Financial Times’a konuşan Londra merkezli bir Türk analist de haberde isminin kullanılmaması kaydıyla yaptığı açıklamada, Türk bankalarının kendisine “Yabancı bankalara tek bir kuruş bile TL borç vermemeleri yönünde emir geldiğini" söylediğini iletmişti. Bloomberg’ün haberinde de BDDK'nın swap ve benzeri işlemleri bankaların öz kaynakların yüzde 25 ile sınırlandıran kararı hatırlatılarak, “Bazı Türk bankaları izin verilen maksimum likiditeyi önermekten bile çekiniyor” denmişti.
Hürriyet ve CNN Türk’ün internet sitelerinde salı günü yer alan bir haberde ise ismini vermeksizin konuşan bir bankacı, cuma günü dolar/TL kurunun yüzde 5’ten fazla yükselmesinin ardından Merkez Bankası ile BDDK’nın aldığı adımlarla birlikte TL cinsinden varlıkları ödemelerini karşılamayan bankaların dün akşam itibariyle temerrüde düştüğünü belirtmişti. Kaynak, “Karşılaştıkları durum çok net. Türk Lirası’na karşı aldıkları bu pozisyonu 3. günde de sürdürebileceklerini düşünmüyorum. Zira Merkez Bankası ve BDDK’nın eli çok güçlü. Geçici hatta kalıcı olarak ödeme sistemlerinden çıkarılma ile karşı karşıya kalabilirler. Citibank, JP Morgan ve Deutsche Bank gibi uluslararası bankaların adı geçiyor" diye konuşmuştu.
Ne olmuştu?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), ağustos ayında Türk bankalarının yurt dışında TL swap piyasasına sağlayabildiği likiditeyi öz kaynağın yüzde 50’yle sınırlandırmış, eylülde de bu oran yüzde 25’e indirilmişti.
ABD’de Fed’den gelen faiz artırımı beklentisinin sıfıra çekilmesi ve ardından Washington-Ankara hattında Golan Tepeleri gerginliği yaşanması olasılığının artması sonrasında geçen haftanın son iş gününde Türk Lirası’nın dolar karşısında yüzde 5’ten fazla değer kaybetmesi, Merkez Bankası, BDDK ve SPK’nın bazı adımlar atmasına sebep olmuştu.
Merkez Bankası, pazartesi ve salı günü bir hafta vadede repo fonlaması gerçekleştirmeyerek örtülü faiz artırımına gitmiş ve aynı iki günde TL karşılığı döviz depo piyasasında da ihale açmamıştı.
BDDK, cumartesi günü yaptığı açıklamayla JP Morgan'ın 22 Mart tarihinde döviz piyasalarına ilişkin yayımladığı raporun kapsadığı "yanıltıcı içerik" ile banka müşterilerini yanıltıcı ve manipülatif şekilde döviz alımına yönlendirdiklerine dair şikayet aldıklarını ve JP Morgan ile ismi verilmeyen ‘bazı bankalar’ hakkında soruşturma başlatıldığını duyurmuştu.
Ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da JP Morgan'ın yayımladığı raporun başta bankacılık hisseleri olmak üzere Borsa İstanbul AŞ'de işlem gören hisse senetleri üzerinde spekülatif etki yarattığına yönelik şikayetler üzerine inceleme başlattığını açıklamıştı.
Rahip Brunson krizi nedeniyle yaz aylarında ABD’yle yaşanan sorunlar sırasında 13 Ağustos 2018’de 6,88’e ulaşan Dolar/TL kuru, bu meselenin çözülmesinin ardından 31 Ocak’ta 5,16’ya kadar gerilemişti. Yaşanan son gelişmelerin ardından ise cuma günü 5.84'e tırmanan dolar/TL, atılan adımlar ve swap piyasasında faizlerin keskin artışıyla birlikte gün içinde 5.30’un altına kadar indi.
