Genel Sekreterliği'nin verdiği talimat doğrultusunda Genel Evrak ve Arşiv Müdürlüğü, Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne kadar mühürlenmiş ve gizlilik süresi dolmasına rağmen 80- 90 yıldır el sürülemeyen dosyaları tozlu raflardan indirdi. Yapılan çalışmayla Cumhuriyetin ilk dönemlerinde karanlıkta kalan ve halen tartışma konusu olan birçok olay aydınlığa kavuşacak. Gizli damgalı tutanakların ve dosyaların büyük bölümünü Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu sırasında yapılan devrimlere karşı gelenleri ve karşı geldiği iddia edilenleri yargılayan İstiklal Mahkemeleri'nin tutanak ve kararlarından oluşuyor. BEKLEYEN 80 TUTANAK VAR Halen gizli damgalı çuvallarda tutulan İstiklal Mahkemeleri tutanakları ve dosyalarının sayısının 315'i bulduğu belirtiliyor. Tarihi belgelerin açıklanması, Cumhuriyet dönemine ilişkin halen tartışma konusu olan birçok kişi ve olayın da aydınlığa kavuşması anlamına geliyor. Tarihte "33 kurşun veya Mustafa Muğlalı olayı" olarak bilinen olayla ilgili Araştırma Komisyonu'nun raporu da yine bu çalışmayla açıklık kazanabilecek. Bir grup Doğulu köylünün öldürülmesiyle suçlanan Muğlalı Olayı hakkında Adnan Menderes döneminde Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyonun hazırladığı rapor da, 10 yıl gizli kalmak kaydıyla kayıtlara geçti. Ancak 1960'da yapılan ihtilal nedeniyle askeri yönetim tarafından "orduyu zafiyete" uğratabileceği gerekçesiyle bu rapor açıklanmadı. O günden sonra da kimse açıklamaya cesaret edemedi. Meclis'te açıklanmayı bekleyen dosyalar bunlarla sınırlı değil, Şeyh Sait isyanına dair bazı belge ve tutanaklar, 1937-38 Dersim İsyanı'na dair gizli oturum tutanakları, yine değişik dönemlerde TBMM'de yapılan dış ve iç politikaya ilişkin yaklaşık 80 oturum tutanağı açıklanmayı bekliyor. Meclis'te yapılan gizli zabıt ve raporların açıklanması için 10 yıllık süre geçmesi gerekiyor. Süresi dolan rapor ve zabıtların açıklanması için TBMM Başkanlık Divanı'nın karar alması, alınan kararın da TBMM Genel Kurul'da oylanması gerekiyor. Bakalım, TBMM Genel Sekreterliği'nin yaptığı çalışma sonucunda belirlenen yaklaşık 400 tarihi dosyanın gün ışığına çıkması konusunda TBMM Başkanlık Divanı tarihi bir adım atabilecek mi? Yoksa, 80-90 yıldır açıklanması konusunda cesaret edilmeyen dosyaların açıklanması bir başka bahara mı kalacak? Bunu önümüzdeki günlerdeki gelişmeler gösterecek. BUGÜN