Aktör Alec Baldwin, New Mexico'daki film setinde çekimde kullanılan kurusıkı silahı yanlışlıkla ateşledi.
Görüntü yönetmeni Halyna Hutchins hayatını kaybetti, yönetmen Joel Souza yaralandı.
Ekip "Rust" adlı filmin çekiyordu.
Hayatını kaybeden 42 yaşındaki görüntü yönetmeni Halyna Hutchins için başsağlığı mesajları yayımlandı.
Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Bu tür kazalar film sektöründe çok nadir yaşanıyor. Ateşli silahların film setlerinde nasıl kullanılacağı konusunda sıkı güvenlik kuralları var.
Avustralyalı aktör Rhys Muldoon, "Yakınlarda oynadığım filmde, plastik silahı bile her gün imzayla teslim ediyor, imzayla teslim alıyordum. Bu olay bu yüzden çok inanılmaz" diye konuştu.
Taklit ya da kurusıkı silahlar zararsız gibi görünseler de tehlikeli olabiliyor.
Kurusıkı silah nedir?
Film sektöründe normal mermi yerine kurusıkı mermiler kullanılıyor.
Çok inandırıcı görünmelerinin sebebi de aslında değiştirilmiş gerçek mermiler olmalarından kaynaklanıyor.
Normal olarak mermilerde bir kovan kısmı oluyor. Bu ona hız veren patlayıcı tozun (barut) içine konduğu kısım. Silah ateşlendiğinde bu barutu tutuşturuyor o da kovanın ucundaki asıl tehlikeli kısım olan mermi çekirdeğini fırlatıyor.
Kurusıkı mermilerde ise, sadece ucunda mermi çekirdeği olmayan bir kovan atılıyor.
Kurusıkı silah dediğimiz şey de aslında bir çok farklı tür şeyi ifade etmek için kullanılıyor.
Bunlar replika ya da işlevsiz yani ateş almayan silahlar da olabilir.
Ama çoğunlukla kurusıkı mermi atan gerçek silahlar kullanılıyor.
Böylece gerçeğe yakın bir sonuç elde edilmiş oluyor. Kurusıkı mermi de tıpkı gerçek silah sesi gibi ses, kıvılcım çıkarıyor ve kovan fırlatıyor.
Daha önce böyle bir kaza oldu mu?
Evet. Dünyaca ünlü dövüş sporu filmleri efsanesi Bruce Lee'nin oğlu Brandon Lee, 1993 yılında "The Crow" adlı filmin çekimi sırasında kullanılan kurusıkı silahın içinde yanlışlıkla bir boş mermi kaldığı için 28 yaşında hayatını kaybetti.
Boş mermilerde, kurusıkı mermilerden farklı olarak, mermi çekirdeği vardır ama kovanda ateşleyici yoktur ve tetik çekildiğinde ateşleme olmadığı için hiçbir şey olmuyor.
Bunlar, sadece yakın çekimlerde, mermi görüntüsü efekti için kullanılıyor.
Lee'nin vurulduğu olayda, bu sahne için, silah aslında olması gerektiği gibi kurusıkı mermilerle doldurulmuştu. Ama daha önceki sahnede kullanılan bir boş merminin namluya sıkıştığı fark edilmemişti. Silah ateşlenince patlayan kurusıkı, namluda kalan çekirdekli boş mermiyi Lee'ye atarak ölümüne neden oldu.
Lee vurulduktan sonra kameralar çekime devam etti ve ancak sahnenin sonunda yerden kalkmadığında bir şeylerin yolunda olmadığı anlaşılmıştı.
Bir başka benzer hadise de 1984 yılında yaşandı. Amerikalı oyuncu Jon-Erik Hexum filmin çekimindeki gecikmelere sinirlenip bir televizyon şovunun yapıldığı sette tehlikeli bir şaka yapmaya kalktı.
İçinde kurusıkı bir mermi bulunan toplu tabancayı şakağına dayayıp tetiği çekiverdi.
Hexum, merminin hızıyla ölmediyse de patlamanın şiddeti kafatasını çatlattı ve bir kaç gün sonra hastanede hayatını kaybetti.
Kurusıkı mermi ve silahların güvenliği nasıl sağlanabilir?
Hexum'un ölümü kurusıkı mermi ve silahların tehlikelerini gündeme taşıdı. Ucunda mermisi olmasa bile kurusıkı kovanın patlaması çok güçlüydü.
Riski artıran bir faktör de film setlerinde görsel etkiyi artırmak için daha çok toz barut tozu kullanılması.
Film setleri genellikle kurusıkı silahların kullanılması konusunda çok sıkı kurallar uyguluyor. Bu işler için kullanılan silahları sağlayan uzman firmalar var ve kullanımı konusunda film ekibini bilgilendiriyorlar.
Alec Baldwin ile daha önce silah danışmanı olarak çalışmış böyle bir uzman olan Mike Tristano, "Her film setinde temel güvenlik önlemleri vardır" diyor ve ekliyor:
"Hiç bir zaman, ateş almayan bir silah bile olsa hiç bir silahı bir kişiye doğrultmazsınız. Bu olayın nasıl olduğunu ve nasıl bu kadar büyük kayba yol açtığını hiç anlayamıyorum."
Filmlerde sık sık çekilen bir sahne aktörün doğrudan kameraya doğru ateş etmesi. "Fury", "Imitation Game" gibi filmlerde çalışmış olan Steven Hall, bunun yalnızca bütün önlemler alındıktan sonra çekildiğini anlatıyor:
"Ateş edilen yönde çalışıyorsanız, yüzünüzde bir maske, gözlerinizi koruyacak aletler takarsınız, Perspex (bir tür sert plastik) bir perdenin arkasından çalışırsınız ve o yöndeki insan sayısını da minimuma indirirsiniz. Burada anlamadığım iki kişinin birden aynı trajik olayda nasıl vurulabildiği."
Silah efektleri bilgisayarlarla gayet ucuza sonradan eklenebildiği halde neden hala silahlarda kurusıkı mermi kullanıldığını merak ettiklerini söyleyen sektör çalışanları da var.
"Westworld" ve "Mare of Easttown" gibi yapımlarda çalışan oyuncu ve yönetmen Craig Zobel Twitter'daki mesajında "Artık setlerde kurusıkı mermiyle ya da herhangi bir şekilde doldurulmuş silahlar kullanmak için hiçbir sebep yok. Tamamen yasaklanmalı" dedi.
Televizyon yazarı David Slack de "Kurusıkı silahlar da silah. Kurusıkı mermilerde barut tozu var" diye konuştu ve ekledi:
"Bunlar insanları yaralayabiliyor, öldürebiliyor ve yaraladı, öldürdü. Eğer kurusıkı silahların doğru dürüst önlem alınmadan kullanıldığı bir film setindeyseniz, orayı terk edin. Hiçbir şov insan hayatını tehlikeye atmaya değmez."
