CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 20 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen ve iki yıl süren Olağanüstü Hal (OHAL) ile ilgili bir rapor yayınladı.

“OHAL rejimi ile başlayan hukuk dışı sömürü düzeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemiyle devam etti” diyen Ağbaba, OHAL rejiminin etkilerinin halen devam ettiğine dikkat çekti.

Raporda, OHAL sonrası süreçte de OHAL’in olumsuz mirasının Türkiye demokrasisine ve hukuk sistemine zarar vermeye devam ettiği belirtildi. 5 KHK’li belediye başkanı ile belediye meclis üyelerinin mazbatalarının elinden alındığı hatırlatıldı. Raporda, “Bu kararla birlikte ilgili seçim bölgelerindeki yüzbinlerce seçmenin iradesi yok sayılmıştır. İktidar, OHAL’i resmiyette olmasa da fiiliyatta devam ettirdiğini bir kez daha tüm açıklığıyla göstermiştir” denildi.

Raporda, emek ve çalışma yaşamına yönelik saldırıların cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile zirve noktasına ulaştığı değerlendirmesi yapıldı.

OHAL sürecinin “fiili” olarak sona erdiği 20 Temmuz 2018’den bu yana;

-İzban grevi 8 Ocak 2019 tarihinde OHAL sürecinde çıkan 678 sayılı KHK’ya dayandırılarak yasaklandı. Böylece OHAL sürecinden kaynaklı yasaklanan grev sayısı 8’e çıktı.

-2012’de yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na göre, kamu kurumlarına ve 50’den az çalışanı olan az tehlikeli özel işletmelere iş güvenliği uzmanı istihdamı OHAL’den yararlanılarak 2020’ye kadar ertelendi. Son bir yılda 1930 işçi hayatını kaybetti.

-Hükümet, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde kamu işçisine yüzde 5’lik zamla işçilere sefalet ücreti altında yaşamayı teklif etti.

-Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı kurullara bağlandı. Sendikaların denetimi Devlet Denetleme Kurulu’nu, Kurul da Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı. Sendikalar üzerindeki siyasi baskılar arttırıldı.

-İnsanca koşullarda çalışmak isteyen ve sendika hakkını kullanan 3. Havalimanı işçileri gece yarısı baskınlarıyla gözaltına alınıp tutuklandı.

-Tariş’te işten atılan işçilere destek veren DİSK/Gıda-İş Sendikası yöneticilerine hapis cezası istendi.

-11. Kalkınma Planı ile kamu emekçilerinin çalışma sisteminin esnek ve kuralsız hale getirilmesi amaçlandı.

-İşsizlik Sigortası Fonu’ndaki yağma doruk noktasına çıktı. Ekonomik krizin gün yüzüne çıktığı 2018 yılında işverenler İşsizlik Sigorta Fonu’na ödedikleri payın 2 katını kullandı.

-OHAL sürecinde iş yeri sağlığı ve güvenliği denetimlerinin ertelenmesini isteyen zorunlu arabuluculuk uygulamasının yasal hale getirilmesini sağlayan TOBB yönetimi, emek karşıtı taleplerini gündeme getirmeye devam etti. İşçi alacaklarında zaman aşımı süresinin 5 yıldan 1 yıla indirilmesi TOBB yönetiminin son istekleri arasında yer aldı.

-Ekonomik sıkıntılar zirveye çıktı. Kayıtlı işsiz sayısı rekor kırarak 4 milyon 417 bin 814'e yükseldi. Geniş tanımlı işsizlik 8 milyonu aşarak Katar nüfusunun neredeyse 3 katına ulaştı. Türkiye’de işsizlik oranı Lübnan ve Mısır gibi ülkelerden bile daha yüksek.

-Türkiye yüzde 20’ler ile dünya genelinde enflasyonun en yüksek olduğu 8. ülke konumuna yükseldi.

-2018 Temmuz ayından bugüne mutfak harcamalarında artış 700 TL’yi aştı. Açlık sınırı 2500 TL’yi geçti.

Raporda, ayrıca on binlerce insanın KHK’lerle adeta sivil ölüme mahkûm edildiği belirtilirken, OHAL komisyonunun ise mağduriyetleri onaylayan bir noter işlevi gördüğü ifade edildi. Komisyona yapılan 126 bin 200 başvurunun yalnız 77 bin 900’ü karara bağlandı, bunların sadece 6 bini kabul edildi. OHAL Komisyonu başvuruların yüzde 93’ünü reddetti.

Raporda, “KHK’lıların yaşadığı mağduriyetlerin düzeltilmesi için hiçbir adım atılmaması KHK’lıları çözümsüz bir umutsuzluğa sürüklemektedir. Umutsuzluk ve zor şartlarda yaşama zorunluluğu KHK’lıları intihara sürüklemektedir” denildi, en az 46 KHK’linin intihar ettiği aktarıldı.

Raporda, KHK’lilerin pasaportlarına el konulmasının “devletin hukuki gerekçelerle değil mafya refleksleriyle hareket ettiğini gösterdiği” şeklinde ifade edilirken, ‘terazisi bozulan yargının OHAL’den sonra da düzelmediği’ değerlendirmesi yapıldı.

Ağbaba, rapora dair değerlendirmesinde, “OHAL resmiyette 1 yıl önce bitmiş olsa da fiili olarak yaşanmaktadır. OHAL, tüm kurum ve kurallarıyla kalıcı hale getirilmiştir” dedi.