AŞKABAT (CİHAN)- Uzun yıllardan beri Türkmenistan doğalgazının en önemli ithalatçılardan olan Rusya'nın doğalgaz tekeli Gazprom şirketi, son yıllarda Türkmenistan'dan satın aldığı doğalgaz miktarını azaltmaya başladı. 2015 yılından itibaren Rus Gazprom, Türkmen doğalgazının alımını 11 milyar metreküpten 4 milyar metreküpe kadar düşürdü.

Türkmenistan Petrol ve Gaz Enstitüsü uzmanı B. Pirniyazov konuyla ilgili Türkmenistan Petrolgaz ve Mineral Kaynakları Bakanlığı'nın resmi internet sitesinde yayınladığı açıklamasında, Rus tarafının hiçbir gerekçe göstermeden doğalgaz miktarını azaltma yoluna başvurduğunu kaydetti. Türkmen yetkili, Rusya ile Türkmenistan arasında 10 Nisan 2003 tarihinde uzun vadeli doğalgaz anlaşmasının imzalandığını ve bu anlaşma süresinin 31 Aralık 20208 yılına kadar devam ettiğini söyledi. Bu anlaşma kapsamında her sene Rusya'ya 70 ila 80 milyar metreküp Türkmen gazının sevk edilmesinin öngörüldüğünü belirten Türkmen yetkili, 2004 ve 2009 yılları arasında Türkmen gazının Rusya'ya Özbekistan-Kazakistan üzerinden geçen boru hattıyla ulaştığını belirtti. Bir yıl gibi boru hattındaki patlama nedeniyle Rusya'ya doğalgazın durdurulduğunu belirten Türkmen yetkili, 2010 yılında Rusya'ya doğalgaz sevkiyatının tekrar başlatıldığını, ancak miktarın 11 milyar metreküpe indirildiğini ifade etti.

2009 yılına kadar Türkmenistan her sene Rusya'ya 40 ila 50 milyar metreküp doğalgaz ihraç etmişti. Bu gaz Gazprom şirketi aracılığıyla Ukrayna ve Batı Avrupa'ya ihraç edilmişti.

Türkmen yetkili, Rus Gazprom şirketi ile Türkmenistan'da bir dizi yatırım projelerine yönelik anlaşmaların da imzalandığını ve bu çerçevede Hazar Denizi'nin kıyısından geçecek doğalgaz boru hattı ve Türkmenistan genelindeki Doğu-Batı hattının inşa edilmesinin hedeflendiğini söyledi. Ancak, Rus şirketinin mutabık kalınan anlaşmaları uygulamaması sonucunda Hazar'ın kıyısından geçecek hattın yapımının durduğunu ve Doğu-Batı hattını ise Türkmen tarafının kendi gücüyle inşa etmekte olduğunun altını çizen Türkmen yetkili, dev Rus şirketinin periyodik olarak çeşitli düzeydeki anlaşmaları ihlal etmesi sonucunda bu şirket ile ilgili olumsuz düşüncelerin oluştuğuna değindi.

Dünyanın en büyük 4. doğalgaz ülkesi Türkmenistan, enerji kaynaklarının dünya pazarlarına ulaşmasını çeşitlendirmek için yoğun çaba gösteriyor. Bununla ilgili ilk proje, 1997 yılında Türkmenistan-İran boru hattıyla başlamıştı. Bu hatla her sene 12 milyar metreküpe kadar doğalgazın İran'a ulaşması sağlandı. 2009 yılında Türkmenistan-Çin hattı inşa edildi ve bu hatta paralel hatlar inşa edilerek, Pekin'e doğalgaz ihracatını 65 milyar metreküpe ulaştırmak hedefleniyor.

Önümüzdeki dönemde 33 milyar metreküp kapasiteli Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan ve 30 milyar metreküp kapasiteli Trans-Hazar doğalgaz boru hattının inşa edilmesi ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Trans-Hazar hattına ilişkin görüşmeler hem Azerbaycan hem de Avrupa Birliği ülkeleri ile sürdürülüyor. CİHAN