SAMANYOLUHABER- Kamu bankalarının (Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank) geçen hafta Türkiye’de piyasalar kapalı iken Asya-Pasifik piyasalarında zararına 4,5 milyar dolar satmasına rağmen dolar ve euro tırmanıyor, Borsa İstanbul serbest düşüşte.
Altın ve kamu mevduatı hariç tutulduğunda Merkez Bankası’nın (TCMB) net rezervlerinin eksiye inmiş olması ile tedirgin olan yatırımcılar bugün şoke eden bir haber daha aldı.
4 AYLIK AÇIK 52,5 MİLYAR TL
Uluslararası haber ajansı Reuters’in haberine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından TCMB'nin kara günler için muhafaza ettiği 40 milyar liralık “ihtiyat akçesi” de harcanacak.
"İhtiyat akçesi harcanacak" haberinin etkisi ile dolar 6,13 TL'ye yükseldi. TL'nin günlük kaybı yüzde 2,5'i buldu.
Hazine, 2019 yılının ilk 4 ayında 52,5 milyar TL açık vermişti. Ocak ayında TCMB’den 38 milyar TL tutarında temettü (kâr payı) aktarıldığı halde 4 aylık açık geçen yıla göre iki kat arttı.
TCMB’nin 38 milyar liralık yaması bile bütçedeki kara deliği kapamaya yetmedi.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti bu sefer “kara gün akçesi” diye bilinen ihtiyat payının bütçeye aktarılması için TCMB Kanunu’nda yapılacak değişiklikler üzerinde çalışılıyor.
40 MİLYAR TL İHTİYAT AKÇESİNE GÖZ DİKTİLER
2018 sonunda TCMB bilançosunda ihtiyat akçesi kalemi 27,6 milyar TL olarak gösteriliyor.
Ancak yılbaşından bugüne kadar ihtiyat akçesi kalemine giren tutar da eklenince TCMB’nin 40 milyar lira düzeyinde bir ihtiyat akçesi mevcut.
AKP kanunu değiştirerek 40 milyar TL’yi 2019 merkezi idare bütçesine aktaracak.
TCMB'nin net döviz rezervleri altın ve kamu mevduatı hariç tutulduğunda 10,5 milyar dolar gibi görünse de swap piyasasından faiz karşılığı 13,5 milyar dolar alındı. Bu da net rezervin -3 milyar dolara indiğini gösteriyor.
“BÜTÇE AÇIĞI 100 MİLYAR TL’Yİ GEÇECEK”
Samanyoluhaber’e konuşan bir kaynak, “İddia edildiği gibi kanun değiştirilir ve ihtiyat akçesi bütçeye aktarılırsa piyasa alt üst olur. Dolar ve euro tamamen kontrolden çıkar. Bütçe açığını tasarruf tedbirleri ile azaltmak yerine hazır paraya göz dikilmesi endişe verici. Bu da gösteriyor ki sene sonunda bütçe açığı 100 milyar lirayı geçecek.” dedi.
Aynı kaynak, “Eskilerin ‘hazıra dağ dayanmaz’ diye bir sözü var. Tek seferlik gelirlerle bütçe kurtarılsaydı ocakta aktarılan 38 milyar TL ile bütçenin şu anda artıda olması lazımdı. Yeteri kadar risk varken ve piyasa endişeli iken böyle bir adımı telaffuz bile etmeleri hakikaten çaresiz kaldıklarını gösteriyor.” ifadelerini kullandı.
