Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun(ICIJ), 3 Nisan’da yayınladığı, birçok kişi ve şirketin off-shore yatırım faaliyetlerini ortaya çıkaran ‘Panama belgeleri’nin birinci bölümünün sarsıntısı geçmeden önceki gün ikinci bölümü de yayınlandı. Dünyanın en güvenilik hukuk firmaları arasında gösterilen Panama menşeli Mossack Fonseca’dan sızdırılan ikinci dalga belgelere 214 bin şirkete ait yeni kayıtlar eklendi.
Türkiye’den 100 civarında şirketin 600’dan fazla kişinin bilgilerinin bulunduğu sızıntıda İngiltere’den 17 bin, Rusya’dan 11 bin, Birleşik Arap Emirlikleri’nden 8 bin, ABD’den 6 bin, Fransa’dan 304 ve Almanya’dan 200 şirketin bilgileri bulunuyor. Panama belgelerinde yer alan dikkat çeken bir diğer isim Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘aile dostumuzdur’ dediği Suudi işadamı Yasin El Kadı. El Kadı, Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’la ticari ilişkileri olduğuna dair 25 Aralık fezlekesinde de ismi geçen isimlerden biriydi. El Kadı 11 Eylül’den sonra BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Terörü Finanse Edenler‘ listesine girmişti.
Türkiye’den önemli isimler
Business HT’de yer alan haberde Panama belgeleri’nin ikinci dalgasında Türkiye’den Zorlu Enerji, Çalık Enerji, Sembol İnş, Koç Holding şirketleri, Sabancı, Ulusoy aile üyeleri bulunduğu iddia ediliyor. Listede dikkat çeken isimler ise şöyle ; Ömer Sabancı, Vuslat Doğan Sabancı, Mehmet Emre Zorlu, Olgun Zorlu, Vakkas Altınbaş, Hüseyin Altınbaş, İmam Altınbaş, Nurettin Çarmıklı, Erol Çarmıklı, M. Oğuz Çarmıklı, Eski Galatasaray Spor Kulübü başkanı Adnan Polat, eski Beşiktaş başkanı Serdar Bilgili, Tuncay Özilhan, Mehmet Hattat, İdil Yiğitbaşı.
Erdoğan’ın çocuklarına burs veren Gür de listede
Panama belgelerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen ve çocuklarına burs veren Gürmen Group’un sahibi Remzi Gür de var.
Damadın yöneticilik yaptığı Çalık da geçiyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, başbakan adayları arasında adı geçen damadı ve Ekonomi Bakanı Berat Albayrak’ın uzun yıllar yöneticilik yaptığı Çalık Holding de Panama belgelerinde yer aldı. Erdoğan’a yakın işadamlarından olan Mehmet Cengiz, belgelere göre hesabını Türkiye kaynaklı açtırmadı. Kendini İsviçre merkezli bir iş adamı olarak gösteren Cengiz, Bonito International isimli şirketle ilişkili. Cenevre bağlantılı şirket, 1999’dan 2006’ya kadar aktif olarak kullanılmış.
Panama menşeli Mossack Fonseca’nın 200 binden fazla hesabın ayrıntılarını içeren ikinci kısmı yayınlandı. İkinci dalgadan Türk iş dünyasını tanıdık isimlerinin çıkması dikkat çekti.
Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, offshore şirketler aracılığıyla vergiden kaçmanın yolsuzluk kapsamında değerlendirildiğini söylemiş ve vergi cennetlerindeki gizlilikle mücadele ettiklerini ifade etmişti. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) bünyesinde vergi cennetlerindeki gizliliğin ortadan kaldırılması ve bilgi paylaşımının artırılması adına da girişimlerde bulunuluyor.
İstifalar Başladı
Panama belgelerinin 3 Nisan 2016’da yayınlanan ilk bölümü, 12 devlet başkanı ve 143 politikacının adının geçmesi nedeniyle birçok ülkede yolsuzluk soruşturmalarının açılmasına ve bazı üst düzey istifalara sebep olmuştu. Belgelerde adı geçen İzlanda Başbakanı David Gunnlaugsson, sızıntının ardından başlayan protestolar sonucu istifa etmişti. İngiltere Başbakanı David Cameron da 2009-2015 döneminde elde ettiği gelir ve ödediği vergilerin kayıtlarını kamuoyuyla paylaşmak zorunda kalmıştı. Diğer taraftan, belgelerde yakın arkadaşlarının isimleri de geçen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, sızıntıyı “Rusya’yı istikrarsızlaştırma çabaları” olarak nitelendirmişti.
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el-Suud: Kral Selman’ın Virjin Adaları’ndaki şirketleri aracılığıyla Londra’da 100 milyon TL değerinde ev satın aldığı ve bir futbol sahası büyüklüğünde lüks bir yatı olduğu ortaya çıktı.
Arjantin Cumhurbaşkanı Mauricio Macri: Belgelere göre Macri’nin, babası Francisco ve kardeşi Mariano ile birlikte Bahamalar’da Fleg Trading adında bir şirketi bulunuyor. Macri bu şirketi mal beyanında göstermemişti.
Eski Irak Başbakanı İyad Allavi: Irak’ta Başbakanlık ve Cumhurbaşkanı Yardımcılığı yapmış olan Allavi’nin Panama’da şirketleri olduğu ve bu şirketler üzerinden biri 4.5 milyon TL değerinde olmak üzere İngiltere’de iki evi olduğu ortaya çıktı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko: Ukrayna’da çikolata kralı olarak bilinen Proşenko’nun Prime Asset Capital adlı bir şirkette hisse sahibi olduğu belgelerde yer alıyor.
Off-shore şirket ne işe yarar?
Aslında açılması yasal olan offshore hesaplar bir yandan varlıklı kişilerin yüksek vergilerden kaçınmasını sağlarken diğer yandan da paravan şirketler aracılığıyla kara para aklama gibi kötüye kullanımları da beraberinde getiriyor. Offshore hesaplar ayrıca farklı maksatlarla kullanılıyor
Ticari sırları korumak
Marka imajını korumak
Kazıklanmaktan korunmak
Kaçırılmaktan korunmak
Gelecekteki eski eşinizden korunmak
İflas edip zengin kalmak
Vergi kaçırmak
Rüşvet vermek
Pazarları manipüle etmek
Yolsuzluğu gizlemek
Silah ve uyuşturucu ticareti
Terörü finanse etmek
