SAMANYOLUHABER.COM MOSKOVA

Suudi Arabistan, Nisan ayında Asya’ya yapılacak petrol sevkiyatlarında fiyatları düşürme kararı aldı. Brent petrol Mayıs vadeli kontratlarının, OPEC+ ülkelerinin daha önce engellemeye çalıştığı kritik 70 dolar seviyesinin altına düşmesi bekleniyor. Bu gelişme, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin, Meksika ve Kanada’dan gelen ithalata yönelik yeni gümrük tarifeleri getirmesiyle tetiklenen küresel ticaret şokları nedeniyle yaşandı.

Rusya Maliye Bakan Yardımcısı Vladimir Kolychev, mevcut fiyat seviyelerinin sürmesi halinde devlet gelirlerinde düşüş yaşanacağını belirtti.

Öte yandan, ABD yaptırımları nedeniyle Rus petrolünün taşınma maliyetleri de arttı. Rusya’nın Karadeniz’deki Novorossiysk Limanı’ndan Hindistan’ın batı kıyısına yapılan petrol sevkiyatlarının maliyeti 7,9 milyon dolara yükseldi. Bu rakam, 2024 sonunda 5,6 milyon dolardı.

Ocak 2025’te ABD, Rus petrolünü taşıyan bazı tankerleri yaptırım listesine eklemişti. Analistler, bu ek maliyetlerin Rus petrol ihracatçılarını zor durumda bırakacağını ve Rus devlet gelirlerini daha da azaltabileceğini öngörüyor.

Ayrıca ekonomistler, ticaret savaşlarının küresel büyüme üzerinde baskı oluşturacağını ve enerji talebinin düşebileceğini belirtiyor. IG analisti Chris Beauchamp, “Petrol fiyatları yılın en düşük seviyelerine geriledi. OPEC+’ın arz artışı planları ve ticaret gerilimleri piyasaları olumsuz etkiliyor” dedi. Beauchamp, bu iki faktörün birleşmesinin küresel petrol piyasalarında büyük bir belirsizlik yarattığını vurguladı.

OPEC+ Üretimi Artırma Kararı Aldı

Pazartesi günü OPEC+ üyesi ülkeler, 1 Nisan 2025’ten itibaren petrol üretimini artırmaya başlama planlarını teyit etti. Kartelin açıklamasında, “Sağlıklı piyasa dinamikleri ve olumlu beklentileri göz önünde bulundurarak, 5 Aralık 2024’te alınan gönüllü üretim kesintilerini kademeli ve esnek bir şekilde geri çekme kararımızı sürdürüyoruz” denildi.

Bu plana göre, üretim artışı Eylül 2026’ya kadar devam edecek. Ancak piyasa koşullarına bağlı olarak sürecin durdurulabileceği veya iptal edilebileceği vurgulandı.

SEB’den baş analist Bjarne Schieldrop, “OPEC’in strateji değişikliği fiyat odaklı olmaktan çok siyasi nedenlere dayanıyor gibi görünüyor” dedi. Schieldrop, bu kararın ABD Başkanı Trump ile yapılan anlaşmaların bir sonucu olabileceğini ve Trump’ın petrol fiyatlarını düşürmek için üretimin artırılmasını istediğini belirtti.

Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, OPEC+ izleme komitesinin 3 Şubat’ta Nisan 2025’te üretim artışı planını koruduğunu ve şimdilik yeni bir görüşme yapılmadığını açıkladı. Ancak OPEC+’ın piyasa koşullarını aylık olarak değerlendirme esnekliğine sahip olduğunu hatırlattı.

Suudi Arabistan devlet petrol şirketi Saudi Aramco’nun CEO’su Amin Nasser, Asya ülkelerindeki, özellikle Çin ve Hindistan’daki talep artışı nedeniyle küresel petrol talebinin bu yıl rekor seviyeye ulaşacağını belirtti. Ancak Suudi Arabistan’ın Nisan ayında Asya’ya yapılacak sevkiyatlarda Arab Light petrolünün varil fiyatını 0,2 ila 0,65 dolar arasında düşürmeyi planladığı bildirildi.

Şubat ve Mart aylarında Saudi Aramco, ABD’nin Rus enerji sektörüne yönelik son yaptırımları nedeniyle fiyatlarını artırmıştı. Asya’daki alıcılar o dönemde Rus petrolünün arzında aksama yaşanabileceğinden endişe ediyordu.

ABD-Çin Ticaret Gerilimi Küresel Ekonomiyi Tehdit Ediyor

Petrol fiyatlarındaki düşüşün bir diğer nedeni de küresel ticaret savaşlarının yeniden alevlenmesi oldu. ABD, Çin’den ithal edilen ürünlere uyguladığı gümrük vergilerini %10’dan %20’ye çıkardığını duyurdu. Ayrıca, Meksika ve Kanada’dan ithal edilen bazı ürünlere %25 ek vergi getirdi.

Buna karşılık Çin, 4 Mart’ta et, tahıl, meyve, sebze ve süt ürünleri gibi çeşitli ABD mallarına %10 ila %15 arasında ek gümrük vergileri getirdiğini açıkladı. Ayrıca, ABD’nin 15 büyük şirketini ihracat kısıtlama listesine aldı ve 10 şirketi de “güvenilmez ticari aktörler” listesine ekledi.

Çin Gümrük Tarifeleri Komitesi tarafından yapılan açıklamada, ABD’nin tek taraflı tarife uygulamalarının küresel ticaret sistemine zarar verdiği ve Amerikan işletmeleri ile tüketicilerine ek maliyet yüklediği vurgulandı.