğer okullarda rahat etmesine, kısacası Türkiye'deki birlikte yaşama kültürüne bağladı. Lozan Barış Anlaşmasında "mütekabiliyet yasası" üzerine karşılıklı olarak kurulan bu okulların hiç öğrencisi olmasa da kapatılamayacağını söyleyen Yıldız, şunları kaydetti: "Okulların öğrencisi az olması Rum cemaatinin nüfusunu yansıtmıyor. Bu, Türkiye'deki eğitim sisteminin Rum vatandaşları kendi vatandaşı olarak gördüğün ün göstergesidir. Rakamları da bu konuda bir sorun olmadığının bir ifadesi, birlikte bir arada yaşama iradesinin çok somut bir göstergesi olarak görmek lazım." AA