Sivilleşme rüzgârında sıra resmi adı ‘Başkent Öndegelim Listesi' olan devlet protokolüne geldi. 12 Eylül darbesinin ürünü olan mevcut protokol listesi yeni baştan düzenlenirken, anamuhalefet lideri ile yargı başkanları Genelkurmay Başkanı'nın önüne geçiyor. Radikal gazetesinin haberine göre, yeni ‘öndegelim listesi'nin en büyük sürprizi de 51. sırada olan Diyanet İşleri Başkanı'nın Kuvvet Komutanlarını atlayarak ilk 10'a girmesi olacak. AB normlarını esas alan Dışişleri, Diyanet İşleri Başkanı'nın yerinin yükseltilmesinde Amerikan ve İngiliz din adamlarının ülkelerindeki protokoldeki yerini ve Atatürk'ün ‘reisler protokolü'nü dikkate aldı. 11 EYLÜL 1980 DİKKATE ALINACAK Dışişleri Bakanlığı, 2009'dan beri AB başkentlerinde uygulanan protokol listelerini ve 11 Eylül 1980 gününe dek uygulanan öndegelim listesini de dikkate alarak hazırladığı ‘Başkent Öndegelim Listesi Taslağı'nı Çankaya Köşkü'ne göndermişti. Üzerinde çalışılan yeni listenin 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenleri öncesinde tamamlanıp Cumhurbaşkanı Gül tarafından onaylanması hedefleniyor. 29 EKİM'E YETİŞTİRİLMEK İSTENİYOR Yeni protokol düzeninde genelkurmay başkanı 3. sıradan iniyor ve anamuhalefet ve yargının başkanlarının ardından geliyor. Kuvvet komutanları, oramiral, orgeneral ve korgeneraller listenin üst sıralarındaki yerlerini kaybediyor. Yeni oluşturulan Bakan Yardımcılığı listeye girerken, müsteşarlar üst sıralara çekiliyor. Eğer yetişirse, bu Cumhuriyet Bayramı törenlerinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, TBMM Başkanı Cemil Çiçek ile Başbakan R.Tayyip Erdoğan'ın hemen arkasında olacak. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel ilk 10'da altlara inecek. Yeni listeyi hazırlayan üst düzey bir yetkili, “Anamuhalefet liderlerinin bugüne dek bu düzeni talep etmemesi, Genelkurmay'ın arkasında olmaya itiraz etmemesi ilginçti” yorumunu yaptı. DARBEDEN SONRA ASKERLER ÖNLERE Mevcut liste, 12 Eylül 1980'deki askeri darbenin ardından oluşturulmuş, askerlerin listenin ‘önünde gelmeye' başlamıştı. Yeni çalışmada ise askeri darbe öncesinde uygulanan protokol düzeni, Avrupa ülkelerinin devlet protokol listeleri ve Atatürk döneminde uygulanan protokol düzeni dikkate alındı. ATATÜRK'ÜN REİSLER DÜZENİ Atatürk, protokol düzenini ‘Reisler Esası'na dayandırmıştı. TBMM reisi, Hükümet reisi, Ordu Reisi, Yargı reisi ve Diyanet Reisi, Atatürk'ün hemen solunda yeralıyordu. Ancak Diyanet İşleri Başkanı'nın protokoldeki yeri yıllar geçtikçe daha da gerilere gitti ve 12 Eylül darbesinden sonra Diyanet İşleri Başkanı 51. sırada yer alabildi. Yeni ‘önde gelim' listesinde Diyanet İşleri Başkanı'nın Kuvvet Komutanlarının önüne geçmesi, liste planlandığı gibi kabul edilirse, ilk 10'da yer alması bekleniyor. HALEN YÜRÜRLÜKTE OLAN PROTOKOL Halen yürürlükte olan protokol listesinde Genelkurmay Başkanı listenin 3. sırasında yer aldı. 1. TBMM Başkanı 2. Başbakan 3. Genelkurmay Başkanı 4. Ana Muhalefet Partisi Başkanı 5. Eski Cumhurbaşkanları 6. Anayasa Mahkemesi Başkanı 7. Yargıtay Birinci Başkanı 8. Danıştay Başkanı 9. Bakanlar Kurulu Üyeleri 10. Kuvvet Komutanları (Kara-Deniz-Hava-Jandarma) 11. Orgeneraller ve Oramiraller 12. YÖK Başkanı 13. TBMM Başkan Vekilleri 14. TBMM'de Grubu Bulunan Siyasi Partilerin Genel Başkanları 45. Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı 46. Merkez Bankası Başkanı 47. Rekabet Kurulu Başkanı 48. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanı 49. Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı 50. TBMM Genel Sekreteri 51. Diyanet İşleri Başkanı 81. Sivil ve Askeri Dernek Başkanları RADİKAL GAZETESİ