Bir yatırım aracı, statü sembolü ve birçok elektronik üründe önemli bir işlev gören altına talep yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgınında daha da arttı.

Uzmanlar bir yıl içinde insanların en çok miktarda altını çıkardığı dönem anlamına gelen "altın zirvesi" kavramına dikkati çekiyor. Bazı uzmanlara göre zirve noktasına şimdiden ulaşmış olabilir.

Dünya Altın Konseyi'ne göre altın imalatı 2019'da bir önceki yıla kıyasla yüzde 1 azalarak, 3 bin 531 tona geriledi. Altın imalatı 2008'den bu yana yıllık olarak ilk defa azaldı.

Dünya Altın Konseyi Sözcüsü Hannah Brandstaetter, "Mevcut rezervler tüketilirken, gelecek yıllarda maden tedarik edilmesine yavaşlama ve küçük düşüşler olabilir. Yeni büyük keşifler giderek nadir hale geliyor. Ancak imalatın zirve yapmış olduğunu söylemek için hâlâ biraz vakit olabilir." dedi.

Altın imalatında zirve yapılmış olsa bile uzmanlar bunun hemen akabinde üretimde büyük düşüşler olmayacağı görüşünde. Bunun yerine arz miktarı birkaç on yılda kademeli olarak azalabilir.

MetalsDaily.com'dan Ross Norman, "Maden imalatı sabit düzeylerde ve büyük ihtimalle düşüşe geçecek, ancak o kadar büyük düşüşler olmayacak." ifadelerini kullandı.

Madencilik şirketleri, yeraltındaki altın hacmini iki yöntemle tahmin ediyor:

Rezervler: Mevcut altın fiyatı seviyelerinde çıkarılması ekonomik olan altın.

Kaynaklar: Daha fazla araştırmayla ya da daha yüksek fiyatlarda çıkarılması ekonomik olacak altın.

Altın rezervi miktarı, kaynaklara kıyasla daha doğru bir şekilde hesaplanabiliyor, ancak bu yine de kolay bir iş değil. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Jeolojik Araştırma Kurumu'na göre şu anda yeraltında bulunan altın rezervi 50 bin ton civarında hesaplanıyor. 

Tahminler değişse de şu ana dek 190 bin ton civarında altın çıkarıldı. Bu kaba rakamlara bakılırsa altının yüzde 20'si henüz çıkarılmadı. 

Yeni teknolojiler, şu anda çıkarılması ekonomik olmadığı düşünülen rezervlerin çıkarılmasını ekonomik hâle getirebilir. Son dönemdeki yapay zekâ, akıllı veri madenciliği süreci optimize edebilir ve maliyetleri düşürebilir. 

Bazı madenlerde robotlar da kullanılıyor ve bunun madencilikte standart teknoloji olması bekleniyor.

Tarihteki en büyük altın rezervi Güney Afrika'da Witwatersrand Havzası'nda bulundu. Piyasadaki altının yüzde 30'u buradan geldi.

Diğer başlıca altın kaynakları, Çin'de çok derinlerde bulunan Mponeng Madeni, Avustralya'da Super Pit ve Baddington madenleri, Endonezya'da Grasberg Madeni ve ABD'nin Nevada eyaletindeki madenler. 

Şu anda dünyanın en büyük altın madencisi Çin. Kanada, Rusya ve Peru da büyük üreticiler arasında.

Şirketler anlamında ise Barick Gold'un çoğunluk hissesine sahip olduğu Nevada Gold Mines, dünyadaki en büyük altın madeni tesisi ve bu madende yılda 3,5 milyon ons üretim yapılıyor.

Hâlâ yeni madenler bulunurken, büyük rezerv keşifleri giderek azalıyor. Bunun sonucu olarak da altın üretiminin çoğu, on yıllardır işlenen eski madenlerde yapılıyor.

Büyük çaplı madencilik, aşırı sermaye yoğun, yerin altında ve üstünde çok fazla makine ve uzmanlık kullanılan bir faaliyet.

Bugün dünya madencilik operasyonlarının yüzde 60'ı yer üzerinde, geri kalanıysa yeraltında.

Norman, "Altın çıkarmak zorlaşıyor. Güney Afrika'daki gibi birçok büyük, düşük maliyetli ve daha eski maden tükenme noktasına yakın. Çin'deki altın madenleriyse daha küçük ve dolayısıyla maliyetleri daha büyük." dedi.

Altın madenciliği anlamında dünyada henüz araştırılmamış çok az yer var. En çok umut vaat edenlerse Batı Afrika gibi istikrarsız yerlerde.

Altının ons (31,10 gram) fiyatı ağustos ayında 2 bin 74 dolar ile tarihteki en yüksek seviyeye çıktı. Fiyat rekor altın madenciliğinde faaliyetin artması anlamına gelmiyor.

Madencilik altın fiyatlarındaki değişiklikleri çok geriden takip ediyor.

Brandstaetter, "Operasyonun büyüklüğü düşünüldüğünde fiyatlama gibi dış faktörlere göre madencilik planlarını değiştirmek zaman alıyor." dedi.

Ayrıca rekor fiyatlar Covid-19 kısıtlamaları döneminde ortaya çıktı. Virüsün yayılmasını önlemek için madenler ya tamamen ya da kısmen kapatıldı.

Fiyat artışlarındaki itici güç de ekonomik belirsizlik döneminde altını daha güvenli gören yatırımcılardı.

Yeraltındaki altının miktarını tahmin etmek zor olabilir, ancak tek kaynak bu değil. Ay'da da altın var. Ancak bu altını çıkarıp dünyaya getirmenin maliyeti, altının değerinden çok daha fazla.

BBC Türkçe'nin haberine göre astronomi uzmanı Sinad O'Sullivan, "Ay'daki altını çıkarmaya kalkarsanız, çok para kaybedersiniz" dedi. Aynı durum, hava koşulları nedeniyle Kuzey Kutbu'ndaki rezervler için de geçerli. Okyanus tabanında da altın var, ancak bu rezervi çıkarmak da ekonomik değil." dedi.

O'Sullivan, "Altının bir avantajı da petrol gibi diğer yenilenemeyen kaynakların tersine geri dönüştürülebilir olması. Yani artık çıkaramasak da hiç altınsız kalmayacağız." değerlendirmesinde bulundu.