Misafirlikten ev sahipliğine, 60 yıllık göçün izleri

⏱ Okuma Süresi 3 dk•Yayınlanma Cuma, Ekim 29 2021

Türkiye'den Almanya'ya iş gücü göçü 60 yılı geride bırakırken, birkaç yıllığına çalışmaya gelen Türk işçilerinin geri dönmediği, onların çocukları ve torunlarının Almanya'da artık kalıcı olduğu süreçte neler yaşandı?

Misafirlikten ev sahipliğine, 60 yıllık göçün izleri

Neden işgücü göçüne ihtiyaç duyuldu?

Almanya İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra sanayide ve ekonomide büyük bir atılım yaptı. Savaşta adeta yerle bir olan ülke, yeniden kurulmaya başlandı. 1950'lerde ağır sanayi ve demir çelik gibi sektörlerde elde edilen başarılar "Alman mucizesi" olarak tarihe geçerken, mevcut iş gücü bu sanayi atılımı karşısında yetersiz kalmaya başladı. İstihdam açığını kapatmak için yurt dışından "Gastarbeiter" (Misafir işçi) davet edilmesi kararlaştırıldı. 1955'te İtalya, 1960'ta İspanya ve Yunanistan, 1961'de de Türkiye ile "işgücü anlaşmaları" imzalandı.

Türklerin göçü 1961'den önce başladı

Türkiye ile Almanya arasında "İşgücü Anlaşması" 1961'de imzalansa da Türk işçilerinin Almanya'ya gelişleri daha eskilere dayanıyor. Osmanlı Devleti döneminde de Almanya'ya eğitim veya çalışmak üzere gelen Türkler bulunuyordu. Birinci Dünya Savaşı'ndan önce 1913 yılında Berlin'de eğitim veya çalışmak üzere bulunan Türk sayısı kayıtlara bin 301 olarak geçti. Türkler 1950'lerin sonlarından itibaren Almanya'ya kendi imkanlarıyla, kendileri iş bularak gelmeye başladı.

DW'den Tuncay Yıldırım'ın haberine göre, Anlaşmadan yaklaşık 8 ay öncesine ait olan, 17 Şubat 1961 tarihli Hürriyet gazetesindeki bir haberde Almanya'da yaklaşık 8 bin Türk işçisinin çalıştığı belirtiliyordu. Ayrıca 1950'lerin ortalarında Türk gençleri staj için Almanya'ya geldi, önemli bir kısmı Almanya'da daha sonra işçi olarak kaldı. 30 Ekim 1961'de eski başkent Bonn'da imzalanan İşgücü Anlaşması ile Türkiye'den Almanya'ya iş gücü göçü resmi bir boyut kazanarak, belli düzenlemelere tabi tutulmuş oldu. Bu tarihten itibaren göç sistemli olarak gerçekleştirildi.

Anlaşma göçü hızlandırdı

60 yıl önce imzalanan anlaşmadan sonra Türkiye'den Almanya'ya iş gücü göçü hı