Aslında işgal girişiminden önce bir savaş başlamış gibiydi. Rusya'nın Ukrayna'yı işgali öncesinde Ukrayna hükümetinin pek çok internet sayfası devre dışı bırakıldı. Parlamento, hükümet, Dışişleri Bakanlığı ve birçok resmi kurumun internet sitelerine siber saldırılar düzenlendi. Hackerler (bilgisayar korsanları), "DDos" (Dağıtılmış Hizmet Reddi) denilen bir siber yöntemle ağ sunucularını yoğun bir bombardımana tuttu, altapıyı felç etti. Ukrayna, bu siber saldırılardan Rusya'yı sorumlu tuttu.
Ukrayna'daki bilgisayarlarda "Wiper" denilen bir yazılımla kullanıcılar fark etmeden çok sayıda veriyi silen ya da verilere zarar veren bir program da tespit edildi. Rusya'nın Ukrayna'ya 2017 yılında düzenlediği "Nopetya" adlı siber saldırının arkasında da "Wiper" vardı. Bu saldırının yol açtığı ekonomik zarar oldukça büyük olmuştu.
Siber saldırlar: Yan meydan muharebesi
Ukrayna'da sıcak çatışmaların başlamasından bu yana siber saldırılar bir tür "yan meydan muharebesi"ne dönüştü. Ukrayna, bu nedenle sadece askeri gücüyle değil, bilişim uzmanlarının desteğiyle de Rusya'ya karşı mücadele ediyor. Reuters haber ajansına göre Kiev hükümeti, Rus bilgisayar korsanlarının saldırılarını geri püskürtecek ve Rusya'daki bilişim altyapısına saldırı düzenleyebilecek yetenekteki kişileri kendilerine başvurmaya çağırdı.
Çağrıya ilk destek veren uluslararası hackerler grubu Anonymus olmuş gibi gözüküyor. Dünya çapındaki bağımsız bilişimcilerden oluşan Anonymus, Moskova yönetimine dijital savaş açtı. 26 Şubat'a dek Rus hükümetinin pek çok internet sitesi devre dışı kaldı. Bu saldırıların büyük çoğunluğunun arkasında Anonymus olduğu tahmin ediliyor. Batı ülkelerinde Moskova'nın propaganda makinesi olarak görülen Rus devletine bağlı yayın kuruluşu rt.com'un internet sayfası da siber saldırıya uğrayan yerlerden oldu.
Siber saldırılar hibrit savaşın bir parçası
Peki bu tür siber saldırılar savaş ve çatışmaların gidişatını etkileyebilir mi?
Uzmanlar bu konuda şüpheli. Alman Yeni Sorumluluk Vakfı Uluslararası Siber Güvenlik Politikaları Bölümü Başkanı Sven Herpig, "Burada sıcak bir savaşın yaşandığı, patlamaların olduğu, insanların öldüğü bir çatışmadan bahsediyoruz. Birilerinin çıkıp Rus Savunma Bakanlığı'nı hackleyip verilerini ifşa edip etmeyeceğinden ve bunun savaşın gidişatı açısından belirleyici olup olmayacağından emin değilim" diye konuşuyor.
Rusya'nın siber saldırıları hibrit savaşın bir unsuru olarak gördüğü aşikar. Rusya sadece önemli dijital sistemlerin altyapılarına saldırarak değil, aynı zamanda savaşa dair yanlış bilgiler yayarak da bir siber saldırı yürütüyor. Rusya'nın bu tür saldırıları Ukrayna'yı işgali öncesinde "modern savaşın psikolojik parçası" olarak hayata geçirdiği görülüyor.
Siber güvenlik uzmanı Herpig, Rusya'nın kullandığı yöntemi "Burada hedef halkı güvensizliğe sürüklemek ve direnme gücünü kırmak" diye yorumluyor.
Uzmanlar, Ukrayna'daki savaş sürecinde Rusların siber saldırılarını geniştelebileceğinden yola çıkıyor. Özellikle de yalan ve yanlış bilgi yayma konusunda. Bunun ilk işaretlerini de geçen Cuma günü yaşanan olaylar verdi. Çok sayıda Almanca gazete, internet sitesi ve sosyal medya platformlarına yönelik siber sadırılar tespit edildi. Bu saldırıların arkasında Rusya'nın dezenformasyon amacının olduğu tahmin ediliyor.
Almanya'da merkezi Essen kentindeki Funke Medya Grubu'na bağlı gazeteler ve dergilerin internet siteleriyle sosyal medya hesaplarına Bot olarak adlandırılan hesaplarla saldırılar düzenlendiği açıklanmıştı.
Dijital yolla savaş cihazlarının manüplasyonu mümkün
Ancak bazı durumlarda dijital saldırılar savaşın gidişatını somut biçimde etkileyebilir. Zira bir ordu dijitalleştikçe, bu teorik olarak ona saldırı için daha fazla alan sunuyor. Rus güçlerin, örneğin bazı uygulamalar üzerinden Ukrayna topçu birliklerinin yönetimini ele geçirmeye çalıştığı ve tehlike yaratmayı denediği biliniyor. Siber güvenlik politikaları uzmanı Sven Herpig'e göre Rusların denediği yöntemle Ukrayna güçlerinin coğrafi konumları belirlenebilir ve özellikle hedef alınarak bombalanabilir.
Siber güvenlik uzmanı Herpig, "Anonymus gibi hacker gruplar da Rus hükümetine ait siteleri, internet sayfalarını ele geçirebilir ve bunlar kamuoyunda etki yaratabilir. Ancak bunların Rusya'daki yetki mercilerinin kararlarına tesir edeceğinden şüpheliyim" tahmininde bulunuyor. Herpig, olası bir tehlikeye de dikkat çekerek "Bu tür siber saldırılar, Ukrayna veya Batılı istihbaratların üzerinde çalıştığı konularda, Rusya'yı kendi güvenlik açığını görmeye ve vakitlice tedbir almaya götürmesi sonucunu da doğurabilir. Böylece olası yollar kapanmış olur. İstihbarat birimlerinin çalışmaları zorlaşabilir. Bu işin böyle riskli tarafı da var" uyarısını da yapıyor.
Rusya'nın NATO üyesi ülkelerin altyapılarına kapsamlı bir siber saldırı düzenlemesi ise muhtemel gözükmüyor. Böyle bir siber saldırı, NATO'nun 5'inci maddesini gündeme getirilebilir. Bu madde, "bir NATO üyesine yapılan saldırının tüm müttefik ülkelerine yapılmış olarak kabul edilmesini" öngörüyor. Uzman Herpig, "Eğer bir siber saldırı askeri hareketliğe neden olacak sonuç doğurursa 5'nci maddenin uygulanması muhtemel olabilir" diyor.
Almanya Savunma Bakanlığı, halihazırda Alman güçlerine yönelik bir siber saldırıya dair ipuçları tespit edilmediğini açıkladı. Ancak bakanlık sözcüsü, bu yöndeki olası bütün adımlara hazırlıklı olunduğunu da söyledi.
