TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü
Haluk Akalın, ses, biçim ve söz varlığı bakımından diller arasında son derece güçlü bir konumda bulunan
Türkçe'yi
gençlere ve çocuklara sevdirmek ve keyifli şekilde öğrenmelerini sağlamak için eğitim CD'si hazırladıklarını söyledi.
Akalın, dünyada yaklaşık 220 milyon kişinin Türk dilinin çeşitli lehçelerini ve yazı dilini kullandığını bildirerek, coğrafi olarak yaklaşık 12 milyon metrekare alanda Türkçe konuşulduğunu belirtti.
Türkçe'nin geliştirilmesi için TDK'nın yoğun çalıştığını anlatan Prof. Dr. Akalın, ''Bütün
Türkiye Türkçesi'nin söz hazinesi bu kutunun içinde. Gençlerimiz ve çocuklarımız keyifle bundan yararlanabilir'' dedi.
600 BİN SÖZ VARLIĞI
Akalın, kitle
iletişim araçlarındaki yayınların Türkçe konuşan herkes tarafından takip edilebildiğini hatırlatarak, bu durumun ''insanların anayurtlarıyla ilişkilerini koparmamasında'' etkili olduğunu ifade etti.
''Ancak insanlarımız Türkçe'nin gücünden haberdar değiller, 200 kelimeyle konuşuyorlar'' eleştirisinde bulunan Akalın, ''Oysa yazı dilimizin söz varlığı 110 binin üzerinde. Deyimlerimiz ve atasözlerimiz önemli sayıda.
Bilim ve sanat terimlerimizin sayısı 190 bin gibi zengin bir sayıda. Kabaca bir hesapla 600 bine ulaşan bir söz varlığına sahip Türkçe'' dedi.
SANAL ORTAMDA TÜRKÇE
Akalın, TDK'nın
sanal ortamdan
hizmet verdiğini de hatırlatarak, ''Sözlüklerimiz ve yazım kılavuzumuz, bilim ve sanat terimleri sözlüğümüz de kullanımda. Ayrıca cep telefonlarından da
sözlüklerimize ulaşılabiliyor. TDK olarak bütün alanlarda Türkçe'nin kullanımını yaygınlaştırmak için çalışıyoruz, bütün kaynakları seferber ettik'' dedi.
TDK'nın 75. Dil Bayramı dolayısıyla bu CD'yi hazırladığını kaydeden Akalın, ''Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu'' isimli bu CD'yi 26
Eylül Dil Bayramı'nda Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül'e sunacaklarını bildirdi.
CD'de, Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzunun yanı sıra kelimelerin okunuşlarına ilişkin seslendirme bölümüne de yer verdiklerini anlatan Akalın, ''Kelimelerin söylenişleriyle ilgili sıkıntılar vardı. Bu CD'de doğru ve örnek söylenişlerini, TRT spikerleri Göksel Durna ile Rahmi Aydın seslendirdiler. Kullanıcı sözün söylenişini duyduktan sonra kendisi de tekrarlayarak öğrenebilir doğru söyleyişi. Söyleyiş bozukluğunu düzeltebilir'' diye konuştu.
CD içerisinde 110 bin 804 sözcük bulunduğunu kaydeden Akalın, seslendirilmiş sözcük sayısının ise 68 bin 640 olduğunu ifade etti.
OYUNLAR
Akalın, Türkçe öğrenmeyi keyifli hale getirmek için CD'ye oyunlar koyduklarını belirterek, dağıtacakları CD'nin içerisindeki oyunları ''Çocukların, gençlerin, Türkçe'ye meraklı herkesin oynayabileceği 4 oyun var.
Oyunlarla söz varlığımızı özümsemek ve Türkçe'yi zenginleştirmek daha da kolay hale gelecek ve zevkli olacak. Oyunlar, 'sözcük türetme', 'deyim' ve 'atasözü türetme', TDK'nın türettiği terimleri daha da yaygınlaştırmak için yapılan bir çalışma 'terim avı' ve son oyunumuz ise son derece zor bir oyun. Türk diline ilişkin atasözü ve özdeyişlerin yer aldığı bir oyun'' sözleriyle tanıttı.
Oyunların yanı sıra CD'de
bulmaca çözümüne yardımcı bir yazılımın da bulunduğunu kaydeden Akalın, ''Bu yazılımda, kelimedeki
harf sayısını ve harfleri verdiğinizde program size bunun olasılıklarını veriyor. Ayrıca kafiye üzerine de bir program var. Burada da kelimeyi yazdığınızda kafiyeli kelimeyi veriyor. Son olarak tekerlemelerimiz var. Dil yeteneğini geliştirmek isteyenlere yönelik bir çalışma bu. Tekerlemeler seslendirildi'' dedi.
Akalın, CD'nin herkesin alabilmesi için en fazla 10 YTL'ye satışa sunulacağını söyledi.
TDK'nın 1953'ten beri yayınladığı ''Belleten'' isimli derginin de bütün sayılarına ulaşmada bazı sorunlar yaşandığını belirten Akalın, 75. Dil Bayramı dolayısıyla derginin tüm sayılarının da CD haline getirildiğini bildirdi.
DİL BAYRAMI ETKİNLİKLERİ
Prof. Dr. Akalın, 26 Eylül 1932'de
Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ün önderliğinde başlayan Türk Dil
Kurultayı'nın 75. yılının etkinliklerle kutlanacağını hatırlatarak, 26 Eylül'de başlayacak etkinliklerin 3 gün süreceğini söyledi.
Türk Dil kurultaylarının Türkçenin geliştirilmesi, özleştirilmesi için önemli ortamlar yarattığını belirten Akalın, Türkiye'de dil seferberliğinin bu kurultaylarla başladığını kaydetti.
''26 Eylül, Dil Devrimi'nin başladığı tarihtir'' diyen Akalın, bu tarihin daha sonra verilen bir önergeyle ''Dil Bayramı'' olarak kutlandığını ifade etti.
75. Dil Bayramı'nın, Türkçe'nin durumu ve gelişiminin değerlendirileceği bir etkinlik olacağını anlatan Akalın, ''Biz bunların değerlendirilmesi amacıyla etkinliklerimizi 1 yıla yayma kararı aldık. Gençlerimizi topladık. Sözü öncelikle gençlerimize verdik. Türkçe'ye Genç Bakış Kurultayı düzenledik. O kurultay da Dolmabahçe Sarayı'nda, yapıldı. 60'ı aşan yayın hazırladık ve 75. yıl kapsamında yayınlanıyor'' dedi.
HER ALANDA TÜRKÇE
Prof. Dr. Akalın, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül,
TBMM Başkanı Köksal Toptan,
Devlet Bakanı Mehmet Aydın ile
Kültür ve
Turizm Bakanı
Ertuğrul Günay'ın da katılımıyla 26 Eylül'de başlayacak Dil Bayramı kapsamında düzenlenecek konferanslarda sağlık,
siyaset, ekonomi, kitle iletişim araçlarının da aralarında bulunduğu her alanda Türkçe'nin durumunun değerlendirileceğini belirtti.
Türkçe'nin 75 yılda geçirdiği değişimlerin ele alınacağı bu konferansta ''Kitle İletişim Alanında Türkçe'' oturumuna, Radyo
Televizyon Üst Kurulu Başkanı Zahid Akman'ın
başkanlık edeceğini bildiren Akalın, oturumda TRT Genel Müdür Vekili Ali
Güney,
Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü
Hilmi Bengi ile bazı köşe yazarları ve sunucuların da konuşmacı olacağını belirtti.
Sağlık Bilimleri oturumunda tıbbi kelimelerin Türkçeleştirilmesinin değerlendirileceğini anlatan Akalın, Türkçe'nin kullanıldığı her alandaki durumunun ve gelecekte neler yapılması gerektiğinin ayrıntılı olarak değerlendirileceğini söyledi.
Akalın, TRT ile TDK işbirliğinde Dil Bayramı 75. Yıl Özel
Programının da TRT'den canlı yayınlanacağını bildirdi.
AA