TBMM Evrak ve Tahrirat Müdürü Necmettin Sahir Sılan'ın milletvekilleri arasında yaptığı ankette, devletin küçülmesinden ordunun yapısına,
asayiş ve yargının durumundan
ekonomik sorunlara kadar bugün de tartışılan pek çok konunun sorulması dikkati çekti.
İsmet
İnönü ve Fethi Okyar'ın özel
kalem müdürlüğünü de yapan Sılan, anketi 'Geleceğin Türkiye'sinin pırıltılı olması neye bağlıdır?' sorusu üzerine kurdu. Sılan, Birinci Meclis'te yer alan 400'e yakın milletvekiline anket forumlarını dağıttı. Bunlardan 315'i iki yıllık bir süreçte Sılan'ın sorularını
yanıtladı.
Mustafa Kemal Atatürk'e de anket kağıdını alıp giden Sılan, Atatürk'ten yanıt alamadı. Anılarında Mustafa Kemal'in anket için kendisini
teşvik ettiğini anlatan Sılan, Türkiye'nin kurucusunun TBMM'yi kastederek, 'Sen bunları topla.
Eser benim' dediğini de ekledi. Sılan, anketi Moskova'da Ali Fuat Paşa'ya, Erzurum'da
Karabekir Paşa'ya bile ulaştırmayı başardı.
Ankete ilk yanıtı
Celal Bayar 5
Eylül 1921 tarihinde verirken, son cevabı ise 8
Nisan 1923'te Bayazıt Mebusu Dr. Refik Saydam verdi. İsmet İnönü ve Kazım Karabekir'in de içlerinde yer aldığı 37 milletvekili soruları
cevaplamadı.
BUGÜNÜ GÖRMÜŞLER
MİLLETVEKİLLERİNİN büyük bölümü geleceğinin Türkiye'sinin sağlam ve pırıltılı olabilmesini '
Ekonomi, eğitim ve
adalette' bulduklarını belirterek, adeta geleceği okumuşlar. İşte TBMM'nin ilk anketinden aralarında
İstiklal Marşı'nın yazarı Mehmet Akif Ersoy'dan Celal Bayar'a, Tunalı Hilmi'den
Rüştü Bozkurt'a tarihe geçmiş birçok ünlü isme kadar milletvekillerinin cevap verdiği ankette sorulan soru ve cevapların dağılımı:
'Kazanılacak olan ulusal
bağımsızlık savaşımızın bolluk getirici ve verimli olması neye bağlı?'
Ekonomik gelişmeye: Yüzde 43.2
Eğitime önem verilmesi, cahillikle mücadele: Yüzde 37.1
Halkın
egemen olması, halkın
yönetimi: Yüzde 28.3
Adalet, adil yönetim, hızlı
adliye: Yüzde 23.2
Azim, kararlılık, birlik beraberlik ve sevgi: Yüzde 23.8
İyi,
temiz baskıcı olmayan uzman yönetim: Yüzde 22.9
Şeriat,
İslam maneviyat ahlakı, dini eğitim: Yüzde 21.6
Bayındırlık işleri: Yüzde 20.3
Halkın refahı, iyi sosyal koşullar: Yüzde 17.8
Bilime önem verilmesi: Yüzde 14
'DEVLETİN KÜÇÜLMESİ'
Ulusal bilinç, benlik yaratılması,
Türkçe: Yüzde 11.1
Yasaların egemen kılınması: Yüzde 10.8
Asayiş, huzur ve güven: Yüzde 9.2
Çağdaşlaşma, tutuculuğa son: Yüzde 8.3
Nüfusun artırılması: Yüzde 5.7
Bireylerin ve halkın haklarına saygı: Yüzde 5.1
Savaşın kazanılması, barış ve bağımsızlık: Yüzde 5.1
Barışçı ve akıllı bir dış
politika: Yüzde 4.1
Devletin küçülmesi: Yüzde 3.8
Güçlü bir ordu: 3.5
Diğer: 8.9
AKŞAM