Yurt dışında görevli büyükelçiler, daimi temsilciler ve merkezde görevli büyükelçileri Dışişleri Bakanı Babacan'ın başkanlığında bir araya getiren Büyükelçiler Konferansı'nın ardından, 19 maddelik bir sonuç bildirisi yayımlandı. Konferansta, Soğuk Savaşın sona ermesiyle birlikte ortaya çıkan dinamikler, 11 Eylül saldırılarının ertesinde oluşan yeni parametreler ve küreselleşme olgusunun beraberinde getirdiği olumlu ve olumsuz gelişmelerle birlikte dünyanın içine girdiği köklü değişim ve dönüşüm sürecinin ele alındığı belirtilen bildiride, 5-10 yıllık perspektifteki olası gelişmelerin irdelendiği belirtildi. Yapılan bütün çalışmalarda, çağın gereklerine süratle ayak uyduran Türkiye'nin, uluslararası toplumu meşgul eden birçok konuda ileriye dönük önemli sorumluluklar üstlenen, sorunlu bir coğrafyanın güvenlik ve refahına katkıda bulunan, saygın, sorumlu ve işbirliği aranan bir aktörü olduğu değerlendirmesi yapıldı. Bildiride, Türkiye'nin, 21. yüzyılda etkin ve odaklı bir dış politika yürütebilmesi ve karşı karşıya bulunduğu yeni sorumlulukları başarıyla üstlenebilmesi için izlenmesi gereken politikalar üzerinde durulduğu kaydedildi. Türk dış politikasının, değişen uluslararası şartlara uyum gösterebilen niteliğini sürdürmesinin önemi vurgulandı. TÜRKİYE'NİN AB SÜRECİ Konferansta Türkiye'nin AB katılım sürecinin değerlendirildiği vurgulanan bildiride, bu çerçevede, AB'ye katılımın stratejik bir hedef olduğu teyit edildi. Gerek siyasi gerek teknik alandaki reform sürecinin devam etmesinin önemi üzerinde duruldu. Bildiride, AB içindeki kimi çevrelerin çeşitli siyasi gündemler yaratarak katılım müzakerelerini yavaşlatma çabalarına değinildi. Her halükarda, AB'nin Türkiye'ye dönük taahhütlerini yerine getirmesi ve sürece ilişkin belirsizlik yaratma çabalarına kararlılıkla karşı çıkılmasının önemi vurgulandı. TÜRKİYE-ABD Bildiride, Konferansta Türkiye'nin ABD'yle stratejik ortaklığı ve çok yönlü işbirliğinin de ele alındığı kaydedildi. Türkiye ve ABD'nin bölgede ve ötesinde gündemlerinin büyük ölçüde örtüştüğü ve ikili ilişkilerinin, sadece iki ülkenin ortak çıkarları bakımından değil, bölgesel-küresel barış, güvenlik ve istikrarın tesisi ve muhafazası bakımından da önem taşıdığı teyit edildi. Türkiye-ABD ilişkilerinin her alanda geliştirilmesi yolunda yakalanan ivmenin önümüzdeki dönemde sürdürülmesinin önemi vurgulandı. IRAK-TERÖRLE MÜCADELE Konferansta, Irak'la ilgili gelişmelerin değerlendirildiği belirtilen bildiride, Irak'ın toprak bütünlüğünün ve milli birliğinin korunmasının hayati önemde olduğu vurgulandı. İç güvenlik ve huzurunu tesis etmiş, demokrat, müreffeh ve egemen bir Irak'ın uluslararası toplumda hak ettiği yeri alabilmesi için Türkiye'nin her türlü gayreti sürdüreceğinin altı çizildi. Bildiride, Kerkük'te tüm Kerküklü toplumların huzur içinde ve eşit haklara sahip bir şekilde yaşayabileceği bir siyasi uzlaşı yaratılmasının Irak'ın geleceği bakımından taşıdığı hayati önem vurgulandı. PKK terörü ve örgütün Irak'ın kuzeyindeki mevcudiyeti konusu da konferansta ele alındı. Bu çerçevede, öncelikli hedefin, Türkiye'nin bütünlüğüne, toplumun huzur ve istikrarına yönelik terör tehdidinin ortadan kaldırılması olduğundan hareketle, uluslararası düzeyde bir terör örgütü kabul edilen PKK'nın terör eylemlerine ve varlığına son verilmesi amacıyla yurt içinde olduğu gibi yurt dışında da çok yönlü çabaların aralıksız sürdürülmesi yönündeki kararlılık dile getirildi. Bildiride, konferansın, geniş katılımlı formatıyla, Türkiye'nin dış politika gündemindeki temel konular üzerinde ayrıntılı ve derinlemesine görüş alışverişine imkan sağladığı kaydedildi. Bu vesileyle, Türk dış politikasının uygulamasında işbirliği yapılan kurumlarla da eş güdüm güçlendirildi. KIBRIS Bildiride, Konferansta Kıbrıs konusunda yapılan görüşmelerde, Türkiye'nin 21 Mart 2008 tarihinde başlayan süreç çerçevesinde Kıbrıs'ta kalıcı ve adil bir çözüme ulaşılabilmesini teminen kapsamlı müzakerelerin bir an önce başlamasına verdiği desteğin yinelendiği kaydedildi. Çözümün, BM Genel Sekreterinin iyi niyet misyonu çerçevesinde, Adadaki gerçekler ve yerleşmiş BM parametreleri temelinde gerçekleşmesinin önemi vurgulandı ve Kıbrıs bağlamında Türkiye'nin etkin garantisinin devam edeceği teyit edildi. Konferansta ayrıca, bugüne kadar çözüm için yoğun çaba harcayan Kıbrıs Türklerinin maruz kaldıkları izolasyonların kaldırılmasının önemi vurgulandı ve bu yöndeki çabaların aralıksız sürdürüleceği belirtildi. ORTA DOĞU Sonuç bildirisinde, Türkiye'nin Orta Doğu'daki sorunlara diyalog ve uzlaşı prensipleri temelinde, bütüncül ve tüm bölgeyi kapsayan bir perspektif içinde çözüm bulunması yönündeki yaklaşımı teyit edildi. Bu çerçevede, Türkiye'nin bölgedeki ihtilafların taraflarıyla sahip olduğu karşılıklı saygı ve güvene dayalı özgün ilişki çerçevesinde barış arayışlarında aktif çabalarını sürdürmesinin önemi vurgulandı. Konferansta ayrıca, bölgesel güvenlik düzenlemelerinin hayata geçirilmesinin ve bölge ülkeleri arasında karşılıklı ekonomik bağımlılığın arttırılmasının da bölgesel refah ve istikrarın güçlendirilmesi bakımından yararlı olacağı değerlendirildi. Öte yandan konferansta, Afganistan ve Pakistan bağlamındaki gelişmelerin bölgesel ve uluslararası güvenlik ve istikrar bakımından sahip olduğu önemin irdelendiği, Türkiye'nin bu çerçevedeki katkılarının gözden geçirildiği kaydedildi. İKİLİ İLİŞKİLER Konferansta, Rusya Federasyonu'yla "çok boyutlu güçlendirilmiş ortaklık" temelinde ilerleyen ve köklü bir geçmiş ile sağlam temellere dayanan ilişkiler değerlendirildiği belirtilen bildiride, bu ülkeyle güven ortamının daha da güçlendirilmesi, işbirliğinin geliştirilmesi ve açık diyaloğun sürdürülmesinin önemi vurgulandı. Konferansta, Çin, Hindistan ve Japonya ile karşılıklı yarar zemininde arttırılmakta olan ilişkiler irdelendiği, bu çerçevede, önümüzdeki dönemde anılan ülkelerle işbirliğinin arttırılmasına dönük olası adımlar ele alındığı belirtildi. Konferans çerçevesinde düzenlenen farklı oturumlarda, Balkanlarda kalıcı istikrar ve güvenliğin temini ve tüm bölge ülkelerinin Avrupa ve Avrupa-Atlantik yönelimlerini muhafaza etmelerinin önemine işaret edilen bildiride, Güney Kafkasya ve Moğolistan dahil Orta Asya ülkeleriyle artan ölçüde derinlikli bir işbirliği dokusu geliştirilmesi imkanları, Doğu Asya ve Pasifik Bölgesi ülkelerine yönelik mevcut açılım politikalarının daha kalıcı, sağlam ve kurumsal bir temele oturtulması gayretleri, Afrika kıtası ile Latin Amerika ve Karayip ülkeleriyle ilişkilerdeki ivmenin sürdürülmesi gereği ve bu bölgelerle etkileşimi güçlendirme çalışmaları üzerinde duruldu. BMGK GEÇİCİ ÜYELİK ADAYLIĞI Konferansta, Türkiye'nin 2009-2010 dönemi BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği adaylığı konusu farklı boyutlarıyla değerlendirildiği ifade edilen bildiride, bu öncelikli hedefin gerçekleşmesi için yürütülen çabaların önümüzdeki dönemde daha da yoğunlaştırılması yolundaki kararlılık vurgulandı. Konferansta, Türkiye'nin 56 yıldır üyesi olduğu NATO'nun, Avrupa-Atlantik coğrafyasında ve ötesinde barış ve istikrara kapsamlı katkılarının devam ettiği vurgulandı, tehditlerin daha karmaşık ve küresel bir nitelik kazandığı 21. yüzyılda, güvenliğin bölünmezliği ilkesi doğrultusunda müttefikler arasında dayanışmanın muhafazasının daha da önemli hale geldiği teyit edildi. Ayrıca, AGİT ve AKKA bağlamındaki gelişmeler ile silahsızlanma, silahların kontrolü ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi gibi konular da ele alındı. Konferans vesilesiyle, insan hakları bağlamında uluslararası planda Türkiye'nin karşı karşıya bulunduğu sınamalar da değerlendirildi. Türkiye'de devam eden reform sürecine paralel olarak, uluslararası alanda insan haklarının gelişmesine katkı sağlamaya ve yurt dışındaki Türk vatandaş ve soydaşların haklarını korumaya yönelik çabaların önümüzdeki dönemde de kararlılıkla sürdürüleceği vurgulandı. ENERJİ Bildiride, konferansta, 21. yüzyılda enerji güvenliğinin ülkeler bakımından sahip olduğu hayati önem ve enerji diplomasisi bağlamındaki çalışmalar üzerinde durulduğu da belirtildi. Türkiye'nin enerji transit koridoru rolünün güçlendirilmesi ve bir enerji dağıtım merkezine dönüştürülmesi bağlamında yürütülen girişimler ve öncelikli projeler gözden geçirildiği, yenilenebilir enerji kaynakları konusunda diğer ülkelerin edindikleri tecrübelerin Türkiye'ye olası katkılarının ele alındığı kaydedildi. Konferansta ayrıca, enerji arz güvenliği stratejisinin doğal gaz boyutu ve özellikle muhtemel gaz tedarikçisi ülkelere yönelik olarak geliştirilebilecek işbirliğine de odaklanıldı. Konferansta yapılan diğer görüşmelerde, Türkiye'nin coğrafi konumundan dolayı maruz kaldığı yasa dışı göç, deniz yetki alanları ile sivil havacılık sektörü bağlamındaki gelişmeler, yurt dışında yaşayan yaklaşık beş milyon Türk vatandaşına ve Türk kökenliye verilen kapsamlı hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesine ilişkin çalışmalar, dış ekonomik ve ticari ilişkiler ile bunların geliştirilmesi gayretleri, su kaynaklarının en etkin ve verimli şekilde geliştirilmesi, yönetimi, korunması ve kullanımı ile çevre konusunda uluslararası ve bölgesel anlaşmalardan doğan sorumluluklarını yerine getirme konusunda çalışmalar, Medeniyetler İttifakı inisiyatifinin vardığı aşama, kültürel ilişkiler ve tanıtım faaliyetleri ayrı ayrı değerlendirildi. Öte yandan, kamu diplomasisi alanındaki çalışmaların daha kapsamlı ve verimli hale getirilebilmesi için atılması gereken adımlar, üçüncü ülkelerle kültür alanındaki ilişkiler ve tanıtma faaliyetleri, komşu ve çevre ülkeler stratejisi ile bu ülkelerle ticaretini arttırma çabaları, en az gelişmiş ülkeler ile ekonomik ilişkilerine çok boyutlu bakış, son dönemde artan dış yardımların sürdürülmesi ve "donör ülke" sıfatının kazanılması, Türkiye'yi çevreleyen kuşaklar arasında değişik alanlarda karşılıklı işbirliğine dayalı olumlu etkileşimler yaratmaya dönük bölgesel çabalar ve bu çerçevede Karadeniz ve Doğu Akdeniz gibi önemli işbirliği alanlarındaki potansiyelin hayata geçirilebilmesi konuları da konferans sırasında irdelendi.