Başbakan İsmet Paşa'nın
kanun teklifiyle; Büyük Kurtarıcı'ya ''gerçekleri dile getiren en uygun, en güzel, en anlamlı
soyadının verilmesi'', Mecliste oy birliğiyle alkışlar arasında kabul edildi.
TBMM'nin,
Mustafa Kemal'e ''
Atatürk'' soyadı verilmesine ilişkin oturumunu anlatan
Anadolu Ajansının haberi özetle şöyleydi:
''Reis, kanun teklifinin heyeti umumiyesini okudu. Bundan sonra kürsüye gelen İsmet Paşa dedi ki: 'Arkadaşlar, Büyük
Önderimiz, Cumhurreisimizin soyadı için kanun teklif ediyoruz. Düşündük ki, Soyadı Kanunu tatbik olunurken, Büyük Önder'in taşıyacağı adı
tayin, Büyük Meclisin borcudur. Bu kanunla Atatürk adını teklif ediyoruz.
İnanıyoruz ki, Atatürk adıyla büyük Türk Ulusu en büyük oğluna, en büyük saygılı hitabını yapmış olacaktır.' (Alkışlar)''
Belli başlı diğer olaylar
21
Kasım
1783- Jean de Rozier ve Marquis d'Arlandes, Paris'te 500
feetin üzerine çıkarak balonla ilk uçuşu gerçekleştirdi.
1877- Edison, fonografı
icat ettiğini duyurdu.
1922-
Lozan Konferansı çalışmalarına başladı.
1923- Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa, İsmet Paşa, Kazım
Karabekir
Paşa, Ali Fuat Paşa, Kazım Paşa, Refet Paşa, Fahrettin Paşa, Cafer
Tayyar Paşa ve cephede kahramanlık ve fedakarlık gösteren bazı
sivil
mebuslara, yeşil kırmızı şeritli
İstiklal Madalyası verilmesi
hakkında Baş
bakanlık Tezkeresi TBMM'de kabul edildi.
1927-
Samsun-
Amasya demiryolu hattı işletmeye açıldı.
1938- Atatürk'ün naaşı,
törenle Etnografya Müzesi'ndeki geçici
istirahatgahına getirildi.
1940- Tüm
Türkiye'de hava saldırılarına karşı karartma
uygulamasına başlandı.
1941- Yükseköğretimde ''Türk İnkılap Tarihi'' dersi zorunlu tutuldu.
1952- ABD, ilk
hidrojen bombasını Pasifik'te patlattı.
1972-
Ankara Radyosu, yurdun her yerine yayın yapmaya başladı.
1996-
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) Antlaşması
Paris'te imzalandı.
2002- Prag'taki NATO Zirvesi'nde
Litvanya,
Letonya,
Estonya,
Bulgaristan,
Romanya,
Slovakya ve Slovenya'nın ittifaka
katılmaları kabul edildi.
2005- Türkiye'nin,
Oscar ödüllerinin ''En İyi Yabancı
Film''
dalındaki temsilcisi ''
Gönül Yarası'', New York'ta düzenlenen
Uluslararası Queens Film Festivali'nde ''En İyi Film'' ödülünü aldı.
22 Kasım
1332- Şair Aşık Paşa öldü.
1617- Sultan I. Ahmet öldü; I. Mustafa
tahta çıktı.
1906-
Öykü yazarı Sait Faik Abasıyanık doğdu.
1906- SOS
tehlike sinyali, Berlin'deki uluslararası
radyo
telgraf konvansiyonunda kabul edildi.
1948- II. Türkiye İktisat Kongresi toplandı.
1950- Dünya Barış Konseyi,
şair Nazım Hikmet'e,
İspanya'dan
Pablo
Picasso, Şili'den Pablo Neruda, Amerika'dan Paul Robeson
ve Polonya'dan Wanda Jakubowska ile beraber Uluslararası Barış
Ödülü verdi.
1962-
Hükümetin davetlisi olarak Türkiye'yi ziyaret eden
Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'un gezisi olaylı geçti.
1963- ABD Başkanı John F. Kennedy, Dallas'ta suikastta öldü.
1968- Ankara'da Dr. Kemal
Beyazıt ve ekibi, ilk
kalp naklini
gerçekleştirdi. Maviş Karakurt adlı
hasta 18 saat yaşayabildi.
1975- Monarşi İspanya'ya geri döndü;
Carlos İspanya Kralı oldu.
1976-
Yazar Sevgi Sosyal, 40 yaşında öldü.
1982- Açıköğretim uygulaması başladı.
1982- Türkiye I. Pul Kongresi Ankara'da yapıldı.
1983- TRT Genel Müdürü Macit Akman, ''Yorgun Savaşçı'' filminin
yaktırıldığını açıkladı.
1994-
Tiyatro oyuncusu Asuman Korad, Ankara'da hayatını kaybetti.
2005- Atatürk'ün Nutuk'u orijinal metninden Rusça ve
Yunanca'ya çevrildi.
2006-
Dünya Ekonomik Forumu Türkiye Zirvesi
İstanbul'da başladı.
23 Kasım
1918-
Fransız generali Franchet d'Esperey, işgal orduları
komutanı olarak İstanbul'a girdi. Beyaz ata binen Franchet
d'Esperey'e, ''bir
kral gibi'' tören yapılması tepki çekti.
1925- Şurayı Devlet (
Danıştay) kanunu kabul edildi.
1936- Henry R. Luce tarafından yayınlanan Life dergisinin ilk sayısı çıktı.
1942- ''Casablanca'' filminin ilk gösterimi New York'ta yapıldı.
1967- ABD Başkanı Johnson'un Kıbrıs özel temsilcisi Cyrus Vance, Kıbrıs krizini görüşmek üzere Ankara'ya geldi. Daha sonra Türkiye'ye gelen BM Genel Sekreteri U. Thant'ın özel temsilcisi Rolz Bennet ile Vance, temaslarından sonuç alamayınca Atina'ya geçti.
1970- Türkiye'nin Ortak Pazar'a üyeliği için 22 yıllık geçiş
dönemi öngören Katma Protokol, Brüksel'de imzalandı.
1976- Fransız düşünürü Andre Malraux öldü.
1985- DSP Genel Başkanlığına
Rahşan Ecevit seçildi.
1990- Prof. Dr.
Tansu Çiller, DYP'den siyasete atıldı.
1992- Türk tiyatrosunun önemli isimlerinden
sanatçı Vasfi Rıza
Zobu 90 yaşında öldü.
1993-
Seramik sanatçısı
Ünal Cimit 59 yaşında öldü.
24 Kasım
1870- Mizah gazetesi ''Diyojen'' yayımlandı.
1927- Ankara'da, Heinrinck Krippel tarafından yapılan Zafer Abidesi açıldı.
1934- Cumhurbaşkanı
Gazi Mustafa Kemal, Meclisten çıkan kanunla ''Atatürk'' soyadını aldı.
1941- II. Dünya Savaşı ortamında; pasta ve unlu yiyeceklerin yapımı yasaklandı.
1961- BM, nükleer
silah yasağını ABD'nin protestosuna karşın kabul etti.
1963- ABD Başkanı John Kennedy'nin
katil zanlısı Lee Harvey
Oswald, Jack Ruby tarafından öldürüldü.
1976- Van ve çevresinde, Çaldıran-Muradiye'de etkili olan 7,2
büyüklüğündeki depremde 3 bin 840 kişi öldü.
1977-
Yunanistan, Büyük İskender'in babası Kral II. Philip'in
mezarının bulunduğunu açıkladı.
1979-
Basın Şeref Kartı sahibi Ahmet
İhsan Bahçıvangil 69 yaşında yaşamını yitirdi.
1981-
Millet Mekteplerinin 1928'de açılışı ve Atatürk'ün Başöğretmenliği kabul tarihi
olan 24 Kasım günü, bu yıldan itibaren Öğretmenler Günü olarak kutlanmaya başlandı.
1988- Sürgünde
Bağımsız Filistin Devleti kuruldu.
1989- Hakkari'nin
Yüksekova ilçesi İkiyaka köyünde, çoğu
kadın ve çocuk olmak üzere 28 vatandaş,
teröristlerce öldürüldü.
1991- Quenn topluluğunun solisti Freddy Mercury,
AIDS ile
gelen
zatürre yüzünden Londra'da öldü.
1996-
ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'a Budapeşte'de
Hilton
Oteli lobisinde
yumruklu saldırıda bulunuldu.
25 Kasım
1893- Orhun Kitabeleri,
Kopenhag Üniversitesi Genel Dil
Bilimi
profesörü ve
Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm
Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, Orhun alfabesini
çözdüğünü, 15
Aralık 1893'te Danimarka Kraliyet İlimler
Akademisi'nde sunduğu bildiriyle bilim dünyasına açıkladı.
1925- Şapka giyilmesi konusundaki kanun, TBMM'de kabul edildi.
Kanun, 28 Kasım'da yürürlüğe girdi.
1945- Bestekar Lemi Atlı 76 yaşında İstanbul'da öldü.
1958- Ahmet Adnan Saygun'un bestelediği
Yunus Emre Oratoryosu, BM'nin yeni çalışma dönemi dolayısıyla New York'ta seslendirildi.
1967- ABD Başkanı Johnson'un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus
Vance, Atina'nın önerilerini Ankara'ya getirdi. NATO Genel
Sekreteri Brosio da arabuluculuk için Ankara'ya geldi. BM
Güvenlik Konseyi, savaştan kaçınılması çağrısı yaptı.
1973- Yunanistan'daki ayaklanmalar sonunda Başbakan Georgios
Papadopulos, cunta tarafından devrildi.
1979- Abdi İpekçi'nin katlinden
sanık Mehmet Ali Ağca,
Kartal Maltepe Askeri
Ceza ve Tutukevi'nden kaçtı.
1998- 55. Hükümet,
gensoru ile düşürüldü.
Devlet Bakanı Güneş
Taner'in bakanlık görevi sona erdi. Başbakan Mesut Yılmaz,
istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e sundu.
1999-
Yargıtay 9. Ceza Dairesi,
terör örgütünün
elebaşı
Abdullah
Öcalan hakkında verilen
ölüm cezasını onadı.
26 Kasım
1548-
Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki
Osmanlı ordusu, Halep'e girdi.
1812- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu, büyük
kayba uğrayarak
Rusya topraklarını terk etmek zorunda kaldı.
1926- Türkiye'nin ilk
şeker fabrikası, Alpullu'da faaliyete geçti.
1934- Atatürk'ün önerisiyle İsmet Paşa'ya, ''
İnönü'' soyadı verildi.
1934- Lakap ve unvanlar kaldırıldı. Kanunla ''Ağa, hacı, hafız, hoca,
molla, efendi, bey, beyefendi,
paşa, hanım, hanımefendi, hazretleri'' gibi lakap
ve unvanlar kaldırılıyor; bütün yurttaşlar, kadın erkek, ''kanun karşısında ve
resmi belgelerde yalnız adlarıyla anılır'' deniliyordu.
1935-
Afyon-
Isparta demiryolu açıldı.
1936- Tiyatro sanatçısı Toto Karaca'nın annesi Mari Felekyan öldü.
1943-
Tosya ve Ladik'te 7,2 büyüklüğündeki depremde 2 bin 824 kişi hayatını kaybetti.
1947- Eski milli eğitim bakanlarından, köy enstitülerinin
başlangıcı sayılan okulları kuran Saffet Arıkan öldü.
1954- Kapalıçarşı'daki yangında 1394 dükkan harap oldu.
Çarşı
yanındaki 3 han ve birkaç bina büyük
hasar gördü.
1993-
Almanya, PKK'yı terör örgütü ilan ederek, bütün yan
kuruluşlarıyla birlikte kapattı.
1996-
Başbakan Yardımcısı ve
Dışişleri Bakanı
Tansu Çiller,
Susurluk kazasından söz ederken, ''Devlet uğruna kurşun atan da
yiyen de şereflidir'' dedi.
27 Kasım
1526- Kanuni Sultan Süleyman,
Avusturya seferine çıktı.
1780- Divan Edebiyatının kadın şairi Fitnat Hanım İstanbul'da hayatını kaybetti.
1895- Fransız romancı Alexandre Dumas 71 yaşında öldü.
1919- Bulgaristan, Müttefikler ile barış anlaşması imzaladı.
1942- Alman orduları, Toulon Limanı'na girerken; buradaki
Fransız donanması kendini yok etti.
1947- İstanbul İnönü Stadyumu açıldı.
1950- Kore'de Kunuri Savaşı başladı.
1967- ABD Başkanı Johnson'un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus Vance,
üçüncü kez Ankara'ya gelerek
Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil
ile görüştükten sonra Türkiye'nin yeni önerilerini götürdü.
Yunan cuntasından kesin cevabını vermesi istendi.
1970- İstanbul
Kültür Sarayı yandı.
1976-
CHP, Sosyalist Enternasyonal'e üye olacağını açıkladı.
1994- Bestekar, edebiyatçı, gazeteci, yazar ve 1983-1987'de
Halkçı Parti'den milletvekili olan
Rüştü Şardağ öldü.
1995- Türk müziği sanatçısı Abdullah Yüce, kalp krizi sonucu yaşamını kaybetti.
1995- Çevirmen, araştırmacı, denemeci ve tiyatro yazarı Aziz Çalışlar öldü.