Ramazan'ın ekonomik etkisi ile ilgili olarak HESA Ekonomi Araştırmaları Merkezi ve Turgut Özal Üniversitesi İktisat Bölümü tarafından yapılan araştırma ilgi çekici sonuçlar ortaya çıkardı. Çalışmaya göre Ramazan ayı ve Ramazan Bayramı'nın manevi olduğu kadar maddi bereketi de bir hayli yüksek. Sadece bu ay ve bayram vesilesiyle yapılan harcamalar ve bağışlar (fitre, sadaka, zekat) sayesinde oluşan ekonomik hareketliliğin büyüklüğü 84 milyar lirayı buluyor.

Söz konusu çalışmanın ortaya çıkardığı sonuçları Cihan Haber Ajansı (Cihan)'na değerlendiren HESA Ekonomi Araştırmaları Merkezi Direktörü Doç. Dr. Ramazan Taş, bu ayda devletin kasasından bir kuruş bile çıkmadan, tamamen toplum tarafından finanse edilen 84 milyar liralık bir ekonomiyi canlandırma paketi (hareketi) oluşturulduğunu söyledi. Araştırmada 'gıda, giyim ve tatil', 'zekat', 'fitre' ve 'harçlık' olarak 4 ana unsuru ele aldıklarını dile getiren Taş, ardından şu bilgileri verdi:

"Birinci ana akım olarak her Ramazan ayında 77,4 milyar TL'lik gıda, giyim, ayakkabı, hediyelik eşya, tatil ağırlıklı bir Ramazan ve bayram harcaması akımı doğuyor. İkinci ana akım olarak her Ramazan ayında yüksek ve orta gelir sınıfından düşük gelir sınıfına, zenginlerden yoksullara doğru 5,6 milyar TL'lik bir zekat gelir akımı doğuyor. Üçüncü ana akım olarak her Ramazan ayında yüksek ve orta gelir sınıfından düşük gelir sınıfına, zenginlerden yoksullara doğru 759 milyon TL'lik bir fitre gelir akımı doğuyor. Dördüncü ana akım olarak büyüklerden küçüklere, yaşlılardan gençlere ve çocuklara doğru 250 milyon TL'lik bir bayram harçlığı gelir akımı doğuyor. Her yıl artarak, zaman ve mevsim değiştirerek tekrar eden 84 milyar TL'lik Ramazan ve bayram ekonomi paketi, hem ekonomiyi canlandırıyor, hem yoksulluğu azaltıyor, hem de gelir dağılımında adaletsizliği düşürüyor. Böylece her Ramazan ayında ekonomiye adaletli ve dengeli büyümenin, hakça ve kardeşçe paylaşmanın mayası çalınıyor."

ZEKAT YOLUYLA ZENGİNDEN YOKSULA 5,6 MİYAR TL AKIYOR

Türkiye'de her yıl çok büyük kısmı Ramazan ayında olmak üzere nüfusun 66 milyonluk kısmından yoksul olan 12 milyonluk kısma doğru zekat yoluyla 5,6 milyar TL'lik para akışı olduğunu aktaran Taş, şöyle devam etti:

"TÜİK'in 22 Eylül 2014 tarihli Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre, Türkiye'de yaklaşık olarak 4 kişilik 20 milyon eşdeğer aile (hane halkı) var, eşdeğer aileler yılda 13 bin 240 TL, ayda bin 103 TL kullanılabilir gelir elde ediyor. Türkiye nüfusunun yüzde 85'ine karşılık gelen 66 milyon Türk vatandaşı ya zengin ya da orta gelirli olup yoksulluk sınırının üstünde yaşıyor, yani zekat vermekle mükellef durumda bulunuyor. Türkiye nüfusunun yüzde 15'ine karşılık gelen 12 milyon Türk vatandaşı ise yoksulluk sınırı altında yaşıyor, yani yılda 6 bin 625 TL'den daha az, ayda 552 TL'den daha az gelir elde ediyor, yani zekat alma konumunda bulunuyor. Zekat yoluyla, Türkiye'de her yıl çok büyük kısmı Ramazan ayında olmak üzere 66 milyonluk sahip zengin veya orta gelirli kesimden 12 milyonluk yoksul kesime doğru 5,6 milyar TL'lik zekat gelir akımı gerçekleşiyor."

VERİLEN FİTRELERİN TOPLAMI 759 MİLYON TL'Yİ BULUYOR

Ramazan'da yoksula yapılan bir başka bağış da fıtır sadakası (fitre). Bu sene Ramazan'da 66 milyon zengin veya orta gelirli kişi, 11,1 milyon yoksul kişiye toplamda 759 milyon liralık fıtır sadakası verdi. TÜİK' in 22 Eylül 2014 tarihli Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırmasına göre, Türkiye nüfusunun yüzde 85'ine karşılık gelen 66 milyon kişinin ya zengin ya da orta gelirli sınıfına girdiğine işaret eden Taş, şöyle devam etti:

"Bu kişiler yoksulluk sınırının üstünde yaşıyor, yani fitre vermekle mükellefler. Nüfusun yüzde 15'ine karşılık gelen 12 milyon vatandaş ise yoksulluk sınırı altında yaşıyor. Yani fitre alma konumunda bulunuyorlar. Din İşleri Yüksek Kurulu, bir yoksulun günlük gıda ihtiyacına karşılık gelen, 2015 yılı minimum fitre bedelini 11,5 TL olarak belirlemiş bulunuyor. Dolayısıyla bu Ramazan'da fitre yoluyla, 66 milyon zengin veya orta gelirliden 11,1 milyon yoksula verilen fitrelerin toplamı 759 milyon lirayı buluyor. Ayrıca her Ramazan ayında zengin ve orta gelirlilerden yoksullara doğru gerçekleşen yaklaşık 5,6 milyar TL'lik zekat ile yaklaşık 759 milyon TL'lik fitre akımı hem yoksulluk oranını, hem de gelir dağılımı adaletsizliğini azaltıyor."

RAMAZAN VE BAYRAM BOYUNCA 77,4 MİLYAR TL HARACANIYOR

Doç. Dr. Ramazan Taş, bağışlar dışındaki harcamalarla ilgili olarak da Bankalararası Kart Merkezi (BKM)'nin verilerine atıfta bulundu. BKM verilerine göre, Türk halkı geçen sene Ramazan ayında 37,1 milyar TL, Ramazan Bayramı'nda da 1,58 milyar TL olmak üzere toplam 38,7 milyar TL'lik kartlı harcama yaptı. Taş, Türk halkının kartlı harcama kadar, yani 38,7 milyar TL'de nakit harcama yaptığını belirterek, dolayısıyla Ramazan ve bayram boyunca başta gıda, giyim, ayakkabı, ulaşım, seyahat, tatil harcamaları olmak üzere yapılan harcamaların toplamda 77,4 milyar TL gibi çok büyük bir rakama tekabül ettiğini vurguladı.

250 MİLYON TL, BAYRAM HARÇLIĞI OLARAK VERİLİYOR

Söz konusu günlerde yaşanan bir diğer para akımı ve hareketliliği özellikle bayramın ilk günlerinde yaşanıyor. Bayramlaşma sürecinde verilen bayram harçlıkları, büyüklerden çocuklara doğru büyük bir nakit akışı oluşturduğuna dikkat çeken Taş, "TÜİK'in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçlarına göre 2014 sonu itibariyle Türkiye'nin nüfusu 77,7 milyon, 25 milyon kişi ise 0-19 yaş grubunda. Bayram süresince verilen harçlıklar nedeniyle, her bir küçüğe ortalama 10 TL'lik bayram harçlığı verildiği varsayımıyla, büyüklerden 0-19 yaş grubundaki küçüklere ve gençlere doğru yaklaşık 250 milyon TL'lik bir nakit akışı meydana geliyor." dedi.

CİHAN