Hükümet her defasında ekonomik kriz koşullarını inkâr etse de zordaki kesimlere seçim öncesi yeni kredi paketleri de hız kazandı. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) için, Hazine garantili, toplamda 25 milyar TL’lik “KOBİ Değer Kredisi-2” devreye girdi. 17 bankanın iştirak ettiği krediler, ciro ve faaliyet alanına göre değişmek üzere azami 1.5 milyon TL’ye kadar kullandırılabilecek. Kredilerde vade, 6 ayı anapara ödemesiz olmak üzere, toplam 36 ay olarak belirlendi. Kredilerde aylık yüzde 1.54, yıllık yüzde 18.48 faiz oranı uygulanacak. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, geçen yıl ocak ayı itibarıyla KOBİ’lerin kullandığı 512.7 milyar liralık kredinin 25.6 milyar TL’si batık çıkarken bu yıl ocak sonu itibarıyla KOBİ’lerin kullandığı kredi miktarı 609 milyar TL’ye, batık miktarı ise 45.5 milyar TL’ye yükseldi. Bankacılık sektöründe takipteki kredilerin toplam kredilere oranı 2019 Ocak’ta yüzde 4.03 oldu. Bu oran aralıkta yüzde 3.87 idi.
Ekonomik kriz nedeniyle çarkları döndürmekte zorlanan KOBİ’ler için ocak ayında da 20 milyar liralık bir kredi paketi açıklanmıştı. Bankalardan aldıkları kredi yani borçla ayakta durmaya çalışan KOBİ’lerin, ödeme zamanı gelen kredileri ödeyemeyecekleri, dolayısıyla da zincirleme iflaslar yaşanacağı ve bu durumun bankaları da etkileyeceği endişeleri nedeniyle hükümet arka arkaya kredi paketleri açıklıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yakın zamanda yaptığı açıklamada, bu yıl 2.5 milyon istihdam yaratılacağını öne sürmüştü. Albayrak, adres olarak da KOBİ’leri göstermişti. Geçen yıl Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da her KOBİ’nin 1 ya da 2 işçi alacağını iddia etmiş, ancak bu söz yerine getirilememişti.
Ziraat faiz indirdi
Ziraat Bankası da, konut kredisi faiz oranlarını 4 Mart’tan itibaren 120 aya kadar tüm vadelerde aylık yüzde 1.28’e indirdi. İhtiyaç kredilerinde faiz oranını aylık yüzde 1.53’e düşürdü.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da, kentsel dönüşümü hızlandırmak için “İller Bankası kanalıyla 4 milyar liralık kredi sağlayacak.
Kredi yükü kamunun sırtında
Seçim öncesinde ekonomiyi canlandırmak isteyen hükümet, kamu bankaları eliyle kredi musluklarını açmaya çalışıyor. Kredi hacminde sert daralma yaşayan yabancı ve yerli özel bankalara da kredide gaza basmaları için siyasi baskı yapılırken, yılın ilk iki ayındaki rakamlar tüm yükün kamu bankalarının sırtına yüklendiğini gösteriyor. 28 Aralık 2018 ile 22 Şubat 2019 tarihleri arasında kamu bankalarının kredi hacmi 25 milyar TL artarak 1 trilyon 30 milyar TL’ye yükselirken, yabancı bankaların kredi hacmi aynı dönemde 9 milyar TL düşerek 602 milyar TL’ye geriledi. Yerli özel bankalarda da aynı dönemde 4 milyar TL’lik gerileme kaydedildi ve söz konusu bankaların kredi hacmi 772 milyar TL’ye geriledi.
Öte yandan, Bloomberg, ucuz kredi vermeye devam etmeleri için kamu bankalarına sermaye aktarımı için hükümetin hazırlık yaptığını öne sürdü. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın söz konusu operasyon için kaynak aradığı, bulunacak kaynağın büyük kısmının Ziraat Bankası ile Halkbank’a aktarılacağı iddia edildi. Futbol kulüplerinden inşaata, medyadan tüketici kredilerine kadar birçok alanda kamu bankaları piyasadaki ortalamaların altında faiz oranlarıyla kredi açmaya başlamış durumda.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, 5 gün önce “Türkiye’de kredi büyümesi için alınan tedbirler bankaların kredi notu için negatif” açıklaması yaptmıştı. Açıklamada, kredi büyümesinin 2018’de düşmesinin ardından Türk bankalarının kredi vermeyi sürdürmek için artan baskı altında olduğu belirtilmişti.