ABD’nin başını çektiği Batı ülkeleri Ukrayna işgali gerekçesiyle Rus petrolüne dönük yeni yaptırımları masaya koyarken, Moskova’dan da yaptırımları aşmak üzere hamleler geliyor.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, Rusya’nın yaptırımları aşarak petrol ihracatını sürdürebilmek için doğrudan ve dolaylı olarak tanker satın alarak ‘gölge filo’ kurduğunu yazdı.

Londra merkezli gemi taşımacılığı şirketi Braemar, Rusya’nın ham petrol sevkiyatı için normalde yabancı ülkelere ait tankerlere bel bağladığını ancak bu yıl doğrudan ve dolaylı olarak 100’ün üzerinde gemi satın aldığını öne sürdü.

Şirketin araştırma şefi Anoop Singh, Rusya’nın isimsiz ya da yeni isimlerle kayıt ettirdiği tankerlerin yaşının genelde 12-15 arasında olduğunu, birkaç yıl içinde hurdaya çıkması beklenen gemiler olduğunu söyledi.

Singh, “Bunlar aşina olmadığımız alıcılar ve gemilerin çoğunun Rusya’ya gittiğinden eminiz” dedi.

Oslo merkezli enerji danışmanlığı firması Rystad, Rusya’nın bu yıl satın alma ve İran ile Venezuela’ya hizmet eden gemilerin yeniden tashihi yoluyla 103 petrol tankeri edindiğini belirtti.

Bu gelişmeyi “Rusya yaptırımları aşmak için gölge filo kuruyor” şeklinde yorumlayan uluslararası petrol taşıma sektörü temsilcileri, 5 Aralık Pazartesi günü Avrupa Birliği’nin (AB) uygulamaya başlayacağı Rusya’dan deniz yoluyla petrol ithalatı yasağının ve 60 dolarlık tavan fiyat uygulamasının da bu yolla aşılmak istendiğini belirtti.

Sektör temsilcileri, gölge filo yardımıyla Rusya’nın yaptırımların etkisini azaltacağını ancak tamamen ortadan kaldıramayacağını öne sürdü.

Rystad analisti Viktor Kurilov, “Rusya’nın mevcut ihracat akışını sürdürmek için 240’tan fazla tankere ihtiyacı var” dedi.

G7 ve AB’nin son yaptırımları nedeniyle küresel tanker filosunu kullanmakta daha çok zorlanacak olan ve tavan fiyat altında satılmadığı sürece Lloyd’s of London gibi sigorta şirketleriyle çalışamayacak olan Rusya’nın gölge filoyu kullanacağı vurgulandı.

FT, Avrupa’nın kıstığı Rus petrolünün daha büyük alıcıları haline gelen Hindistan, Çin ve Türkiye gibi ülkelere tedarik için gölge filonun kullanılacağına işaret etti.

Türkiye’nin bu yıl Rusya’dan petrol ithalatındaki artış dikkat çekiyor. Son olarak EPDK’nın eylül raporuna göre, Türkiye’nin toplam petrol ithalatında Rusya’nın payı yüzde 46,95’e yükseldi. Bu oran geçen sene eylülde yüzde 20,67 idi.

Türkiye’deki rafineriler ve yetkili ithalatçılar Rusya’dan petrolü indirimli alsa da iç piyasada uluslararası fiyattan satarak yüksek oranda kâr elde ediyor.

Türkiye, Hindistan ve Çin, Rus petrolüne dönük Batı yaptırımlarına katılmıyor ancak yaptırımlar, sigortacılık, ödeme ve taşıma gibi alanlar üzerinden ihracatı zorlaştırıyor. Bu da taşıma maliyetlerini ve riskleri artırıyor. Bu nedenle Rusya, petrolü uluslararası fiyatın yaklaşık 30 dolar altında satıyor.