Türkiye'nin birçok yerinde benzer skandallar ortaya çıktı. Van
Müzesi ise ilginç bir yolsuzluk suçlamasıyla karşı karşıya. Müzeye çeşitli tarihlerde getirilen eserlere fahiş
fiyatlar ödenmiş.
Kültür Bakanlığı’nın oluşturduğu uzman ekibe göre, yakın döneme ait bir
Kafkas kaması, ‘M.Ö. 900. yıla ait Asur kılıcı’ diye satın alınmış. Van Müze Müdürü Ahmet
Mete Tozkoparan, bacanağı
Ahlat Müzesi Müdürü
Mehmet Yıldız ve
sözleşmeli arkeolog Umut Köse, müzeye aldıkları eserlere değerlerinin çok üzerinde bedel
ödemiş. 2003'te 57 bin YTL, 2004'te de 300 bin YTL ödenen eserlerin envanteri bile tutulmamış. Geçtiğimiz yıl rakam 1 milyon yeni lirayı aşınca skandal patlak vermiş.
Alınan bilgilere göre, Van Müzesi Müdürlüğü 2005'te müzeye alındığı belirtilen 36 bin parçalık eser için 1 milyon 920 bin YTL ödeyeceğini beyan edip Kültür ve
Turizm Bakanlığı'ndan para talebinde bulundu. Rakamın büyüklüğünden şüphelenen
bakanlık, durumun yerinde incelenmesi için 4 kişilik bir uzman
heyet görevlendirdi. 23 gün boyunca Van Müzesi'ne alınan tarihî eserlerle ilgili incelemeler yapan heyet, Müzeler Genel Müdürlüğü'ne 20 maddelik
rapor sundu. Müzedeki tarihî eserlerin teşhir salonları ve vitrinlerin mühürsüz olduğu tespit edilirken, şu bilgilere yer verildi: “Van Müzesi'nin geçen yıl satın aldığını beyan ettiği 36 bin 342 tarihî eserin yüzde 90'ı sikkelerden oluşuyor. Bunların alındığı sene içinde envanteri tutulmamış ve bazılarının kimlerden alındığı belli değil. Normalde müzeye kazandırılan eserlerin o yıl içinde envanteri çıkarılır. Van Müzesi'ndeki en son envanter işlemi 9 yıl öncesine ait.”
Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Müdürlüğü'ne gönderilen 20 maddelik heyet raporunda ilginç detaylar da yer alıyor. Van
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü
Yücel Aşkın'ın evinde sakladığı tarihî eserlerin incelenmesi için oluşturulan heyette de yer alan Van Müzesi Müdürü Ahmet Mete Tozkoparan başkanlığındaki heyet, 2003 yılında satın aldığı tarihî eserlere toplam 57 bin YTL ödemiş. Ancak alınan tarihî eserlerin envanteri çıkartılmamış. Aynı
ekip, 2004 yılında da 300 bin YTL ödeyerek tarihî eser satın almış. Ama bu partinin de envanteri yok. Kültür Bakanlığı'nın görevlendirdiği heyetin müzede yaptığı incelemelerde görülen usulsüzlükler bunlarla sınırlı değil. Birçok tarihî eserin ve sikkenin
naylon poşetler içinde tutulduğu için oksitlendiği belirlendi. Heyetin raporlarına yansıyan en dikkat
çekici olay ise yakın döneme ait bir Kafkas kamasının M.Ö 900. yüzyılda yaşadıkları varsayılan Asurlular dönemine ait bir kılıç olarak fiyatlandırılarak Van Müzesi tarafından satın alınması.
Uzmanlar, bu kamanın tarihî eser olarak bile değerlendirilemeyeceğini belirterek, böylesine basit bir eserin 3 bin yıllık bir değer olarak ücretlendirilmesine anlam veremediklerini söylüyor.
Van Müzesi'ne alınan eserlere ödenen ücretler dudak uçuklatıyor. Müze Müdürü Tozkoparan ve bacanak oldukları belirtilen Ahlat Müze Müdürü Yıldız ile Van Müzesi'nde sözleşmeli olarak çalışan arkeolog Köse'den oluşan kurulun, şahıslardan toplanan sikkeleri, ait oldukları döneme göre değil, standart fiyatlandırma yaparak ücretlendirdikleri ortaya çıktı. Bazı şahıslardan satın alınan tarihî eserlere değerinin çok üstünde ödeme yapılmış. Öyle ki, Adnan Yoldaş tarafından müzeye satılan 80 adet tarihî esere kurul tarafından 43 bin YTL değer biçilmesine karşın Kültür Bakanlığı'nın görevlendirdiği heyet, bunların değerini 4 bin 500 YTL olarak belirledi. Aynı şekilde Adnan Tunç'un müzeye sattığı 79 parça esere müze kurulu 72 bin YTL verirken, bakanlığın nazarında bunun değeri sadece 5 bin YTL. Mehmet Önal'dan alınan 129 parça için müze kurulu 21 bin YTL ödeme yapılmasını isterken, bakanlık görevlilerinin biçtiği değer 12 bin YTL. Mehmet Çelik'in 575 adet eserine müze 54 bin YTL ödeme belirlerken, bakanlığın görevlendirdiği kurul 17 bin YTL değer biçti. Buna benzer çok sayıda örneğin yer aldığı raporda, 2005 yılında müzede sergilenmek üzere özel şahıslardan satın alınan toplam 36 bin 342 tarihî eser için de Van Müze Müdürlüğü'nün, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan 1 milyon 920 bin YTL istemesi bardağı taşıran son damla olmuş. Talep edilen paranın yüksekliğinden şüphelenen bakanlığın girişimi usulsüzlüğü ortaya çıkarmış. Yapılan incelemede, bu eserlerin tamamının değerinin ancak 156 bin YTL olduğu belirtilerek rapor tamamlanmış. Daha önceki fiyat belirleme kurulunda da görev alan Van Müzesi Müdürü Tozkoparan'ın da imzasının bulunduğu yolsuzluk raporu şimdi Müzeler Genel Müdürlüğü'nde. Bakanlık tarafından incelenecek rapor doğrultusunda devleti zarara uğratttığı iddia edilen görevliler hakkında
soruşturma açılması bekleniyor.
Teftiş raporu fahiş fiyatı belgeledi
Van Müzesi'nde inceleme yapan uzman heyet, 20 maddelik bir rapor hazırladı. Müze Müdürü A.Mete Tozkoparan'ın suçlandığı raporda, satın alınan birçok esere fahiş fiyat ödendiği belirtiliyor. En çarpıcı örnek ise yakın döneme ait bir Kafkas kaması. Müfettişler, M.Ö. 900. yıla ait Asur kılıcı diye ücretlendirilen kamanın tarihî eser olamayacağı görüşünde.
Tarihî eser davasında soruşturma açılmıştı
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Rektörü Prof. Yücel Aşkın, evinde ve ofisinde çıkan tarihî eserler ile ilgili
kaçakçılık davasında Müze Müdürü Ahmet Mete Tozkoparan’ın ifadeleriyle kurtulmuştu. Tozkoparan, ifadesinde Aşkın'ın, tarihi eserleri müze envanterine
kayıt ettirmek için başvuruda bulunduğunu belirterek
beraat etmesinde önemli rol oynamıştı. Bakanlık ise Tozkoparan hakkında 'görevi kötüye kullanma' suçundan idari ve adli iki ayrı soruşturma başlatmıştı.
ZAMAN