Tarihini ve kültürünü bilen nesillerin yetişmesi sağlıklı toplumların ideal unsurlarındandır. Çocuk yaşlarda edinilen bilgiler, hem kalıcı özellik taşır, hem de bir kültürel değer olarak kişinin benliğine yerleşir. Bu gözle bakıldığında, medeniyeti ve insanlığıyla asırlar boyu kendinden bahsettiren Osmanlı'yı yeni kuşaklara aktarmak, bu medeniyetin çocukları olarak herkese bir sorumluluk yüklüyor. İstanbul'u İstanbul yapan, dahası bir medeniyet başkenti yapan incelikler ve güzellikler, bir masal kurgusu içerisinde kaleme alındı ve “altın” değerinde bir eser ortaya çıktı. Nesil Çocuk Yayınları arasında yayınlanan eser, “Kitap Kuşu” kurgusu üzerinden ilerliyor. Kuşların sultanı Kitap Kuşu, Kaf Dağı'nın sultanının görevlendirmesiyle zaman ve mekân ötesi yolculuğa çıkıyor ve masal şehri İstanbul'a geliyor. Burada insanî güzellikler derliyor ve gördüklerini her gün masal defterine yazıyor. Kitap Kuşu neler mi görüyor? Kuşların minyatür saraylarını ve sadece kedilerin tedavi edildiği özel kedi hastanesini görüyor, etkileniyor. Atlara haftada bir gün tatil yaptıran faytoncuyu görüyor, kanatlarıyla alkışlıyor. Fakirlerin bakkal borcunu ödeyen cömert zengini görüyor, duygulanıyor. Sadaka taşına gizlice para koyan varlıklı insanı ve sadece ihtiyacı kadarını alan fakiri görüyor, hayran kalıyor. Yirmi katırla taşınan kütüphaneyi görüyor, ne büyük bir ilim sevgisi diyor. Okula yeni başlayan çocuklara eşlik eden “âmin alayı”nı görüyor, kendisi de onlara katılıyor. Derdi olanlara derman yetiştiren âlimin “sepet asansörü”nü görüyor, içinden dualar ediyor. Boğaz'ı uçarak geçen Hezarfen'i görüyor, şaşakalıyor. Karıncayı incitmeyen sultanı görüyor, ne güzel bir incelik diyor. Ve bunları kalem tutan kanatlarıyla yazıyor yazıyor ve ortaya “İstanbullu Masallar” çıkıyor. Nurefşan Çağlaroğlu'nun damaklarda edebî tat bırakan üslubu, İlknur Salman'ın harika masalsı çizgileriyle “İstanbullu Masallar” çocukların elinden düşüremeyeceği, büyüklerin de çocuksu duygularla okumadan edemeyeceği bir kitap özelliği taşıyor. “İstanbullu Masallar” isimli eserin yazarı Nurefşan Çağlaroğlu ile röportaj: İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olduğu 2010 yılında yapımcılar, yayınevleri, belediyeler ve daha pek çok kuruluş yeni projelere yelken açtı. Nesil Çocuk Yayınları da İstanbul'u Türkiye'ye belki de dünyaya masal tadında anlatmak için güzel bir projeye imza attı. Çocuklar için yazılan bu kitap büyüklerin de zevkle okuyacağı bir özellik taşıyor. Çocuk kitap yayıncılığının son yıllarda çok daha fazla ivme kazandığı bir gerçek… Ebeveynler çocuklarının eğitimi için kitaplara büyük önem veriyor. Yayınevleri kaliteli kitaplar çıkarmak için bu konuya çok daha fazla emek harcıyor. Elbette ki çocuklar da artık eskiye göre çok daha fazla kitap okuyor. Biz de bu doğrultuda İstanbullu Masallar kitabının yazarı Nurefşan Çağlaroğlu'yla kitabını, çocuk dünyasını ve geleceğe yönelik planlarını konuştuk. İşte o samimi sohbetten röportajımıza yansıyan sevgi dolu sözler… Nesil Çocuk Yayınları'nın Yazarı Nurefşan Çağlaroğlu… Sizi bu şekilde tanıtabiliriz. Peki, bunun da ötesinde sizi daha yakından tanıyabilir miyiz? Nurefşan Çağlaroğlu Bursa doğumlu. Evli ve iki çocuk annesi. Ön lisans mezunu. 14 yıldır büyük yürekli çocuklar ve çocuk yürekli büyükler için yazıyor. Neden çocuk kitapları, neden çocuk dünyası? Çünkü çocukların gözlerindeki ışığı seviyorum. Kalplerindeki samimiyeti seviyorum. Coşkuyla süsledikleri rengârenk dünyaları seviyorum. Onlar için yazarken temiz ve renkli dünyalarına giriyorsunuz. Çocukların kalplerinin incelikleriyle el ele veriyor kalbiniz. Fıtratın temizliği çekiyor kendine sizi. Çocukluğun beyaz sayfalarına, güzel kelimeler, güzel manalar nakşetmek mutlu kılıyor beni. Çünkü hayra dair güzellikler değer katıyor dünyamıza. Nesil Çocuk Yayınları'ndan çıkan en son kitabınız İstanbullu Masallar fikri nasıl ortaya çıktı? İstanbul'u İstanbul yapan, bizim ecdadımızdır. Bir medeniyet şehridir İstanbul. Şanlı ecdadımızın, sergilemiş olduğu yaşam tarzıyla hayatın inceliklerine vâkıf olduğunu düşünüyorum. Bu incelikleri, değerleri yeni nesillere de aktarmak adına projeyi başlattık. İstanbullu Masallar'ı, İstanbullu Masallar yapan özellik nedir? İstanbul'un kültürü, tarihi, medeniyeti dünyaya örnek olacak mahiyettedir. Bu değerlerin çocuklarımıza aktarılması ideallerimiz arasındadır. Dünya barışının yolu bence sevgiden, ilimden ve adaletten geçiyor. Kısacası kitaptaki mesajımız; bizi insan yapan değerlere yani sevgiye, şefkate, ilme, adalete sahip çıkalım. İstanbullu Masallar kitabının verdiği en önemli mesaj sizce nedir? Gerçek mutluluk sevginin sevilmesi, ilmin değerinin bilinmesi ve adaletin öncelikle iç dünyalarımızda yer edinmesiyle mümkün olabilir. Bu özellikleri taşıyan insanlar bir medeniyet kurabilir. Dünyaya önder olabilir. Dünya barışının yolu bence sevgiden, ilimden ve adaletten geçiyor. Kısacası mesajımız; bizi insan yapan değerlere yani sevgiye, şefkate, ilme, adalete… sahip çıkalım. Kitaba neden İstanbullu Masallar ismini verdiniz? Kitapta anlatılanlar, İstanbul'da geçen olaylardan ilham almakta. İstanbul şehri, güzelliği, asaleti ve inceliği temsil ediyor. Kitapta işlenen konuların çoğu mekân olarak İstanbul'da geçiyor. Bu yüzden yazılan masallar da İstanbullu oldu. Osmanlı medeniyetinin güzel özelliklerini masal formunda işlemenizin özel bir sebebi var mı? Masal, en eski türlerden birisi. Çocukluğumuzda büyüklerimizden dinlediğimiz, kitaplardan okuduğumuz masallar hepimize çok şey kazandırdı. Masal, çocukların da büyüklerin de zevkle okuduğu metinler olmuştur hep. Masal çocuğun hayal dünyasıyla örtüşen bir tarz. Çünkü çocukken hayatı masal tadında yaşıyoruz. Yüreğimiz hep iyilerden yana, doğrulardan, güzellerden yana. İstanbullu Masallar kitabının ana karakteri Kitap Kuşu… Neden ana karakteri kuş seçtiniz? Kuş benim dünyamda mutluluğu, coşkuyu ve özgürlüğü temsil ediyor. Mekândan mekâna geçişi çok kolay. Ve kuşlar yüksekte uçtukları için hâkim bir bakış açısını temsil ediyor. Olayları ve varlıkları en doğal halleriyle okuyabiliyorlar. Dahası çocuk kalbiyle kuşlar el ele. Ayrıca, kitaplar da bir kuştur benim dünyamda, kalpten kalbe konarlar. İçindeki güzel hakikatler, okuyucunun yüreğine yazılır. Her kuş da bir kitaptır aynı zamanda. Satır satır güzellikler yazar onlar da, Sanatkârına dair. Kuş kitabını da, kâinat kitabını da okumakla görevli insan aslında… Kitap Kuşu'nun özellikleri konusunda biraz bilgi verebilir misiniz? Kitap Kuşu, yaşadığı olay örgüsü içinde İstanbul'u İstanbul yapan değerlerin sırlarını çözmeye çalışıyor. O, iyi yürekli, meraklı ve azimli bir kahraman… Rengârenk kanatlarıyla, çocuk dünyasını temsil ediyor. Estetik, zarif çizgileriyle çocukların zengin duygularının portresini çiziyor. Olaylara objektif bakabiliyor. Dahası sabrı ve azmi tavsiye ediyor usul usul ama didaktiklikten kaçınarak… Kitapta geçen yan karakterler hakkında bilgi alabilir miyiz? Musikar Kuşu, bir diğer karakter. Musikar Kuşu, gagasından ses çıkan bir kuş. Gagasındaki deliklere rüzgârın girmesiyle harika melodiler çıkar. Kalbin sesini estetik bir nağmeyle ifade eder. Bunun dışında her masalın ayrı bir kahramanı var. Genelde kahramanlarımızın özel isimleri yok. Çünkü onlar bir medeniyeti temsil ediyorlar. Okuyucu masaldaki kahramanları, iç âleminde tanıdığı bir isimle özdeştirebilir. Buna fırsat verebilmek adına isim kullanmadım. Ama kitabımızın satırları arasında tanıdık simalar da bulmak mümkün: Kanuni Sultan Süleyman, Hezarfen Ahmet Çelebi, Zembilli Ali Cemali Efendi gibi… İstanbullu Masallar kitabında işlediğiniz özel konuları nasıl seçtiniz? Önce medeniyetimizdeki güzelliklerle ve inceliklerle ilgili araştırmalar yaptım. Çocuk dünyasıyla da örtüşeceğini düşündüğüm olayları tespit ederek yazmaya başladım. Bu kitabın devamını düşünüyor musunuz? Şimdilik böyle bir çalışmam yok. İleride düşüncem ne olur, bilemem. Ama ben Kitap Kuşu'nu seviyorum. Devamı gelsin isterim. Çocuklar masallarda kendilerini bulurlar. Kahramanla özdeşleşerek onun yaşadığı mutlulukları yaşar, onun öğrendiklerini öğrenirler. Çocukları eğitmenin en güzel tarzlarından biri diye düşünüyorum masalları… Çocuk dünyasında ve çocuk eğitiminde masalların yeri hakkında neler söyleyeceksiniz? Çocuklar masallarda kendilerini bulurlar. Kahramanla özdeşleşerek onun yaşadığı mutlulukları yaşar, onun öğrendiklerini öğrenirler. Çocukları eğitmenin en güzel tarzlarından biri diye düşünüyorum masalları. Ana dile katkısını da unutmamak lazım. Yorum yapabilme, kendini ifade edebilme eğitimi de masal satırları arasına ince ince gizlenmiştir. Masallarda iyi-kötü, güzel-çirkin, haklı-haksız ikilemi, yoğun biçimde karşımıza çıkar. Bunun ötesinde çirkinlikleri, kötü davranışları öne çıkarmamak, tasvir etmemek çok önemli. Ben bu noktaya özel bir önem veriyorum. Olumsuz tasvirden ısrarla kaçınıyorum. Sizce çocuk kitaplarında olması gereken özellikler nelerdir? Eserlerde hiçbir din, ırk, mezhep, grup, meşrep ve mesleği rencide ve tahkir edici öğelere yer verilmemesi, İçerik, dil ve anlatım yönünden hedef kitleye uygun tarzda eser verilmesi, Hedef kitlenin rahatlıkla anlayabileceği, yalın bir dilin tercih edilmesi, Çocuksu bir anlatımla, çocuğu anlayan bir yaklaşımla, çocuğun dünyasından çocuğun dünyasına açılan bir tarzla sanat, estetik, edebiyat zevkinin gözetilmesi, Kin, nefret, karamsarlık, intikam, kötümserlik, şiddet, düşmanlık gibi olumsuz duygu ve davranışlara yöneltecek betimlemelerden, söz ve ifadelerden kaçınılması, Daima sevgi, ümit, hoşgörü, medenî cesaret, barış, dostluk, yardımlaşma gibi olumlu duygu, düşünce ve davranışların ön plana çıkarılması, Heyecan verici bir anlatımla merak ilmeklerinin ustaca örülerek okuyucunun sıkılmaması, Aşırı mecazlardan, soyutlamalardan kaçınılması, üslup ve kurgu bakımından düzeye uygun olması, İnsanın kâinat içinde sahipsiz ve hâmisiz olduğu izlenimi veren söylemlerden uzak durulması. Çocuk kitabı deyince ne anlamamız gerekiyor? Anne deyince aklınıza neler geliyor? Çocuklarının yaşlarına göre kitap seçimi konusunda anne ve babalara neler söyleyeceksiniz? Öncelikle çocuk kitabı deyince aklımıza iki farklı değerlendirme geliyor. Birisi çocuklar için yazılmış kitaplar, diğeri ise her biri özel bir kitap olan “ÇOCUKLAR” yani çocukların ta kendisi... Okul öncesi dönemin şekillendirilmesinde kitapların, özellikle de en şirin ve manası derin olan “anne kitabının” önemi çok büyüktür. Anne kitabı çocuklarımızın okuduğu ilk ve en özel kitaptır. Anneler şefkate, fedakârlığa, sevgiye dair ince satırların nakşolduğu şirin bir kitaptır. Çünkü anne eğitimiyle başlar ve devam eder çocuğun eğitimi. Anneler hem kitaptır, hem yazar. Onlar, geleceğin şirin kitaplarını yazarlar şekillendirdikleri ruhlarla. Çünkü çocuklar, annelerin yazdığı en değerli kitaplardır. Çocuklar için yazılmış kitaplarla ilgili olarak da: Özellikle seçilen kitaplar çocuğun seviyesine uygun olup, ilgi alanları gözetilerek tercih edilmelidir. Baskı ve resim kalitesi dikkate alınmalı, kitaplar metni ve çizgileriyle çocuk dünyasına girebilmelidir. Üslup yumuşak ve çocuksu duyarlılığı taşımalıdır. Verilmek istenilen güzellikler didaktiklikten uzak satırların arasına ustaca yerleştirilmiş olmalıdır. Nurefşan Çağlaroğlu çocuklar için yeni projeler düşünüyor mu? Yeni projelerim var. Bir kısmı baskı yolunda. Bir kısmının yazım aşaması devam ediyor. İsterseniz bunları sürpriz olarak sunalım. Son olarak neler söylemek istersiniz? Çocuklar için yazmak, insan ruhunu ışıldatan, fıtratla yüz yüze getiren bir olay. Çocukları, dünyalarını ve onlar için yazmayı seviyorum. İstiyorum ki onlar da güzelliklerle donanmak için kitaplarla el ele versinler; Kitap Kuşu'yla gönül gönüle versinler. Ecdadımızın değerlerine sahip çıkarak insaniyetin zirvesine ulaşsınlar… Bütün çocuklara ve kalbi çocuk olanlara sevgilerimle… Röportaj: Emel Nermin Temel