Makina Mühendisleri Odası tarafından BDDK, Türk Bankalar Birliği, TÜİK, Merkez Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı verileri kullanılarak hazırlanan raporda batık kredilerin sebebiyle çok sayıda şirketin önümüzdeki yıl iflas edeceği belirtildi. Söz konusu raporda ayrıca icradaki dosya sayısının 23 milyona ulaşırken, takibe alınan kredilerin ise 166 milyar lira olduğu bilgileri verildi.

Makina Mühendisleri Odası’nın analizinde dikkat çekilen en öneli nokta haziran sonrası ucuzlatılan ve yıllık 1 trilyon lirayı geçen kredi genişlemesinin kredi dönüşlerinde ortaya çıkaracağı problemler oldu

Koronavirüs salgının ortaya çıkaracağı problemlerle birlikte geri ödemelerde sağlanan imtiyazların sona erdiğini raporda yer alırken bankaların yeni yılda borçlu firmaları sıkıştıracağı; çok sayıda iflas, el değiştirmenin gündeme gelebileceğinin altı çizildi.

Söz konusu rapırda icra dosyalarındaki artışa da dikkat çekilerek, “2018 ortalarında başlayan ekonomik daralma, üstüne gelen pandemi koşulları ile bunalan birçok irili ufaklı firma, esnaf, koşullara ayak uydurmakta güçlük çekince icralık oldu. İcra takiplerinin kovid-19 salgını nedeniyle üç aya yakın bir süre durdurulmuş olmasına rağmen, icra dairelerinde bekleyen (UYAP üzerinden açılan) dosya sayısı son bir yılda 1 milyon 974 bin adet artarak 11 Aralık itibariyle 22 milyon 759 bin oldu” ifadeleri yer aldı

“2020 boyunca 5 milyon 924 bin yeni icra dosyası gelirken, 5 milyon 274 bin dosya ise sonuçlandırıldı. Geçen yıldan devredenlerle birlikte halen derdest olan dosya sayısı 1 milyon 974 bin adet artarak 22 milyon 759 bine yükseldi. 2019’da 11 Aralık itibariyle 20 milyon 784 bin dosya derdest bulunuyordu. İcra takipleri pandemi nedeniyle, 21 Mart-21 Haziran 2020 tarihleri arasında durdurulduğu için, icra dairelerine gelen dosya sayısında geçen yıla göre yüzde 32,4 oranında azalma yaşandı. Bu azalmaya rağmen derdest dosya sayısında geçen yıla göre artış sürüyor.”

12 ayda kredi hacminin yüzde 40’ın üstünde artırıldığının belirtildiği raporda yurtiçi kredilerin 8 Aralık itibariyle 3,7 trilyon TL’ye yükseldiği aktarıldı. Raporda en dikkat çeken başlıklardan biri ise bireysel kredilerdeki artış ve takipteki kredilerin geldiği seviye oldu. 2019 sonlarında 2,6 trilyon TL olan kredi stoku 1,1 trilyon TL arttı. Sektörel olarak bakıldığında miktarsal artışta ilk sıra tüketici kredileri ya da “bireysel krediler”de. Tüketici kredileri 12 ayda yüzde 46 arttı ve 260 milyar TL daha kredi kullanıldı. Zamanında ödenmediği için takibe alınan krediler TBB verilerine göre ekim sonunda 166 milyar TL’ye yaklaştı. Tahsili gecikmiş alacaklar geçen yılın sonunda toplam kredilerin yüzde 5,7’si iken 2020 Ekim ayında yüzde 4,5’e geriledi. Analiz çalışmasında batık kredilere ilişkin şu şekilde veriler yer aldı:

“Batık kredi oranındaki bu gerilemenin altında, bankaların donuk alacaklarına ilişkin 90 gün olan asgari gecikme süresinin, salgına karşı alınan önlemler kapsamında 31 Aralık 2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere 180 güne çıkarılmış olması, ve bu önlemin yenilenerek 31 Haziran 2021’e kadar uzatılması, taksit öteleme ve yeniden yapılandırma uygulamaları yatıyor. Bu tolerans, takibe düşmesi muhtemel kredileri henüz batık göstermiyor. 2021’de aynı durumun devam mı edeceği yoksa 90 gün uygulamasına geri mi dönüleceği henüz bilinmiyor. Bu, sadece batığı makyajlamak gibi okunabilir.”