Rusların lüks tüketim tutkusu Türkiye'ye uyguladıkları ambargonun delinmesine neden oldu. Rusya ili Türkiye arasında yaşanan krize 'Noel' molası verildi. Türkiye'in meyve sebze üretim merkezlerinden olan Antalya'da ürün fiyatları uçuşa geçti. Birçok ürün uçak krizinin yaşandığı 24 Kasım'daki seviyesine çıktı. 24 Kasım'da 2,20 lira olan domates 2,50 liraya yükseldi.

Türkiye'nin sınır ihlali yapan Rus savaş uçağının düşürülmesiyle başlayan siyasi gerilim bir türlü durulmadı. Her iki ülkenin de politik tavırlarından ödün vermemesi, ekonomik ilişkilere ciddi zararlar verdi. Rusya tarafından Türk mallarına ambargo uygulanması bu ülkeye ürün ihraç eden firmaları kapanma noktasına getirdi. Rusya'daki yeni yıl ve Noel Bayramı hazırlıkları ambargonun delinmesine, ihracatın yeniden hız kazanmasına neden oldu. Krizle birlikte halde dip yapan meyve sebze fiyatları pazara yansımadan yeniden yükselişe geçti.

Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği'nin (BAİB) güncel verilerine göre; 13 Aralık'tan itibaren yaş meyve ve sebze ihracatı 10 milyon doları buldu. Uçak krizinin başladığı 24 Kasım ile 13 Aralık arasında gerçekleşen yaş meyve ve sebze ihracatı sadece 138 bin 432 dolar olmuştu. Bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 93 daha az. Ellerindeki yaş sebze ve meyveyi Noel'den önce Rusya'ya sokmak isteyen ihracatçılar, mallarının bedelini alıp alamayacakları konusunda endişeli. Ambargodan önce de Rusya gümrüğünde keyfi uygulamalarla karşı karşıya kaldıklarını ifade eden bazı firmalar, ambargodan sonra gümrük vergilerinin katlandığını söylüyor.

Antalya Toptancı Halinde faaliyet gösteren bazı ihracatçı firmalar krizin ardından yakalanan Noel fırsatını değerlendirerek, ellerindeki ürünleri pazarlamak istiyor. Rusya'da yılbaşı ve Noel gibi dönemlerde lüks tüketimin artığına işaret eden firma yetkilileri, bundan dolayı Rus hükümetinin ambargoyu esnettiğini söyledi. Bu süre içerisinde çok sayıda ürün sevkiyatı yaptıklarını belirten ihracatçılar, gümrüklerde ciddi problemler yaşadıklarına işaret etti. Rus tarafının ağır vergiler ve keyfi uygulamalarla kendilerini zarara uğrattığını kaydetti. Yaş sebze meyve ihracatçıları, normal zamanlarda yılbaşından sonra piyasada durgunluk yaşandığını, ancak bunun kısa sürdüğünü söyledi. Noel'den sonra da durgunluk beklediklerini ifade eden ihracatçılar, 1 Ocak'ta sonra ticaretin devam edip etmeyeceği konusuna tereddütlerinin olduğunu paylaştı.

BAİB'in verilerine göre; yaş sebze meyvede 1 Kasım'dan itibaren 66 milyon dolar yaş sebze meyve ihracatı gerçekleşti. Bu rakam önceki yılın aynı dönemine göre 30,5 milyon dolar düşerek yüzde 31,5 geriledi. 2015'in başından itibaren gerçekleşen yaş sebze meyve ihracatı ise önceki yıla göre yüzde 14,3 düşerek 447 milyon dolar oldu.

Antalya Toptancı Halinde iç piyasa ve ihracat piyasasına gönderilen bazı ürünlerin fiyatı şu şekilde oldu;

TABLO 1

Antalya Toptancı Hali iç piyasa ürünleri

24 Kasım (günlük fiyatlar)
Renkli dolmalık biber: 5,50
Dolmalık biber: 3,60
Sivri biber: 2,30
Domates: 2,20
Çeri domates: 5,00
Salatalık: 2,00
Ayva: 4,00
Elma: 2,50
Limon: 2,50
Mandalina: 2,50
Siyah üzüm: 5,50
Portakal: 1,20

18 Aralık (günlük fiyatlar)
Renkli dolmalık biber: 3,50
Dolmalık biber: 1,80
Sivri biber: 2,30
Domates: 2,50
Çeri domates: 3,50
Salatalık: 2,50
Ayva: 2,80
Elma: 2,00
Limon: 1,80
Mandalina: 1,00
Siyah üzüm: -
Portakal: 0,50

TABLO 2
Antalya İhracat Piyasası Günlük Fiyat Listesi (24 Kasım)
Domates: 1,60
Domates(Kokteyl Yuvarlak): 2,50
Domates (Kokteyl Oval): 2,70
Biber (Dolma):3,00
Biber (Kapya): 2,80
Çarliston: 1,40
Biber Sivri (Kalın): 1,70
Biber Sivri (İnce): 2,00
Biber (üçburun): 2,00
Patlıcan: 1,90
Kabak:1,10
Salatalık: 1,00

Antalya İhracat Piyasası Günlük Fiyat Listesi (18 Aralık)
Domates : 2,50
Domates(Kokteyl Yuvarlak):2,50
Domates (Kokteyl Oval): 3,00
Biber (Dolma): 2,00
Biber (Kapya): 2,30
Çarliston: 1,20
Biber Sivri (Kalın): 1,90
Biber Sivri (İnce): 2,30
Biber (üçburun):2,20
Patlıcan: 2,20
Kabak: 2,40
Salatalık: 1,40 CİHAN