Eğitim hayatının son noktası, hayata atılmadan önceki nihai kavşak diye adlandırılabilecek üniversite öğrenimine erişmede iyi bir liseden mezun olmanın etkisi şüphesiz büyük. Tam da bu sebeple Uzman Psikolojik Danışman Hakan Metan, TEOG tercihi yapanların bu hususa ayrıca önem vermesi gerektiğini ifade ediyor.

TEOG Tercih Rehberi: 2 / 

“Okul seçiminde birçok faktörü göz önünde bulundurmak gerekiyor. Bunların içinde üniversiteye öğrenci kazandırma düzeylerinin önemi büyük. Zira ortaöğrenimde alınacak sağlam eğitim yükseköğrenim yıllarında fayda sağlıyor. Bu nedenle tercih yapacak adayların ve ailelerinin belirtilen konuyu özellikle dikkate alması gerekiyor” diye konuştu.

Okul tercihinde, bilinçli hareket etmenin önemine değinen Metan, “Puanım nereye yeterse o okula giderim” mantığıyla hareket etmemek gerektiğine özellikle dikkat çekti. İlk etapta doğru gibi gözüken bu bakış açısının birçok öğrenci adına olumsuz sonuçlar doğurabildiğini hatırlatıp ikaz etti.

Türkiye'de ortaöğretim kurumları Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Çok Programlı Anadolu Liseleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezleri ve Anadolu İmam-Hatip Liseleri, Açık Öğretim Kurumları, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü'ne bağlı özel okullar olarak sıralanıyor.

TEOG sonrası tercih yapacak adaylar, özellikle aileler, öğrencilerin isteklerini ve kabiliyetlerini dikkate alarak tercihlerde yardım etmeli. İleride sosyal bilimler üzerine çalışmak isteyen bir aday için Sosyal Bilimler Liseleri, dini ilimler alanında eğitim almak isteyenler için İmam Hatip Liseleri, teknik bilgilerle donanmak için Meslek Liseleri tercih edilebilir.

Öte yandan TEOG puanı yanında yetenek imtihanı ile öğrenci alan Spor Liseleri, Güzel Sanatlar Liseleri de göz ardı edilmemeli. Spora veya sanata ilgi duyan, yetenekli adaylar buralara da başvurabilir.

TEOG'dan alınan puanı verimli kullanmak önemli. Bunu bir misalle anlatmak gerekirse şunlar söylenebilir:

Diyelim ki Ahmet isimli aday, sınavdan 498 puan aldı. Yaşadığı bölgede tercih edebileceği 2 iyi okul var. A lisesi 498 ile öğrenci kabul ediyor ve üniversite başarısı iyi. B lisesi ise 494 puan ile alıyor. Üniversite başarısı iyi ama bilim olimpiyatlarında daha iyi. Klasik görüşe göre Ahmet'in puanı ziyan olmamalı ve kazanabileceği en yüksek puanlı liseye kayıt yaptırmalı. Peki, bu doğru mu?

Kimi öğrenciler için “Evet” kimileri içinse “Hayır”. Peki, fark nereden kaynaklanıyor?

Esasında olay “Puanın burayı tuttu o zaman oraya git” denilecek kadar basit değil. Öncelikle Ahmet kendine şu soruyu yöneltmeli: “Gelecekte hayatımı hangi meslek üzerine inşa etmek istiyorum?”

Farz edelim Ahmet, elektrik elektronik alanında bilim insanı olmak istiyor. Bu husus atlanırsa Ahmet seçimini sadece puana göre yapacak ve yanlış yöntem uygulayacak. Oysa yapması gereken en doğru tercih fizik olimpiyatı çalışabileceği okulu seçmek ve buradan dünya çapındaki bilim olimpiyatlarına hazırlanmak olmalı. Böylece dünyanın en iyi üniversitelerine doğrudan kabul edilebilecek seviyeye ulaşmak daha kolay hâle gelir.

Ahmet, A lisesini sırf yüksek puanlı diye seçerse bilim olimpiyatlarına hazırlanacak ortamı bulamayacak. Hayallerini puanlarına kurban edecek. Elektronikte dünya çapında biri olabilecekken oraya giden yolu tıkayacak.

Süreci bir de diğer öğrenciler açısından değerlendirelim. Sınavdan 470 ila 485 aralağında puan alan adaylar, çoğunlukla devlet liselerini tercih ediyor. Fakat söz konusu puanlarla yüzde 80 ila 90'lara varan indirim alabilecekleri özel eğitim kurumları bulunuyor. Özel okullar devlet liselerinden daha iyidir gibi bir genelleme doğru değilse de, iddialı, başarısını ispatlamış, köklü geçmişe sahip kurumların, isim yapmış birçok devlet okulundan daha iyi eğitim verdiği bir gerçek.

TEOG tercihlerinde, ortaöğretim kurumlarının bir yıl önceki taban puanları adaylar için önemli bir gösterge. Zira bunlara bakılarak okul seçim sıralamaları düzenleniyor. Ancak burada dikkatli olmak gerekiyor.

Puan ve yüzdelik dilimlerdeki oynamalar asla göz ardı edilmemeli. İşte İstanbul, Ankara ve İzmir'in gözde okulları ile Anadolu'daki liste başı liselerin geçen seneki kayıt taban puanları:

İSTANBUL Galatasaray Anadolu Lisesi:    498,99 Kabataş Erkek Lisesi:    496,88 Atatürk Fen Lisesi:    495,73 Çapa Fen Lisesi:    493,23 Özel Fatih Fen Lisesi:    493,03 Adnan Menderes Anadolu Lisesi:    484,09 Pertevniyal Anadolu Lisesi:    482,71 Yeşilköy Anadolu Lisesi:    477,32 Beyoğlu Anadolu İmam Hatip Lisesi:    474,65 Kartal Anadolu Lisesi:    469,99 Mümtaz Tarhan Sos. Bil. Lisesi:    467,92

ANKARA Çankaya Fen Lisesi:    496,98 Özel Samanyolu Fen Lisesi:    494,10 Atatürk Anadolu Lisesi:    488,74 Ayrancı Anadolu Lisesi:    465,94 Polatlı Fen Lisesi:    461,40

İZMİR İzmir Fen Lisesi:    496,88 Özel Yamanlar Fen Lisesi:    491,09 Atatürk Anadolu Lisesi:    484,42 Çiğli Fen Lisesi:    478,38 İzmir Kız Lisesi:    471,84

ANADOLU Adana Fen Lisesi:    491,87 Antalya Yusuf Ziya Öner Fen Lisesi:    489,55 Kütahya Nafi Güral Fen Lisesi:    485,11 Kocaeli Fen Lisesi:    489,06 Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi:    489,18 Giresun Fen Lisesi:    476,73 Erzurum İbrahim Hakkı Fen Lisesi:    480,30 Van Türk Telekom Fen Lisesi:    470,08 Gaziantep Vehbi Dinçerler Fen Lisesi:    483,77 Sivas Fen Lisesi:    482,34 Eskişehir Fatih Fen Lisesi:    490,01

Günümüz dünyası âdeta küçük bir köy. İletişim imkânları teknolojik gelişmeler sayesinde hızla artıyor. Ülkeler arası ilişkileri doğrudan etkileyen bu durum yabancı dil bilme ihtiyacını tartışmasız hâle getiriyor.

Dil eğitimine ağırlık verilebilecek en verimli dönemse ortaöğrenim yılları. Lise seçerken bu husus asla göz ardı edilmemeli. Ötesinde tek dil dışına çıkma fırsatı sağlayan okullar tercih sıralamasında ayrı bir yere konulmalı.

Genel olarak Anadolu liseleri yıllarca dil eğitiminde öne çıksa da, genel liselerin bu başlık altında toplanması, süreci olumsuz etkiledi.

Belirtilen sıkıntıyı aşmak için devlet veya özel okulla arasından uluslararası üniversite iş birliklerine ve sertifikasyon programlarına önem verenleri tercih etmek faydalı olacaktır.