Maymun çiçeği virüsü hakkında neler biliyorsunuz? Yeni bir pandemi ihtimali var mı?

ABD'deki Jackson Laboratuvarı'nda bağışıklık sistemi profesörü Derya Unutmaz, BBC Türkçe'den Burak Atabay'ın virüsle ilgili sorularını yanıtladı.

Yeni bir virüs değil. Maymun adını alması da 1958 yılına dayanıyor. O sırada maymunlardaki bir salgın sonrası keşfedildi. Ancak çoğunlukla maymunlardan insanlara geçmiyor. Daha küçük; sincaplar, fareler, sıçanlar gibi hayvanlardan insanlara geçişi daha sık görülüyor.

Virüsün özelliği, çiçek virüsüne benzemesi. Tabii çiçek virüsü artık dünyada yok. Aşılarla yok edildi. Ona bir miktar benziyor ama o onun kadar ölümcül veya tehlikeli değil. Aynı aileden geliyor. Genel olarak Orta ve Batı Afrika'da görülüyor. Başka virüslerde olduğu gibi çoğunlukla hayvandan insana geçişler oluyor.

Afrika'daki virüsün de iki tipi var. Bunlardan biri Orta Afrika'da Kongo civarında olanı. Bu biraz daha tehlikeli. Ölüm oranı yüzde 10'lar civarına çıkabiliyor.

Diğeri de Batı Afrika'da Nijerya civarında olan. Ölüm oranı yüzde bir ya da daha altında. Genel olarak daha hafif geçen bir varyant oluyor.

Maymun çiçeği virüsü insandan insana vücut sıvılarından geçebiliyor, buna solunum yoluyla ağızdan çıkan sıvılar da dahil. Ama bu virüs koronavirüs gibi havada asılı kalabilen bir virüs değil o. Çok yakın bir temasta olmak lazım. Yani enfekte olmuş ve semptom gösteren kişiyle fiziksel bir ilişkide olmanız lazım.

Virüsün bir kuluçka evresi var. Bu kuluçka evresi 21 güne kadar çıkabiliyor. Ama virüs kuluçka devresinde bulaşıcı olmuyor. Bu, bu virüsü koronavirüsten ayıran çok önemli bir özellik. Virüsün bulaşması için semptomların bir miktar başlamış olması lazım.

Virüsün cinsel ilişki sırasında geçme olasılığı da var. Şu son vakaların biraz ona yönelik olduğu da düşünülüyor. Bunun nadir nadir bir durum olduğunu düşünüyoruz.