Nareciye üreticisini Rusya'nın ambargosundan ziyade Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki sokağa çıkma yasakları, soğuk hava ile Habur Sınır Kapısı'nın uzun süre kapalı olması vurdu. Savaş uçağının düşürülmesiyle Rusya'nın aldığı ambargo kararını Azerbaycan ve Bulgaristan üzerinden mal satarak bir ölçüde aşan üretici, ancak iç pazara hitap eden portakalı Güneydoğu'daki sokağa çıkma yasakları, soğuk hava ile Habur Sınır Kapısı'nın uzun süre kapalı olması yüzünden satamayınca fiyatlar iyice dibe vurdu.

Mersin Hali'nde komisyonculuk yapan Remzi Koldaş, narenciye sektöründeki var oluşlarının Rusya krizi, Doğu ve Güneydoğu'daki çatışmalar, soğuk hava ve Habur Sınır Kapısı'nın kapalı olması dolayısıyla tamamen durma noktasına geldiğini ifade etti. Ürünleri satamadıkları gibi sattıkları ürünlerin parasının da dönmediğini anlatan Koldaş, "Bu portakal için geçerli. Mandalinada rekolte bitiyor. Sona geliniyor. Mandalinada küçük bir hareketlenme söz konusu. Limonda fiyat yükselişi mevcut. Şu anda bizim toplan satışımız 2 lira ile 2 lira 30 kuruş arasında. Bunun yüksek olmasının nedeni ise rekoltenin düşük olması. Dünyanın birçok ülkesinde düşük olduğu gibi Türkiye'de de düşük. Her yılki rekoltenin yaklaşık yüzde 30'u gerçekleşti." diye konuştu.

Türkiye'den dolaylı da olsa Rusya'ya Azerbaycan, Bulgaristan üzerinden ürünlerin gittiğini anlatan Koldaş, "O bizi etkilemedi ama Güneydoğu'daki yaşanan çatışmalar ciddi bir oranda ürünlerimizin gitmesini etkiledi. Portakalda toptan satışımız şu anda 50 ile 60 kuruş arası, pazardaki fiyatı 75 kuruş ile 1 lira arası; mandalinayı 1 ile 1 lira 50 kuruş arasında satıyoruz, pazarda da 1 buçuk ile 2 lira arasında değişiyor." şeklinde konuştu.

Narenciyede yılbaşı sonrası Rusya krizinin aşılarak fiyatların yükseleceği yönünde çok ümitlendiklerini anlatan Koldaş, sözlerine şöyle devam etti: "Ama kesinlikle yükselme söz konusu olmadı. Ürünlerimiz dalda kaldı. Bu son 2 -3 gündür ülkemizde yaşanan soğuk havadan dolayı portakal ve limonu don vurdu. Bugünlerde belli olmasa da 5 -10 gün sonra portakalların susuz olduğu, acıma olduğu görülecektir. Rusya'ya ürünlerimiz her ne kadar gitse de para etmiyor. Yıl başından sonra Rusya'ya ürün gitmediği için tamamen elde kalacak düşecek diye bekliyorduk öyle ciddi bir düşüş söz konusu olmadı. Şu anda toptan satışımız 50-60 kuruş. Yıl başı öncesi 70-80 kuruşa satıyorduk. Biraz düşüş oldu."

"DİĞER MEYVELERDE YÜKSELİŞ BEKLENİRKEN PORTAKALDA AYNI DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL"

Halil Zavalsız ise Rusya'nın ambargosundan dolayı mal sevkiyatının yapılmaması nedeniyle fiyatların düşmesinin beklendiğini kaydetti. Havalar soğuk olunca Mersin'de ve Akdeniz Bölgesi'nde meyveleri soğuğun vurduğunu anlatan Zavalsız, cam seraların açılmaması nedeniyle mal çıkmadığını, o yüzden fiyatlarda düşüş beklentisi olmadığını anlattı.

Narenciyeye gelince durumun aynı olmadığını belirten Zavalsız şunları söyledi: "Portakal geçen sene 50 kuruş, evvelki sene 50 kuruş, 10 sene önce yine 50 kuruş. Bu sene yine 50 kuruş. Dalından zaten bunu 40-50 kuruşa alıyorlar. 20-25 kuruş da bunun masrafı var; kesim, nakliye masrafı var. Kar ve kışın da çok büyük etkisi oldu. Köy yolları da kapalı. Tüketici aşağılara inemiyor. Yani herkes marketten alışveriş yapıyor. Pazara manava gidemiyor."

Soğuk havadan dert yanarak sözlerine başlayan Bahri Esnek de şunları söyledi: "Bunu Rusya'nın çekmesi bekleniyordu, talep bekleniyordu orası çekmeyince Habur Sınır Kapısı uzun süre kapalı olunca mal iç piyasada kaldı. İç piyasada kar kış olunca fiyatlar böyle. Bu beklenen fiyat değil, geçen yıl zaman zaman arz talep olunca yükseliyordu ama üreticinin de alıcının da satıcının da yüzü gülmüyor. Gittiği yerde de satılmıyor. Millet sadece arabasını doldurmak için yapıyor. Üreticinin masrafı fazla, alıcının da masrafı fazla. Kimse memnun değil. Doğu'daki olaylar etkiler. Götürüyorlar satamıyorlar. Alıcı gelmiyor hale. Millet zarar ediyor." CİHAN