Kurumun adeta rüşvetle özdeşleşir hale gelmesi yetkilileri önlem almaya itti. 16 gümrük kapısıyla Türkiye\'nin en önemli giriş-çıkış merkezi olan İstanbul, kesilen cezalarda da başı çekti. Rüşvetle mücadelenin, gümrüklerde karnesiz olarak iş takip edenlerden geçtiğini düşünen İstanbul Gümrük Başmüdürlüğü, bu tür yetkisiz kişilere kesilen cezaları artırdı. Geçtiğimiz yıl bir televizyon kanalında yayınlanan gizli kamera görüntülerinde de aynı problemle karşılaşılmıştı. Haydarpaşa gümrüğündeki rüşvet görüntüleri, faturanın karnesiz iş takipçilerine kesilmesine yol açtı. Gümrüklerdeki tüm idare amirlerine, \"Sık sık kontrole çıkın. Karnesiz kişilere derhal ceza kesin.\" talimatı verildi. İstanbul\'da 2006 yılında toplam 653 kişiye 400 bin YTL ceza kesildi. 2005 yılında bu rakamlar 400 kişiye 270 bin YTL şeklinde idi. Gümrük mevzuatının ve işlerin karmaşıklığı, çıldırtan bürokrasi, işlem sürelerinin uzunluğu firmaları gümrük müşavirlerine mahkum kılıyor. Şirketler gümrükteki işlerini müşavirler aracılığıyla yürütürken, müşavirlik firmaları da bu işi stajerlere yüklüyor. Mevzuata göre gümrük işlerini karne sahibi müşavirlerle yardımcılarının takip etmesi gerekiyor. Ancak uygulamada öyle olmuyor. Daha çok, stajer olarak nitelenen karnesiz elemanlar sahaya çıkarılıyor. Karneli kişiler vasıflı ve yüksek ücretli olduğu için müşavirler, stajerlere yöneliyor. Bir stajerin maliyeti, karneli elemana göre dört kat daha az. Ayrıca gümrük sayısının çok olması, tüm kapılardaki işleri takip etmek zorunda olan müşavirleri stajer çalıştırmaya itiyor. İstanbul\'da Gümrük Müsteşarlığı\'ndan karne alan bin 500 müşavir, 3 bin 600 de müşavir yardımcısı var. Bununla birlikte bin civarında da stajer var. Buna karşılık, gümrüklerde yeterince eleman bulunmuyor. Bu da işin hızlandırılması adına \'irtikap\' suçuna kapı aralıyor. Memurlara para teklifi sadece işlerin hızlandırılması için gelmiyor. Mevzuata göre karnesiz kişilerin dilekçelerinin kabul edilmemesi gerekiyor. Tespit edilmesi halinde 688 YTL para cezası var. Bu da karnesiz elemanların \'ellerini cebe götüren\' bir başka faktör oluyor. İstanbul Gümrükler Başmüdürü Selahattin Aldemir, \"Rüşvetle mücadeleyi artırdık. Ancak karnesiz elemanlar bu mücadeleyi zorlaştırıyor. Gümrüklerin imajını bozuyorlar\" diyor. Bunun için de denetimleri artırdıklarını belirtiyor. \'Karnesiz kişileri asla kabul etmeyin, öncelikle karnesini sorun.\' diye talimat verdiklerini bildiren Aldemir, bunun da cezalara yansıdığını söylüyor. İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Başkanı Esen Yağcı da durumdan şikayetçi. Karnesiz elemanların gümrüklerin en önemli sorunlarından biri olduğunu kabul eden Yağcı, \"Bu sıkıntı olan konulardan biri. Büyük ölçüde eleman yetersizliğinden kaynaklanıyor. Yetişmiş eleman sıkıntımız var.\" diyor. Sorunu Gümrük Müsteşarlığı ile paylaştıklarının altını çizen Dernek Başkanı, \"Gümrük Kanunu\'nda bir düzenlemeye ihtişaç var. Müsteşar yardımcılarının sayısının artırılması gerekiyor.\" şeklinde öneriler getiriyor.