KİT komisyon üyesi olduğu dönemde ÇAYKUR alt komisyon üyesi olarak inceleme ekibinde yer alan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, şeker üretmek amacıyla Rize’de ekim ve dikimi için milyonluk yatırım yapılan stevia bitkisi ile ilgili çalışmaların akıbetini Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye sordu.

Yanıt Karadeniz fıkralarını aratmayacak içerikteydi. ÇAYKUR, Rize’de stevia bitkisinden şeker üretmek için proje başlattı, ancak düz arazide yetiştirilebildiği yıllar sonra anlaşılan bu bitkinin Rize’de üretilmesine uygun alanların olmadığı ortaya çıktı…

 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığı’na yönelttiği soru önergesini yanıtlayan Bakan Pakdemirli, Rize’de yeterli düz arazi olmaması nedeniyle üretim yapılamadığını, ürün yetişmediği için de 16 milyon lira harcanarak kurulan tesisin işletmeye alınamadığını belirtti.

Ömer Fethi Gürer’in, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesine, Karadeniz fıkralarını aratmayacak nitelikte bir yanıt geldi.

Yıllar önce başlatılın proje kapsamında üreticilere dağıtılan stevia bitkisinin fidanlardan geriye dönüş olmadığı, geri dönenlerin de bu bitkiyi yetiştiremeyeceklerini söylediği anlaşıldı. Bu bitkinin düz ve taban arazide yetiştirilmesi gerektiği yıllar sonra anlaşılınca ve ürün yetişmediği için tesisin, deneme üretimi yapamadığı ortaya çıktı.

Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından yanıtlanması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, ÇAY-KUR’un, Cumhuriyet Çay Fabrikası bünyesinde bulunan bir kapalı alanda yatırım yaparak Stevia bitkisinden ekstrakt elde edilmesini sağlayacak bir tesis kurulması için çalışma başlattığını hatırlattı. Gürer, kendisinin KİT Komisyonu üyesi olduğum dönemde ÇAYKUR alt ve üst komisyonunda şeker pancarının yeterli bulunduğu ülkemizde, bu bitkiyi ve yatırım gerekçesini sorduğunu ve aldığı yanıta göre bu bitkinin çok daha elverişli ve ucuz bir ürün olarak tanımlandığını ifade etti.

Gürer, muhtelif işler projesi çerçevesinde yatırım programından yaklaşık 16 milyon TL harcandığının açıklandığını da belirterek şu sorularının yanıtlanmasını istedi:

“Hâlihazırda ürün yetiştirme ve ürün işleme tesisinin son durumu nedir?

 

Stevia bitkisinden şeker mi yoksa gıda katkı maddesi mi elde edilecektir? Tesis işletmeye alınmış mıdır? Bölgede çiftçiler stevia bitkisinin ekimini yapmakta mıdır?

Çay Bölgesinde üretiminin yapılması için stevia fidesi dağıtılan üreticilerinde söz konusu bitkinin üretiminden olumlu sonuç almışlar mıdır?

Stevia bitkisi düz ve taban arazi koşullarında yetişmektedir. Rize ilimizde bu özelliklere sahip yeterli arazi bulunmakta mıdır?

Türkiye’de yetiştirilen stevia bitkisinin sahip olduğu değerler ekstrakt elde etmek için uygun mudur?

 

Bu tesisin çalıştırılması için yurt dışından kuru stevia yaprağı ve proseste kullanılacak yardımcı ürünlerin ithal edilmesi gündeme gelmiş midir?

Tesis kurulum amacı doğrultusunda faaliyet göstermekte midir?

Bu ürün ve tesise yönelik yapılan toplam yatırım tutan ne kadardır?

Bahse konu tesis üretime başlamadı ise nedeni için soruşturma açılmış mıdır?

ÇAYKUR’un asli işi çay üretimi ve üretici olması gerekirken farklı alanlarda faaliyetlere yönelmesi asıl fonksiyonunu etkilemekte midir?

 

ÇAYKUR’un açıkladığı zararda yer alan gerekçeler hangi alanda yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkmıştır?

ÇAYKUR, 2018 yılında televizyon, gazete ve diğer reklam amaçlı harcamalarının toplam tutan ne kadar olup reklam verilen gazete televizyon sayısı ile bu yayın organlarının isimleri nelerdir?”

CHP Milletvekili Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Ürün işleme tesisinin yüzde 95 oranında tamamlandığını ancak arıtma sisteminde bazı eksikliklerin bulunduğunu ve sistemin deneme üretimine alınması için işletme malzemelerinin temininin firma tarafından yapılmadığı için test edilemediğini belirtti. Bakan Pakdemirli, bu şekilde yüklenici firmanın kalan alacağı ödenmeden bekletildiğini ifade etti.

Stevia bitkisinin insan sağlığına faydalarından bahseden Bakan Pakdemirli, bu bitkiden şeker ve şeker alt ürünleri (steviaekstrakt, stik şeker, kesme şeker vb.) elde etmeyi planladıklarını ancak yaprak olmaması nedeniyle tesisin işletmeye alınamadığını kaydetti. Bakan Pakdemirli, stevia bitkisi ekiminin, üretici üretim yapmadığı için yapılamadığını ifade etti.

Üreticilere dağıtımı yapılan stevia fidanlarından geriye dönüş olmadığını, geri dönenlerin de bu bitkiyi yetiştiremeyeceklerini söylediğini aktaran Bakan Pakdemirli, “Düz ve taban arazilerin çoğunluğu çay bahçelerine tesis edildiğinden ekonomik anlamda yetiştiriciliği yapılabilecek yeterli düz arazi bulunmamaktadır” dedi.

Deneme üretimi yapılan stevia bitkisinin sahip olduğu değerlerin ekstrakt üretimi için istenilen ölçülerde olmamakla beraber yetiştirilebileceğinin söylendiğini anlatan Pakdemirli, “Tesisin test edilmesi için söz konusu ürün (Stevia yaprağı) ve yardımcı ürünler (Eritritol ve diğer yardımcı malzemeler) firma uhdesinde satın alınması gündeme gelmiştir. Tesis henüz faaliyete geçmemiştir. Ürün işleme tesisi için yapılan toplam yatırım miktarı 16 Milyon TL’dir” açıklamasında bulundu.

ÇAYKUR’un zarar etme gerekçesini de açıklayan Bakan Pakdemirli, “ÇAYKUR’un zarar etme gerekçesi üreticilerden alınan yaş çay bedellerinin zamanında ödenebilmesi için bankalardan çekilen kredilere ait faiz giderleridir. Ayrıca yaş çay bedelinin üreticiyi desteklemek amacıyla enflasyon üzerinde zam yapılmasına rağmen kuru çay satış fiyatlarına ise hükümetimizin enflasyonla mücadelesi kapsamında zam yapılmaması nedeniyle oluşmaktadır” diye konuştu.

BOL KESEDEN REKLAM HARCAMASI; 31 MİLYON 285 BİN LİRA REKLAMA GİTMİŞ

 

Bakan Pakdemirli, 2018 yılı içerisinde reklam-tanıtım faaliyetleri için toplam 31 milyon 285 bin 362,00 TL+KDV ödeme yapıldığını, reklam verilen TV kanalları ve gazete-dergi mecralarının sayısı 93 olduğunu da sözlerine ekledi.

Önerge sahibi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise tarımda uygulanan yanlış politikaların artık trajikomik bir hal almaya başladığını belirtti. Gürer, “TIGEM Türkiye’deki kendi arazilerini kiraya verip, Sudan’dan tarla kiralayarak üretim yaptığı bir ülkede, düz arazide yetiştirilmesi gereken bir bitki için dağlık olan Rize ilinin seçilmesi de yadırganmamalı(!) Kendi arazilerini bırakıp, Sudan’da arazi kiralayan ve tarım yapmaya çalışan zihniyetten, mantıklı bir hareket beklemek, Ağustos ayında kar yağmasını beklemek gibi bir şey olur” dedi.

AKP iktidarının pek çok alanda olduğu gibi tarımda da planlı, mantık dahilinde, bilimsel verilere dayanarak yatırım yapamadığını anlatan Gürer, “Pancardan şeker üretimi yapılabilen ülkemizde şeker fabrikalarını satıp, ne olduğu belli olmayan, hangi iklimde ve hangi coğrafi koşullarda yetiştirildiği araştırılmadan, milyonlarca para harcayarak yatırım yapmak ise ancak AKP iktidarının yapabileceği (!) bir iştir. KİT komisyon üyesi olduğum dönemde, bu ürünle ilgili o dönem var olan Şeker Kurumu ile iletişim sağlandı mı diye de sormuştum. Ancak buna gerek duyulmadığı belirtilmişti. Tam bir skandal ve yatırımın ne kadar plansızca yapıldığının kanıtı. Ne yazık ki AKP iktidarı, "yaptım oldu" mantığı ile milyonları sokağa atarak toplumun yoksullaşmasını seyrediyor” diye konuştu.