Türkiye’nin en büyük grubu olarak Koç Grubu’nun Onursal Başkanı Rahmi Koç, Türkiye’de yeterince büyüdüklerini, artık dünyaya açılmaları gerektiğini belirterek, “Artık bundan sonra yatırımlar yurtdışında” dedi.

Rahmi Koç, İstanbul Sanayi Odası’nın 65. kuruluş yıldönümü için hazırlanan Üretenlerin Öyküsü kitabına bir röportaj verdi. Habertürk Gazetesi yazarı Abdurrahman Yıldırım bugünkü köşe yazısında, Koç Grubu Onursal Başkanı Rahmi Koç’un verdiği röportajı aktardı.

Rahmi Koç’a sorular ve yanıtları şöyle:

Sanayi uzun vadeli düşünmeyi, büyük yatırımı, her sene kendini yenilemeyi, içeride ve dışarıda teşkilat kurmayı icap etirir. Kalifiye mühendisler, idareciler ister. Boyutunuzun önce yurtiçinde sonra yurtdışında rekabet edecek büyüklüğe gelmesini gerektirir. Sanayi hata kaldırmaz, rakamlar çok büyüktür, hata yaptığınızda cezasını çok ağır ödersiniz. Sonra sanayide fazla açılmamak lazımdır. Mümkünse yüzde 50-60 kendi sermayen, yüzde 40 borçlanmayla sıhhatli bir mali bünye kurmak gereklidir.

Risk almadan hiçbir yerde para kazanamazsınız. Risk alacaksınız tabii. Riskin derecesini ölçebilmek mühim. Gidin İsviçre’de devlet tahvili alın. Size yüzde 0.70 verir. Rahat edersiniz, vergi de ödemezsiniz. Risk almadan hiçbir şey olmaz.

O zaman hiç araba yoktu, öyle bir durum vardı ki, biz tampon yapamıyorduk. Müşteri gelip tamponsuz alırdı. Lastik fabrikaları greve giderdi, adam 4 tane, 6 tane kendi lastiğini getirirdi, takozdan satın alırdı bizden. Yani öyle devirler geçirdi Türkiye. Şakalara kızmadık güldük, ne yapacaksınız. Ama mal satıyordu.

Kurulmuş bir düzen var, o bir. Kurumsal bir yapı var iki. Aile her zaman en önemli pozisyonda olmamalı. Çünkü kabiliyeti yoksa oğlunuzu, kızınızı işten atamazsınız. Siz geri planda olacaksınız, kontrol edecek, strateji ve istikamet vereceksiniz. Geri kalanı profesyoneller yapacak. Muvaffak olamazsa tutar kolundan atarsınız.

Diğer taraftan da yük sizin sırtınızda. Adam diyor ki ben muvaffak olamazsam basar giderim. Lüzumsuz borca girmemesi, gereksiz açılmaması, şirketin bünyesini mali bakımdan zayıflatmaması için de kontrol etmek lazımdır.

Koç Grubu’nun dünyaya açılması lazım. Artık bundan sonra yatırımlar yurtdışında. Yurtdışında başladık ama oralarda hayat bu kadar kolay değil. Türkiye nispeten daha kolay. Burada bir gücümüz, tanınmışlığımız, ismimiz var. Yurtdışına çıkacaksınız, kim tanır sizi. Yavaş yavaş orada dikiş tutturacak, yatırım yapacak ve muvaffak olacaksınız. Müthiş bir rekabet var yurtdışında, kolay değil.

Ayrıca biz Türkiye için kâfi derecede büyüdük, iki derece büyük geliyoruz artık. Yani Arçelik iki puan daha pazar payı alsa Rekabet Kurulu hemen çok şey yaptınız, durun diyor. Yeni bir şey satın alsak müsaade etmiyorlar. Dolayısıyla bizim yatırımı yurtdışına taşımamız lazım. Bizim çocukların hepsinde o felsefe var. Çünkü gençliklerinde yurtdışındaki şirketlerde çalıştılar.

Çıkmaz.

Bizde birikim yok, para yok. Onlar senelerin şirketleri. Müthiş birikimleri var, müthiş teknolojileri, müthiş isimleri var. Bütün dünyada global teşkilatlar kurmuşlar. Bunları siz bir günden diğerine elde edemezsiniz. Bunlar yılların getirisi. 50 sene sonra derseniz, olur. Mesela Mittal Hindistan’dan çıktı, dünya çelik kralı oldu.

Yani uzun seneler sonra.

Yalnız çalışmak değil, çok şeyi bir arada yapmak lazım. Bu bir orkestra gibidir. Tek çatlak ses çıkmaması lazımdır. Teknoloji bunun en büyük ayağıdır. Teknolojiniz yoksa, bir şeyi var edemiyorsanız ve rakiplerinizden daha ileri değilseniz, mümkün değil. Amerikaların bir lafı vardır, “Ya herkesin yaptığını onlardan daha iyi yapacaksın, ya hiç kimsenin yapmadığı bir işi yapacaksın” diye. Bunun başka bir seçeneği yok.