Talat'ın görüşmelerin aksamaması için açıklamadığı müzakere maddeleri Rum devlet televizyonu tarafından kamuoyuna aktarıldı. Talat'ın kamuoyuna açıklamadığı müzakere maddeleri Rum basınında da tam metniyle yayınlandı. Rum basınında yer alan Talat'ın önerileri yedi sayfa ve on maddeden oluşuyor.
Konuyla ilgili basına açıklama yapan Talat ise "Bu iş çözüm istemeyenlerin yapacağı iştir, her zaman yaptılar. Geçmişte bizim taraftan da sızdırmalar oldu. Dünyanın neresine giderseniz gidin müzakere metinleri yayınlanmaz. Muhatabınız bunun gizli kalmasını istiyorsa bu da sizin boynunuzun borcudur." şeklinde görüş beyan etti.
Konuyla ilgili Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas'a iletilen
Kıbrıs Türk tarafının Yönetim ve Yetki Paylaşımı başlığına ilişkin önerilerinin içeriğiyle ilgili haberlere geniş yer veren Rum basını Türk tarafının tekliflerini kabul edilemez olarak değerlendirdi.
Fileleftheros
gazetesi, haberi "Çeyizi için fikirler. Talat'ın dönüşümlü
başkanlık, ağırlıklı oy, neredeyse sayısal eşitlik önerileri" ve "
Müdahale: BM Genel Sekreteri, Talat ve Hristofyas'la görüştü" başlık ve spotlarıyla manşete çekti.
Cumhurbaşkanı Talat'ın
yönetim başlığına ilişkin önerilerini yoğunlaştırılmış
müzakerelerin başlamasına birkaç gün kala sunduğu belirtildi. Aleksander Downer'ın ikili görüşmenin ardından önerileri alan Rum Yönetimi Başkanı Hristofyas'ın Gayrı Resmi (Parti) Başkanları Konseyini Pazar günü toplantıya çağırdığına dikkat çekti. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon'un önceki gün Talat ve Hristofyas'la
telefon görüşmesi yaptığını da haber veren gazete, tekliflere ilişkin değerlendirmelerini başlıklar altında değerlendirdi.
Talat'ın önerileri arasında Rum kamuoyunu en fazla rahatsız eden başlılar arasında Türk tarafının tüm hükümet kararlarında veto hakkı istemesi, iki ayrı
hava sahası ve tüm
Türkiye vatandaşları için AB hakları talepleri başı çekiyor.
Rum basınında yer alan şekline göre Rum kesimi teklifleri şu şekilde değerlendiriyor: "Talat'ın önerileri, Kıbrıs Rum tarafının sunduğu önerilere yorum niteliğindedir; ancak önerilerinde neredeyse sayısal eşitlik talep ettiği açıktır. Talat'ın önerilerinde Kıbrıs Türk tarafı, başkan ve başkan yardımcısının ağırlıklı oyla seçilmesini kabul ediyor. Buna göre, Kıbrıslı Türklerin tamamı Rum
aday için oy kullanacak. Kıbrıslı Türk aday için oy kullanacak olan Kıbrıslı Rumların oyları ise ilk önce Kıbrıs Türk oylarının yüzde 10'u, daha sonra da yüzde 20'si oranında hesaplanacak. Talat, dönüşümlü başkanlığı destekliyor, ancak önerilen görev sürelerine
itiraz ediyor. Kıbrıslı Rum başkanın görev süresinin 3, Kıbrıslı Türk başkanın ise 2 yıl olmasını öneriyor. Yine, Türk paketinde,
Bakanlar Kurulu üyelerinin 7 Rum ve 5 Kıbrıslı Türk'ten oluşacağından (Kıbrıslı Türklerin
katılımının yüzde 41'in üzerinde olmasından) söz ediliyor.
Dışişleri Bakanı ile
Avrupa İşleri Bakanının, ayrıca
Maliye Bakanı ile İçişleri Bakanının aynı toplumdan olmayacağı da belirtiliyor. Düzenleme makamları konusuyla ilgili bir
organ oluşturulması da öneriliyor. Bu organa katılım 4 Kıbrıslı Rum ve 3 Kıbrıslı Türk olacak ve kararların alınmasında her bir başlık için 2 Kıbrıslı Türkün onayı aranacak."
Gazete "Tam eşitlik fonunu taşıyan manevralar. Talat'tan yoğunlaştırılmış müzakereler arifesinde yönetimle ilgili paketle hareketler" başlığıyla iç sayfasında devam ettirdiği haberinde, konuyla ilgili önceki günkü Kıbrıs Türk basınına yansıyan bilgileri de okurlarına aktardı.
"TALAT'IN ÖNERİLERİ KABUL EDİLEMEZ"
Güney'de yapılan değerlendirmelere göre, Talat'ın önerileri Rum tarafı için
Annan Planı'ndan da 1960 Anlaşması'ndan da daha zararlı. Türk önerilerinin TC
Dışişleri Bakanlığı tarafından Ankara'da hazırlandığını savunan gazete, şunları yazdı: "Yeni
ortaklık devletinde başkan ve başkan yardımcısının Bakanlar Kurulu kararları için veto hakları olacak. Türk kurucu devletinin FIR hattı Kuzeyin hava sahasını, Kıbrıs Rum kurucu devletinin FIR hattı da Güneyin hava sahasını kapsayacak. Kıbrıs Rum tarafı Ada'da tek FIR hattı olmasından yanadır. Adadaki Türkler ve
Yunan dengesinin korunması için Yunan vatandaşların yararlandığı haklardan Türk vatandaşlarının da yararlanması gerekir. Türk vatandaşlarının yeni devlette serbest yerleşim, taşınmaz mal ve iş edinme hakkına sahip olması gerekir. Bunlar daha çok Kıbrıslı vatandaşların sahip olmayacağı haklardır."
Türk tarafının önerilerde olumlu karşılanan tek madde ise, "Başkan ve başkan yardımcısının doğrudan
halk tarafından ve Kıbrıslı Türk adayın yüzde 20 oranında Rum ağırlıklı oyu ile seçilmesi." olarak değerlendirildi. (CİHAN)