CHP Grup Başkanvekili İstanbul Milletvekili Engin Altay, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'da oy kullanmama cezasının kaldırılması için değişiklik teklifi sundu.

Engin Altay, TBMM Başkanlığı'na konu hakkında verdiği teklifin genel gerekçesinde mevcut şu maddeleri hatırlattı: "10.06.1983 tarih ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanuna 28.3.1986 tarih 3270 sayılı Kanunun 35'nci maddesiyle değişik 63'ncü maddesinde 'Seçmen kütüğünde kaydı ve sandık listesinde oy kullanma yeterliği bulunduğu halde, milletvekilliği genel ve ara seçimlerinde meşru mazeretleri olmaksızın katılmayanlar, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından on bin lira para cezasıyla cezalandırılırlar. Bu karar kesindir' ve 18.1.1984 Tarih ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanuna 14.6.1989 tarih ve 3573 sayılı Kanunun 1'nci maddesi ile eklenen Ek 1'nci maddesinde de benzer şekilde 'Seçmen kütüğüne kaydı ve sandık listesinde oy kullanma yeterliliği bulunduğu halde, mahalli idareler genel ve ara seçimlerine meşru mazeretleri olmaksızın katılmayanlar ilçe seçim kurulu başkanı tarafından 200 000 (iki yüz bin) lira para cezası ile cezalandırılır. Bu karar kesindir.' "

"Oysa demokratik ülkelerde oy kullanmak bir hak ve sorumluluk olduğu kadar iradi veya zorunlu nedenlerle oy kullanmamakta demokratik bir haktır." şeklinde devam eden CHP'li Altay devamında, şu ifadelere yer verdi: "Vatandaşları mali yaptırımlarla oy kullanmaya zorlamak bireysel özgürlükleri kısıtlayıcı bir yaklaşımdır. Oy kullanmak her ne kadar bir vatandaşlık görevi ve sorumluluğu olsa da bu görev ve sorumluluk bireysel özgürlük temelinde değerlendirilmelidir. Belirli bir yaptırım uygulayarak vatandaşları siyasal seçme hakkı olan oy kullanmaya zorlamak bireysel özgürlükleri kullanma hakkına müdahale anlamı taşımaktadır. Nitekim demokrasinin güçlü olduğu gelişmiş ülkelerde bile seçimlere katılım oranı yüzde 45 ile yüzde 87 arasında değişmektedir. Bu kapsamda vatandaşların sorumluluk kabul edip seçimlere katılıp oy kullanmaları ile kişisel tercihleri ile oy kullanmama veya seçimleri protesto etmek gibi demokratik hakları birlikte değerlendirilmelidir. Bu açıdan bakıldığında vatandaşların haklarını kullanmadıkları için cezalandırılmalarının makul ve hukuki bir yanı bulunmamaktadır."

Altay, bu kanun teklifi ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunda seçimlerde oy kullanmama durumunda verilen parasal cezaları düzenleyen maddelerin yürürlükten kaldırılarak bireysel hak ve özgürlüklerin kullanılmasına engel olan yasal düzenlemelerin ortadan kaldırılmasının amaçlandığına işaret etti. CİHAN