Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün başkent Moskova'da düzenlediği basın toplantısında, Rus diplomasisinin 2024 yılındaki faaliyetlerini değerlendirdi. Lavrov, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı grupların başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdiği ve Beşar Esad yönetiminin yıkıldığı Suriye'ye ilişkin değerlendirmesinde, Suriye'deki durumun iyileştirilmesi yönündeki girişimlerde yararlı olmak istediklerini belirterek, "Orta Doğu’dan ayrılmıyoruz. Suriye’de bazı olaylar yaşandı. Bunun nedeni de 10 yıl içinde siyasi sürecin frenlenmesi. Bir şey değiştirmeme isteği vardı" diye konuştu. 

Gazete Duvar'da yer alan habere göre, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bunun doğru olmadığını ve eski Suriye yönetimine Anayasa Komitesi'nin yeniden çalışmalarını başlatmasını teşvik ettiklerini anlatarak, "Şam yönetimi, komitenin çalışmasını ve bazı anlaşmalara varmasını pek istemedi. İktidar paylaşımı konusunda anlaşma sağlanabilirdi. Terörist olmayan muhalif güçlerle iktidarın paylaşımın yapılmasını istemediler. Siyasi süreçte yavaşlama yaşandı. Bununla birlikte sosyal sorunlar yaşanmaya başladı ve durum kötüleşti. ABD’nin yaptırımları Suriye’nin ekonomisini boğdu" ifadelerini kullandı.

ABD'nin Suriye'nin doğusundaki toprakları işgal ettiğini söyleyen Lavrov, "Bu bölgede petrol yatakları bulunuyor. Bu bölgede elde edilen kaynaklar, Suriye’nin kuzey doğusundaki ayrılıkçı unsurları desteklemek için kullanılıyor" dedi. Lavrov, Suriye'deki Kürtlere 'Şam ile köprü kurulması' konusunda teklif yaptıklarını hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Onlar bunu istemedi. Onlar, orada Amerikalıların olacağını ve yarı devlet kuracağını söylüyordu. Onlara şunu hep anlatmaya çalıştık: Türkiye ve Irak, Kürt devletinin kurulmasına izin vermeyecek. Kürtlerin haklarının Suriye, Irak, İran ve Türkiye’de istişare edilmesinden ve korunmasından yana yaklaşım sergiledik. Bir taraftan Şam, diğer yandan Kürtler müzakere etmek istemiyordu."

Suriye'ye dair oluşturulan platformlar arasında da etkileşimin zayıf olduğuna işaret eden Lavorv, "Böylece boşluk oluştu ve patlama yaşandı. Gerçekleri kabul etmek lazım" dedi. 

Rusya'nın Şam Büyükelçiliği'nin faaliyetleri ve Suriye'nin yeni yönetimi ile temasları sürdürdüğünü dile getiren Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Suriye'deki durumun iyileştirilmesi yönündeki girişimlerde yararlı olmak istiyoruz. Bunun için Suriye’deki tüm siyasi, etnik, dini güçler ve tüm dış güçlerin katılımıyla kapsamlı diyaloğa ihtiyaç var. Türk ve Körfez ülkelerinden meslektaşlarla görüştüm. Onlar, bu sürece Rusya, Çin, İran’ın dahil edilmesinden yana. Buna açığız" değerlendirmesinde bulundu.

Lavrov, Astana Formatı'nın bu konuda rol oynayabileceğini belirterek, "Eğer birileri, Suriye topraklarında rakipleriyle hesaplaşma yerine gerçekten sürdürülebilir sonuca odaklı süreci başlatmak istiyorsa, bunu görüşmeye hazırız" ifadesini kullandı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) yapısını da değerlendiren Lavrov, "BMGK’nin reform edilmesi gerekli. Çünkü küresel ekonomi, finans, siyaset ve askeri alanlarda özel sorumluluk taşıyan ülkeler BMGK’de temsil edilmiyor" tespitinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı, Hindistan ile Brezilya'nın tüm kriterlere göre BMGK'de temsil edilmeyi hak ettiğini dile getirerek, "BMGK'deki 15 koltuktan 6'sı Batı'ya ait. Bu doğru değil. Yeter artık. Gelişmekte olan ülke sayısının artırılması gerekiyor" diye konuştu.

ABD başkanı seçilen Donald Trump'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazır olduğu ve bunun için hazırlıkların yapıldığı yönündeki açıklamasını değerlendiren Lavrov, Putin'in görüşmeye hazır olduğunu defalarca dile getirdiğini, bu konuda henüz bir talep olmadığını ve somut inisiyatifleri beklediklerini kaydetti.

Lavrov, Trump'ın göreve başladıktan sonra Ukrayna konusundaki yaklaşımını netleştirmesini beklediklerini, ABD'de Joe Biden yönetiminin, başkanlık görevini devralmaya hazırlanan Donald Trump için 'kötü miras' bırakmaya çalıştığını söyledi.